Προσέγγιση Ισραήλ - Τουρκίας μέσω Ομπάμα
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Ο Αμερικανός πρόεδρος απογοήτευσε τους Παλαιστινίους, αλλά επέτυχε να κλείσει το ρήγμα ανάμεσα στους δύο συμμάχους των ΗΠΑ.
Βαρυφορτωμένη με συμβολισμούς, αλλά πτωχή σε περιεχόμενο, όπως άλλωστε αναμενόταν, αποδείχθηκε η πρώτη επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα με την ιδιότητα του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ισραήλ και στην παλαιστινιακή Δυτική Οχθη. Τουλάχιστον αναφορικά με το πρόβλημα των προβλημάτων της περιοχής, το Παλαιστινιακό. Ωστόσο, η τριήμερη περιοδεία του Αμερικανού ηγέτη, η οποία ολοκληρώθηκε με την επίσκεψή του στην Ιορδανία, απέφερε ένα σημαντικό «παράπλευρο κέρδος»: την ομαλοποίηση των σχέσεων ανάμεσα σε δύο σημαντικούς συμμάχους της Αμερικής, την Τουρκία και το Ισραήλ, που είχαν καθηλωθεί σε νεκρό σημείο ύστερα από τη ρήξη του 2010. Η αιματηρή επιδρομή Ισραηλινών κομάντος εναντίον του «στολίσκου της ελευθερίας», που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στην παλαιστινιακή Λωρίδα της Γάζας, είχε στοιχίσει τη ζωή εννέα Τούρκων πολιτών και είχε οδηγήσει τον Ταγίπ Ερντογάν να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις της χώρας του με το Ισραήλ.
Το απόγευμα της Παρασκευής, λίγα λεπτά προτού το προεδρικό αεροσκάφος του Ομπάμα απογειωθεί από το αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ για το Αμμάν της Ιορδανίας, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι, με πρωτοβουλία του υψηλού επισκέπτη του, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου τηλεφώνησε στον Ερντογάν και του ζήτησε συγγνώμη για «τυχόν λάθη» που οδήγησαν στον θάνατο των Τούρκων ακτιβιστών. Από την πλευρά του, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι τερματίζεται η προσπάθεια δικαστικής δίωξης των Ισραηλινών αξιωματούχων που ευθύνονταν για το αιματηρό επεισόδιο και επαναβεβαίωσε τη σημασία της συνεργασίας με τον παραδοσιακό σύμμαχο της Τουρκίας. Οι δύο άνδρες συμφώνησαν να αποκαταστήσουν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις, με πρώτο βήμα την επιστροφή των πρεσβευτών τους στα πόστα τους. Είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι οι ανησυχητικές εξελίξεις στη Συρία, που φέρνουν σε κοινό μέτωπο Αμερική, Τουρκία και Ισραήλ, διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο σε αυτήν την επαναπροσέγγιση.
Η διαφαινόμενη τήξη των πάγων στις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, εν μέσω μάλιστα της προφανούς γεωπολιτικής υποβάθμισης της Κύπρου, προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα. Στο Μαξίμου επιθυμούν γι’ αυτόν τον λόγο να διατηρήσουν την καλή σχέση η οποία έχει καλλιεργηθεί με το Τελ Αβίβ. Ο Αντ. Σαμαράς τηλεφώνησε αργά το απόγευμα της Παρασκευής στον ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου προκειμένου να τον συγχαρεί για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ωστόσο, η ουσιαστική σημασία της συγκεκριμένης επικοινωνίας είναι ότι συμφωνήθηκε να διεξαχθεί εν ευθέτω χρόνω το Ανώτατο Διακυβερνητικό Συμβούλιο (G to G) Ελλάδος -Ισραήλ, η προετοιμασία του οποίου θα γίνει διά της διπλωματικής οδού. Κατά τα λοιπά, όπως σημειώνεται σε άρθρο των New York Times, στη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, στη Ραμάλα διεφάνη ότι ο Λευκός Οίκος έχει πλέον μετακινηθεί πιο κοντά στις θέσεις της ισραηλινής κυβέρνησης όσον αφορά στο ζήτημα της αναβίωσης της ειρηνευτικής διαδικασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τον Παλαιστίνιο ομόλογό του Μαχμούντ Αμπάς, το μεσημέρι της περασμένης Πέμπτης, ο πρόεδρος Ομπάμα απέφυγε να απαιτήσει το «πάγωμα» της εποικιστικής ανάπτυξης, όπως είχε κάνει στην αρχή της πρώτης του θητείας.
