Φιλοσοφούμεν γαρ μετ’ ευτελείας
Του Τάκη Θεοδωρόπουλου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Στη χώρα των δέκα εκατομμυρίων φιλοσόφων, ποιητών, πολιτικών και οικονομικών αναλυτών, το κοινό των δύο χιλιάδων που συγκεντρώθηκε στο Ηρώδειο για να εγκαινιάσει το συνέδριο φιλοσοφίας δεν φαντάζει υπερβολικό.
Η πρώτη ημέρα βέβαια δεν ήταν ημέρα βαριάς σκέψης. Ο κ. Παναγιωτόπουλος προσπάθησε να ανεβάσει κάπως το επίπεδο, οι συγκεντρωμένοι φιλόσοφοι όμως, οι οποίοι εμφανώς διαφωνούσαν με τις απόψεις του περί Πλάτωνος, τον αποδοκίμασαν, του ζητούσαν να τελειώνει και γενικώς έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να αποδείξουν ότι φιλοσοφούν μεν μετ’ ευτελείας, αλλά όλα έχουν και τα όριά τους. Εντέλει όλοι ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες του ρόλου τους. Και ο υπουργός Πολιτισμού μίλησε για τη χώρα όπου γεννήθηκε ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, και το κοινό τον αποδοκίμασε.
Πάνε οι ωραίες εκείνες ημέρες που οι πολιτικοί περίμεναν να γεμίσει το θέατρο και παρήλαυναν επευφημούμενοι για να καταλάβουν τη θέση τους στον θώκο. Είχε πάει κι ο Τσαρούχης να καθίσει μια φορά κι όταν η ταξιθέτρια τον ρώτησε αν είναι επίσημος εκείνος απάντησε «όχι, είμαι ασθενής». Πάνε όμως οι ωραίες εκείνες μέρες και ήρθε ο καιρός να το φιλοσοφήσουν λίγο κι οι πολιτικοί, όσο τους το επιτρέπουν οι εργώδεις προσπάθειες για τη σωτηρία της χώρας. Μακριά από εμένα η άποψη πως αν τον κόσμο τον κυβερνούσαν φιλόσοφοι τα πράγματα θα ήσαν καλύτερα. Ή θα πεθαίναμε από πλήξη αν ήταν ο Καντ, ή θα σφαζόμασταν νυχθημερόν αν ήταν ο Νίτσε, ή θα τρελαινόμασταν στη γυμναστική και τη γεωμετρία αν ο Πλάτων είχε καταφέρει να εφαρμόσει τις βασικές αρχές της Πολιτείας του. Οχι βέβαια πως τα πράγματα είναι καλύτερα τώρα που τον κόσμο μας τον κυβερνούν άνθρωποι οι οποίοι αντιμετωπίζουν την αφηρημένη σκέψη, και δη τη φιλοσοφική, σαν μολυσματική ασθένεια.
Και μια που το έφερε το θέμα να υπενθυμίσω ότι στις αρχές της δεκαετίας του ’90 το Πανεπιστήμιο Αθηνών είχε καλέσει τον Καρλ Πόπερ για να τον ανακηρύξει επίτιμο διδάκτορα. Οι καιροί ήταν δύσκολοι για τη φιλοσοφία στη χώρα που απολάμβανε την καλπάζουσα ευμάρεια, ο Πόπερ δεν είχε την τύχη να συγκαταλέγεται στους μαρξιστές ή τις παραφυάδες τους, και ως εκ τούτου η αίθουσα τελετών ήταν μισοάδεια. Ο μόνος πολιτικός που παρέστη, προς τιμήν του, ήταν ο Μίμης Ανδρουλάκης. Το ωραιότερο δε όλων ήταν ότι ο Ελληνας καθηγητής και οικοδεσπότης μίλησε για μισή ώρα και ο Πόπερ, από τους σημαντικότερους φιλόσοφους του εικοστού αιώνα, είπε ό,τι είχε να πει μέσα σε πέντε λεπτά.
Θα είχε βέβαια ενδιαφέρον αν οι σύνεδροι μάθαιναν πώς διδάσκεται η φιλοσοφία στην ελληνική μέση εκπαίδευση, ως πάρεργο του εκάστοτε φιλολόγου ο οποίος, για να συμπληρώσει τις ώρες ρίχνει και λίγη Ιστορία. Και είναι πράγματι κρίμα που δεν εκμεταλλεύθηκαν το Ηρώδειο για να δώσουν βήμα στον πρύτανη, φιλόσοφο, άνθρωπο και αγωνιστή κ. Θεοδόσιο Πελεγρίνη. Μια παράσταση, σαν την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών, με τον ίδιο σε ρόλους από την ιστορία της φιλοσοφίας -γράφει, σκηνοθετεί και ερμηνεύει ο αυτός- θα έδινε άλλη αίγλη στο εγχείρημα. Αν μάλιστα πρόσθεταν και ορισμένα χορικά με τους αγαπημένους του καταληψίες και πάσης φύσεως μπαχαλάκηδες θα καταλαβαίναμε όλοι τι σημαίνει «η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής». Ειδικά τώρα που ακύρωσαν τη συμμετοχή τους ο Χάμπερμας και ο Εκο - ο κακότροπος Ιταλός αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά αντάξιος της φήμης του.
