Ελληνοαμερικανική εξίσωση
Του Αλέξη Παπαχελά
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Ενα λογικό ερώτημα που θα μπορούσε να θέσει ο πρωθυπουργός στον Αμερικανό πρόεδρο όταν θα τον δει σε λίγες ημέρες στον Λευκό Οίκο είναι: «Εσείς πού είστε, γιατί χαθήκατε από την περιοχή μας;».
Διάχυτη είναι η αίσθηση στους ανθρώπους που ασχολούνται με θέματα εθνικής σημασίας πως οι Αμερικανοί έχουν αποτραβηχθεί από την ευρύτερη περιοχή και έχουν επιλέξει να διαδραματίζουν έναν πιο διακριτικό ή περιφερειακό ρόλο. Το βλέπουμε έντονα στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Τουρκία. Οι Αμερικανοί μοιάζουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις παρά να θέλουν να τις επηρεάσουν σε κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Οσο για τα θέματα που αφορούν την Ελλάδα, η αποστασιοποίηση είναι εμφανής. Παρά το γεγονός πως ο απερχόμενος πρεσβευτής ήταν εξαιρετικός διπλωμάτης με πολύ καλό όνομα στην Ουάσιγκτον, η Ελλάδα μοιάζει να έχει χάσει τη στρατηγική της σημασία για τα αμερικανικά συμφέροντα. Φωνάζουν διάφοροι «μα γιατί δεν... παίζει μπάλα η κυβέρνηση με τις ΗΠΑ;». Για να παίξεις μπάλα με κάποιον πρέπει να θέλουν και οι δύο - και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Η Ελλάδα θα μπορούσε να αναδειχθεί σε στρατηγικό «αγκυροβόλιο», την ώρα που δημιουργούνται ερωτήματα για τη σταθερότητα της Τουρκίας και η Μέση Ανατολή μετασχηματίζεται σε ένα «μαύρο κουτί» δίπλα και γύρω από το Ισραήλ. Το κακό είναι ότι αποκτήσαμε τη φήμη χώρας που δεν «παίζει σκληρά παιχνίδια» στη διεθνή σκακιέρα. Ακόμη και όταν περάσαμε τη φάση του αντιαμερικανισμού και του αντιισραηλισμού δεν δείξαμε επαγγελματισμό και σοβαρότητα στον χειρισμό δύσκολων υποθέσεων. Πάντοτε υπερτερούσε ο φόβος ενός μονόστηλου και δεν άφηνε την εκάστοτε κυβέρνηση να εισέλθει σε πιο βαθιά νερά. Αποκτήσαμε φήμη μη αξιόπιστης χώρας και αυτό μας κάνει ακόμη πολύ κακό.
Γεγονός πάντως είναι πως οι Αμερικανοί μάς στήριξαν σε καίριες στιγμές, όχι από φιλελληνισμό, αλλά για να προστατεύσουν τα δικά τους συμφέροντα. Μίλησαν σκληρά στη Γερμανία όταν το ακραίο κομμάτι του γερμανικού κατεστημένου ήθελε να μας θέσει εκτός Ευρωζώνης. Πιέζουν όσο μπορούν για να αλλάξει η οικονομική συνταγή που εφαρμόσθηκε από την τρόικα. Επίσης, οι Αμερικανοί έπαιξαν ρόλο στη συγκράτηση της Αγκυρας όταν ετέθη θέμα παρεμπόδισης των γεωτρήσεων στα κυπριακά «οικόπεδα».
Στην εξίσωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων λείπει αυτή την περίοδο ο παράγοντας της ομογένειας, το λεγόμενο λόμπι. Αδυνάτισε πολύ με τον καιρό, ενώ και πολλοί συμπατριώτες μας απογοητεύθηκαν από την ελληνική παρακμή των τελευταίων ετών. Ο κ. Σαμαράς πρέπει και μπορεί να τους κινητοποιήσει.
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναδούμε με φρέσκο μάτι τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και να διαπιστώσουμε πού μπορούν οι δύο χώρες να «παίξουν μπάλα» από κοινού.