Ενα εικοσιτετράωρο νωρίτερα, σε ηλεκτρονικό σημείωμα που φέρει τη σφραγίδα του υπουργείου Διαπραγματεύσεων της Παλαιστινιακής Αρχής και το οποίο βρίσκεται στην κατοχή των ΝYT, τονίζεται ότι ο πρόεδρος Αμπάς είναι διατεθειμένος να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Ισραηλινούς ακόμη και αν δεν «παγώσει» επισήμως η επέκταση των εβραϊκών εποικισμών. Στο σημείωμα, στο οποίο υπογραμμίζονται οι θέσεις που πρέπει να υποστηρίξει ο πρόεδρος Αμπάς ενώπιον του Αμερικανού ομολόγου του, υπάρχει η εξής φράση: «Μπορεί να σου δεσμευθεί (σ.σ. ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου) ότι θα διακόψει κάθε αναπτυξιακή δραστηριότητα στους εποικισμούς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, δίχως ωστόσο να το ανακοινώσει επισήμως».
Επισήμως, πάντως, ο πρόεδρος Αμπάς έδειξε ανυποχώρητος. «Αποτελεί καθήκον της ισραηλινής κυβέρνησης να διακόψει, τουλάχιστον προσωρινά, την οικοδομική ανάπτυξη στους εποικισμούς. «Το ζήτημα των εποικισμών είναι ξεκάθαρο για εμάς: Ποτέ δεν εγκαταλείψαμε το όραμά μας, ούτε τώρα ούτε κατά το παρελθόν», προσέθεσε με νόημα.
Το θαύμα λέγεται «σιδηρούς θόλος»
Λίγα μόλις λεπτά μετά την προσγείωση του Air Force One στο αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν» του Τελ Αβίβ, ο πρόεδρος Ομπάμα επιθεωρούσε συστοιχία του ισραηλινού συστήματος αντιπυραυλικής προστασίας, «σιδηρούς θόλος». Ο Αμερικανός ηγέτης άδραξε την ευκαιρία και φωτογραφήθηκε με φόντο το «τεχνολογικό θαύμα», όπως συχνά αποκαλείται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, που χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την Ουάσιγκτον, επιδιώκοντας να δώσει έμφαση σε ένα από τα κεντρικά μηνύματα της πρώτης του επίσκεψης στην περιοχή: Παρά τις πρόσφατες εντάσεις όσον αφορά το ζήτημα των εβραϊκών εποικισμών, οι ΗΠΑ παραμένουν πάντα στο πλευρό του Ισραήλ.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί αμφισβητούν τις δυνατότητες του «σιδηρού θόλου». Μετά τη διένεξη του περασμένου Νοεμβρίου στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός έσπευσε να ανακοινώσει ότι το αντιπυραυλικό σύστημα εξουδετέρωσε μέχρι και το 90% των ρουκετών που εντοπίστηκαν από τα ραντάρ του. Σήμερα, ωστόσο, Αμερικανοί και Ισραηλινοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν πως μόλις μετά βίας εξουδετερώθηκε το 40% των ρουκετών που εξαπέλυσαν οι ένοπλοι από τη Γάζα. Εχοντας εξετάσει τα βίντεο από τη δράση του «σιδηρού θόλου», οι εμπειρογνώμονες επισημαίνουν πως ένα σημαντικό ποσοστό των ρουκετών δεν καταστράφηκε στον αέρα, αλλά απλώς άλλαξε τροχιά, γεγονός που συνεπάγεται ότι και πάλι κατέπεσαν σε κατοικημένες περιοχές. Σύμφωνα δε με τον ειδικό στα οπλικά συστήματα Ρίτσαρντ Λόιντ, στο 60% των περιπτώσεων που έχουν μελετηθεί, ο πύραυλος αναχαίτισης του συστήματος είτε είχε λανθασμένη τροχιά είτε εξερράγη σε απόσταση από την παλαιστινιακή ρουκέτα.
