Ο Oμπάμα υιοθετεί πολεμική ρητορική
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΛΛΙΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Οταν ο Μπαράκ Ομπάμα εξελέγη πρόεδρος της Αμερικής, η ανθρωπότητα αντέδρασε με ενθουσιασμό. Ο φιλελεύθερος πρώτος Αφροαμερικανός ηγέτης της υπερδύναμης, από τη φύση του μετριοπαθής, απέφευγε τις πατριωτικές κορώνες, απέρριπτε τις μονομερείς ενέργειες και υποσχόταν περισσότερη συνεργασία.
Κουρασμένη από την εμπλοκή της σε έναν ιδεολογικά φορτισμένο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, η Αμερική ψήφισε αλλαγή πορείας. Λίγους μόλις μήνες αργότερα, τιμήθηκε με το Νομπέλ Ειρήνης «για το έργο του υπέρ της προώθησης της συνεργασίας των λαών και για τις εξαιρετικές προσπάθειές του να εντείνει τις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις».
Ως υποψήφιος είχε υποσχεθεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τον μουσουλμανικό κόσμο. Ως πρόεδρος απέσυρε τις αμερικανικές δυνάμεις από το Ιράκ, ενώ φέτος ολοκληρώνεται η αποχώρησή τους και από το Αφγανιστάν. Ομως, η κληρονομιά της 11ης Σεπτεμβρίου παραμένει βαριά και η σχέση της Δύσης με την ακραία έκφανση του Ισλάμ αποδεικνύεται πιο περίπλοκη. Η ευπρόσδεκτη αντικατάσταση της επιθετικής Αμερικής των νεοσυντηρητικών ιεράκων, από μια περισσότερο συναινετική προσέγγιση, για πολλούς έχει φθάσει στα όριά της. Την παραμονή της επετείου της επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους, ο Ομπάμα εκφώνησε ένα δύσκολο γι’ αυτόν διάγγελμα όπου ανακοίνωσε την πρόθεσή του να συντρίψει το «Ισλαμικό Κράτος». Η προειδοποίηση ότι «δεν υπάρχει ασφαλές καταφύγιο για όποιον απειλεί τις ΗΠΑ» θύμισε την επιθετική ρητορική του Τζορτζ Μπους.
Είναι σαφές ότι το φάντασμα της απειλής που σηματοδοτεί το «Ισλαμικό Κράτος» αλλάζει την εξίσωση. Ο κίνδυνος αποκτά νέα μορφή, με πολυπληθή στρατιωτική παρουσία σε εύθραυστες και γεωπολιτικά κρίσιμες χώρες, όπως το Ιράκ και η Συρία, και απαιτεί νέες απαντήσεις, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η χαοτική εξέλιξη της Αραβικής Ανοιξης και η απρόβλεπτη συμπεριφορά του Ερντογάν περιόρισαν τις δυνατότητες των ΗΠΑ να συνδιαμορφώσουν ένα νέο σκηνικό στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ο διστακτικός πρόεδρος, που πέρυσι δεν προχώρησε σε βομβαρδισμούς κατά της Συρίας, χτυπά τώρα τα τύμπανα του πολέμου. Η όλο και πιο επιθετική παρουσία του «Ισλαμικού Κράτους» θέτει τον Μπαράκ Ομπάμα ενώπιον σκληρών διλημμάτων που ως ηγέτης της μεγαλύτερης οικονομίας, αλλά και της ισχυρότερης στρατιωτικής δύναμης του κόσμου, δεν μπορεί να αγνοήσει.
Μέχρι τώρα ο Ομπάμα έχει υιοθετήσει ένα δόγμα αυτοσυγκράτησης, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να αποφεύγουν την εμπλοκή τους σε επικίνδυνες καταστάσεις σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Πρόσφατα υποστήριξε ότι η αρχή που διέπει την αμερικανική εξωτερική πολιτική είναι «να μην κάνουμε ηλίθιες κινήσεις». Ακόμη και η Χίλαρι Κλίντον, με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του 2016, έσπευσε να τον επικρίνει: «Μεγάλες δυνάμεις χρειάζονται αρχές καθοδήγησης και το “μην κάνουμε ηλίθιες κινήσεις” δεν αποτελεί μια τέτοια αρχή».
Ο μονοπολικός κόσμος που διαμορφώθηκε μετά την πτώση του Τείχους φθάνει στο τέλος του, είναι η επίκαιρη επισήμανση του 91χρονου Χένρι Κίσινγκερ στο νέο του βιβλίο «Παγκόσμια Τάξη», στο οποίο προειδοποιεί για τους κινδύνους του απομονωτισμού και του εθνοκεντρισμού, αντιπροτείνοντας την ενεργό εμπλοκή των ΗΠΑ στην αποκατάσταση της παγκόσμιας τάξης και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του διεθνούς συστήματος. Ο «μάγος της διπλωματίας» καλεί την Ουάσιγκτον να αναλάβει και πάλι τον ηγετικό της ρόλο οικοδομώντας τις αναγκαίες συμμαχίες με φίλους, και ενίοτε με εχθρούς.
Ο άνθρωπος που ως γερουσιαστής εναντιώθηκε και ως πρόεδρος υπήρξε διστακτικός στη χρήση της αμερικανικής στρατιωτικής ισχύος καλείται να ελιχθεί στην κινούμενη άμμο της Μέσης Ανατολής και να διαχειρισθεί τις νέες προκλήσεις τηρώντας τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στη σύνεση και την αποφασιστικότητα.
