Ο κίνδυνος του φαύλου κύκλου
Αλέξης Παπαχελάς
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Κάποιοι άνοιξαν την πόρτα του φρενοκομείου πριν από μερικά χρόνια και η χώρα κινδυνεύει τώρα από την υπερβολική δόση τρέλας, παράνοιας και μίσους που έχει περάσει για τα καλά στις φλέβες της κοινωνίας. Δεν αμφισβητεί κανείς πως πίσω από την άνοδο ακραίων απόψεων και το μίσος προς οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνο για την πορεία της χώρας βρίσκεται η κρίση που βίωσε κάθε Ελληνας. Οταν έχεις μάθει σε έναν άλφα τρόπο ζωής και βρίσκεσαι μέσα σε λίγα χρόνια να μην μπορείς να ανάψεις το καλοριφέρ στο σπίτι σου, το μονοπάτι προς ακραίες απόψεις είναι καλά στρωμένο και ευκολοδιάβατο. Και άλλες χώρες είχαν κρίση, αλλά δεν έφτασαν σ’ αυτό το σημείο. Εχουν, βεβαίως, δημιουργηθεί ακροδεξιά ή αντισυστημικά κόμματα, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις γνωρίζουν μεγάλη άνθηση. Υπάρχουν, ωστόσο, μεγάλες διαφορές με την Ελλάδα. Πρώτα απ’ όλα υπήρχε και υπάρχει σχετική συναίνεση μεταξύ των συστημικών ή υπεύθυνων κομμάτων για το πώς πρέπει να πορευθεί η χώρα τους. Συναίνεση, που ακόμη και σήμερα είναι είδος εν ανεπαρκεία στα μέρη μας... Ο δημόσιος διάλογος σε άλλες χώρες της κρίσης έχει τις ακραίες του πτυχές, αλλά απέχει πολύ από την ανεξέλεγκτη τρέλα που χαρακτηρίζει μερικές φορές τις δικές μας διαδικτυακές ή τηλεοπτικές συζητήσεις.
Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το πόσο εύκολα πιστεύουν κατά τεκμήριο σοβαροί άνθρωποι τις πλέον παράλογες ή και παρανοϊκές θεωρίες για το τι κρύβεται πίσω από την κρίση. Η κοινή λογική πρέπει να νιώθει πολύ μόνη και ορφανή καθώς συνθλίβεται καθημερινά ανάμεσα στα άκρα, τις ύβρεις και τη χυδαιότητα. Πρέπει να μας ανησυχήσει το γεγονός πως η οικονομία σταθεροποιείται αλλά η πολιτική ζωή συνεχίζει να κινείται στα όρια, οι ακραίες απόψεις ηγεμονεύουν και το γραφικό έχει γίνει σχεδόν κυρίαρχο. Μου λένε ορισμένοι, και έχουν δίκιο, πως όσο η οικονομία θα ανακάμπτει και η ανεργία θα μειώνεται, εξίσου αντίστοιχα θα μειώνονται τα φαινόμενα που περιγράφω. Θα πάρει, όμως, χρόνο για να καταλάβει ο μέσος πολίτης ότι κάτι αλλάζει προς το θετικότερο στη ζωή του.
Ο κίνδυνος είναι να εισέλθουμε σε ένα φαύλο κύκλο λόγω παρατεταμένης οργής, που θα οδηγήσει είτε στην απόλυτη ακυβερνησία είτε σε ένα περιβάλλον ακραίας πόλωσης. Κανένας πολιτικός δεν θα έχει να κερδίσει από μια τέτοια εξέλιξη, γιατί η Ιστορία έχει αποδείξει ότι όποιος παίζει με τη φωτιά για να κερδίσει λίγες ψήφους καίγεται και ο ίδιος στο τέλος. Αν υπάρχει ένας λόγος που ανησυχώ περισσότερο είναι γιατί ακούω βετεράνους, και εξόχως κυνικούς πολιτικούς, να αμφιβάλουν για το πόσο εύκολα «ξαναμαζεύονται» οι νοικοκυραίοι που έχουν εγκλωβισθεί σε σχήματα και ακραίες συμπεριφορές, που πριν από λίγα χρόνια τους έμοιαζαν αηδιαστικά και ξένα προς τις αξίες τους.
