Σαρωτική άνοδος των εθνικιστών στην Ουγγαρία
AFP, LE MONDE DIPLOMATIQUE
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Μαύρο πρόβατο για τις Βρυξέλλες, η «λαϊκή», εθνικιστική Δεξιά της Ουγγαρίας ήταν ο μεγάλος νικητής των εκλογών της περασμένης Κυριακής.
Αν και έχασε περίπου 700.000 ψήφους, το κυβερνών κόμμα Fidesz (Συμμαχία Πολιτών) του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν προτιμήθηκε από το 44,5% των πολιτών, αποσπώντας -ελέω εκλογικού νόμου- 133 βουλευτικές έδρες σε σύνολο 199. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υπερέβη έστω και οριακά (κατά μία μόνο έδρα) το όριο των δύο τρίτων, κάτι που του επιτρέπει να αναθεωρήσει το σύνταγμα χωρίς να χρειάζεται τη συναίνεση της αντιπολίτευσης.
Το κόμμα που σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο ήταν το ακροδεξιό Jobbik (Κίνημα για μια καλύτερη Ουγγαρία), το οποίο εκτοξεύθηκε από το 16,7% στο 20,5%. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό κόμματος της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς κατά τα τελευταία χρόνια - μια εξέλιξη ακόμη περισσότερο ανησυχητική, καθώς το ξενοφοβικό Jobbik θεωρείται ένα από τα πιο ριζοσπαστικά κόμματα αυτού του χώρου. Αν αθροίσουμε τις ψήφους των Fidesz και Jobbik, η εθνικιστική Δεξιά της Ουγγαρίας συγκεντρώνει άνω των δύο τρίτων των ψήφων, γεγονός πρωτοφανές στα χρονικά.
Στον δυτικό Τύπο, ο 50χρονος Βίκτορ Ορμπαν παρουσιάζεται εναλλακτικά ως «Μαγυάρος Τσάβες» ή «Ούγγρος Πούτιν». Χρωστάει αυτή τη φήμη στις ετερόδοξες, οικονομικές πολιτικές του, που στηρίζονται στον αυξημένο ρόλο του κράτους και σ’ ένα είδος οικονομικού εθνικισμού. Τη διετία 2010-2012 ήρθε σε ρήξη με το ΔΝΤ, απορρίπτοντας τους επώδυνους όρους δανεισμού της χώρας του. Περιόρισε την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας, παραβιάζοντας την οικονομική ορθοδοξία των Βρυξελλών. Επιπλέον, επέβαλε έκτακτους φόρους σε ολόκληρους τομείς της οικονομίας που ελέγχονταν από πολυεθνικές και ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ανάκτησης ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων από το κράτος.
Οι καταγγελίες του Ορμπαν για «αποικιακή νοοτροπία της Ε.Ε.» βρήκαν απήχηση σε σημαντικό τμήμα του κοινωνικού σώματος. Περισσότερο, όμως, τον βοήθησε η νίκη του στον «πόλεμο» που κήρυξε εναντίον των ιδιωτικών εταιρειών παροχής ενέργειας: τελικά, οι εταιρείες παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού συμφώνησαν να μειώσουν τα οικιακά τιμολόγια κατά 20%, γεγονός που ενίσχυσε το κύρος του Ορμπαν στα λαϊκά και μεσαία στρώματα. Ενας δεύτερος παράγοντας που έδρασε υπέρ του ήταν η απαξίωση του Σοσιαλιστικού Κόμματος -μέχρι χθες, της μεγαλύτερης δύναμης της αντιπολίτευσης- με τη σύλληψη ενός ανωτάτου στελέχους, του πρώην αντιπροέδρου Γκάμπορ Σίμον, για φοροδιαφυγή και πλαστογραφία. Εάν η ανομοιογενής «Συμμαχία» πέντε κομμάτων της Κεντροαριστεράς, που κέρδισε μόλις το 26% στις εκλογές της περασμένης Κυριακής, διαλυθεί υπό το σοκ της ήττας, τότε το Jobbik θα καταλάβει τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το ακροδεξιό μόρφωμα αποτελεί παράξενο πολιτικό «ζώο». Στο πρόσφατο παρελθόν, υιοθετούσε τις πιο ακραίες θέσεις εναντίον των Εβραίων (ζητούσε να απελαθούν στο Ισραήλ) και των Ρομά (λέξη, την οποία χρησιμοποιούσε ως συνώνυμο του εγκληματία). Τελευταία, προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί ώς ένα βαθμό από αυτές τις ακραίες θέσεις, προβάλλοντας το πρόσωπο (ή προσωπείο) της νεανικής, «ανισυστημικής δύναμης». Ο 35χρονος αρχηγός του Γκάμπορ Βόνα στρέφει την αιχμή του δόρατος εναντίον της Ε.Ε. (ζητεί δημοψήφισμα με το ερώτημα της αποχώρησης, κατά το πρότυπο της Βρετανίας) και των διεθνών τραπεζιτών, όπως ο ουγγρικής καταγωγής Τζορτζ Σόρος. Δεν διστάζει να εμφανισθεί σε δημόσιες συγκεντρώσεις με παλαιστινιακή μαντίλα, καταδικάζοντας «το ισραηλινό έγκλημα στη Γάζα», ενώ ζητεί στενότερες σχέσεις με το Ιράν, υπό το πρίσμα μιας εξωτερικής πολιτικής που θέλει την Ουγγαρία «γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης». Παρόμοιες θέσεις δεν απέχουν πολύ από το «άνοιγμα προς την Ανατολή», που επιχειρεί ο Βίκτορ Ορμπαν. Χωρίς να αμφισβητεί τη θέση της Ουγγαρίας στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, ο Ούγγρος πρωθυπουργός οικοδομεί σχέσεις προνομιακής συνεργασίας με τη Ρωσία, την Κίνα και το Αζερμπαϊτζάν, ενώ αντιτίθεται στις κυρώσεις της Δύσης απέναντι στην κυβέρνηση Πούτιν λόγω του ουκρανικού προβλήματος. Οι αιρετικές αυτές κινήσεις βρίσκουν απήχηση στα λαϊκά στρώματα, αλλά και στις οικονομικές ελίτ αυτής της χώρας της Κεντρικής Ευρώπης, η οποία διατηρεί ιστορικούς δεσμούς με την Ανατολή και έντονη δυσπιστία απέναντι στη Δύση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα ενθαρρύνει τον Βίκτορ Ορμπαν να συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση, ενώ η πίεση του ανερχόμενου Jobbik θα έχει την επίδρασή της τόσο στην εξωτερική, όσο και στην εσωτερική του πολιτική.
(Στην φωτογραφία : Ο Βίκτορ Ορμπαν ήταν ο μεγάλος νικητής των ουγγρικών εκλογών της περασμένης Κυριακής καθώς έλαβε το 44,5% των ψήφων, αποσπώντας 133 βουλευτικές έδρες σε σύνολο 199)
