Καταρρίπτοντας τον μύθο της ασιατικής ανταγωνιστικότητας
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Η Βραζιλία είναι μια από τις χώρες με το υψηλότερο κόστος παραγωγής και το Μεξικό είναι πιο ανταγωνιστικό από την Κίνα, η οποία με τη σειρά της είναι ελάχιστα πιο ανταγωνιστική από τις ΗΠΑ.
Αυτή είναι σήμερα η εικόνα της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια οικονομία και η εντύπωση ενός κόσμου όπου η Κίνα, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και οι περισσότερες χώρες της Ασίας θεωρούνταν και ήταν οι πλέον ανταγωνιστικές είναι πλέον λανθασμένη. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων Boston Consulting Group, σήμερα παρατηρούμε σημαντικές ανακατατάξεις όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα των 25 μεγαλύτερων εξαγωγικών οικονομιών. Ανακατατάξεις που οφείλονται σε αλλαγές που περνούσαν σχεδόν απαρατήρητες στο μισθολογικό κόστος, στην παραγωγικότητα, στο κόστος της ενέργειας. Από την έρευνα προκύπτει ότι το μισθολογικό κόστος είναι σημαντικός παράγοντας όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας έναντι των εμπορικών της εταίρων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μόνος σημαντικός παράγοντας. Σε κάθε περίπτωση τα πράγματα είναι ρευστά και η μάχη για τη διατήρηση μιας ισχυρής θέσης συνεχής.
Οι ερευνητές της Boston Consulting συνέκριναν την ανταγωνιστικότητα των 25 μεγαλύτερων εξαγωγικών οικονομιών παγκοσμίως στον τομέα της μεταποίησης από το 2004 μέχρι το 2014 με βάση τέσσερα κριτήρια: μισθολογικό κόστος, παραγωγικότητα, ενεργειακό κόστος και συναλλαγματική ισοτιμία.
Η νέα εικόνα της ανταγωνιστικότητας στη μεταποίηση που προκύπτει από την έρευνα δεν έχει απλώς θεωρητικό ενδιαφέρον. Με βάση αυτή, πολλές εταιρείες θα αποφασίσουν πού θα πραγματοποιήσουν επενδύσεις το επόμενο διάστημα ή αν θ’ ακυρώσουν σχέδια για επέκταση μιας ήδη υπάρχουσας επένδυσης. Οι μελετητές κατέταξαν τις 25 χώρες -ανάλογα με τις μεταβολές που υπέστη η ανταγωνιστικότητά τους- σε τέσσερις ομάδες. Στην πρώτη ομάδα βρίσκουμε χώρες που παραδοσιακά θεωρούνταν ότι ήταν χαμηλού κόστους, αλλά εξαιτίας διαφόρων παραγόντων σήμερα η θέση τους επιδεινώνεται. Σε αυτή την ομάδα που δέχεται μεγάλες πιέσεις από τους ανταγωνιστές ανήκουν οι: Βραζιλία, Κίνα, Τσεχία, Πολωνία και Ρωσία. Για παράδειγμα το μεταποιητικό κόστος στην Κίνα είναι πλέον μόλις κατά 4% μικρότερο απ’ ό,τι στις ΗΠΑ. Η δε Βραζιλία είναι πλέον ακριβότερη από τις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Στη δεύτερη ομάδα συναντάμε χώρες που παραδοσιακά ήταν υψηλού κόστους και που η ανταγωνιστικότητά τους εξακολουθεί να μειώνεται επειδή δεν κατάφεραν ν’ αυξήσουν την παραγωγικότητά τους αλλά και επειδή σε αυτές αυξήθηκε πολύ το κόστος της ενέργειας. Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν οι: Αυστραλία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία και Ελβετία, χώρες που είναι κατά 16% με 30% ακριβότερες από τις ΗΠΑ. Στην τρίτη ομάδα χωρών τοποθετούνται αυτές που κατάφεραν τα τελευταία χρόνια να διατηρήσουν την ανταγωνιστική τους θέση έναντι των ΗΠΑ. Εδώ ανήκουν οι: Ινδία, Ινδονησία, Ολλανδία και Βρετανία, με τις δύο πρώτες να επωφελούνται από τη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας και την ευνοϊκή συναλλαγματική ισοτιμία, και Ολλανδία και Βρετανία να διατηρούν σταθερά όλα τα κόστη. Στην τέταρτη ομάδα βρίσκουμε τους μεγάλους κερδισμένους της τελευταίας δεκαετίας, δηλαδή τις ΗΠΑ και το Μεξικό. Οι δύο αυτές χώρες κατάφεραν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους έναντι των υπολοίπων διότι η αύξηση του μισθολογικού κόστους ήταν περιορισμένη και σε κάθε περίπτωση σχεδόν ίδια με την αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία συνεχώς βελτιωνόταν.
ΗΠΑ και Μεξικό
Ας δούμε όμως καλύτερα πώς ΗΠΑ και Μεξικό κατάφεραν να γίνουν τα ανερχόμενα αστέρια της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας. Η συγκράτηση των μισθών σε σχέση με τους ανταγωνιστές σίγουρα συνέβαλε στην καλή πορεία των δύο οικονομιών. Τα κέρδη στην παραγωγικότητα επίσης, ιδίως στην περίπτωση του Μεξικού, που είχε σχεδόν διπλάσια αύξηση της παραγωγικότητας σε σχέση με τους ανταγωνιστές του, ενώ βοηθήθηκε και από την εξασθένηση του πέσο. Πολύ σημαντικά κέρδη προέρχονται όμως από το κόστος της ενέργειας. Ενώ στους υπόλοιπους το κόστος προμήθειας φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 98% τα τελευταία δέκα χρόνια, στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 25% και στο Μεξικό κατά 37%. Ομοίως, το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 30% και στο Μεξικό κατά 55%, όταν στους υπόλοιπους αυξήθηκε κατά 75%. Συνεπώς δεν εξαρτώνται όλα από το ύψος των μισθών, αλλά και από επενδύσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα, όπως και από το κόστος της ενέργειας.
