Συγκέντρωσε δύναμη από έναν ολόκληρο λαό
ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΣΠΑΝΕΑ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Ενα πέπλο μυστηρίου και πολλοί θρύλοι τυλίγουν τη ζωή και τον θάνατο του Γκολάμ Ρεζά Ταχτί: του Ιρανού Ολυμπιονίκη παλαιστή που σήκωσε το ανάστημά του απέναντι στον Σάχη (βασιλιά) της χώρας του, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί.
Ο Γκολάμ Ρεζά Ταχτί γεννήθηκε στη Νότια Τεχεράνη (27/8/1930). Ηταν το μικρότερο παιδί μιας πάμπτωχης τουρκόφωνης οικογένειας. Περιορίστηκε στην υποχρεωτική φοίτηση, καθώς οι σπουδές αποτελούσαν όνειρο. Από μικρός εργαζόταν σε διάφορες χειρωνακτικές εργασίες. Ως έφηβος, όταν είχε ελάχιστο ελεύθερο χρόνο, πήγαινε σε ένα αυτοσχέδιο αθλητικό κέντρο και πάλευε. Δεν είχε συμπληρώσει τα 17 χρόνια όταν αναγκάστηκε να αφήσει την Τεχεράνη για να εργαστεί ως εργάτης στην πλούσια σε πετρέλαιο πόλη Μαστζέντ Σολεϊμάν.
Η λύτρωση από τη χειρωνακτική εργασία για τον Ταχτί ήρθε όταν υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία. Εκεί ανακάλυψαν το ταλέντο του στην πάλη και τον βοήθησαν για να κάνει ολοκληρωμένες προπονήσεις, ενώ του βρήκαν και μία θέση εργασίας στους ιρανικούς σιδηρόδρομους.
Σε ηλικία 20 ετών πήρε μέρος στον πρώτο του αγώνα, στο πρωτάθλημα του Ιράν. Κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο και μία θέση στην εθνική ομάδα. Ο «δούλος της θέλησης του θεού», όπως σημαίνει το όνομα Γκολάμ Ρεζά, ένα χρόνο αργότερα αγωνίστηκε στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του Ελσίνκι, ανέβηκε στη δεύτερη θέση του βάθρου και έγινε ο πρώτος Ιρανός που πήρε διεθνές μετάλλιο.
O νεαρός παλαιστής έγινε σιγά σιγά είδωλο στη χώρα του. Αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952 και ύστερα από έξι νίκες και μία ήττα κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στα 79 κ. της ελευθέρας. Το 1954 έμεινε εκτός μεταλλίων αλλά το 1956 ήταν η χρονιά του. Πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης και... ξόρκισε την κατάρα του ασημένιου μεταλλίου. Με επτά νίκες πήρε το χρυσό μετάλλιο.
Το 1958 πρώτευσε στους Πανασιατικούς Αγώνες. Το 1959 χιλιάδες κάτοικοι της Τεχεράνης είδαν τον αθλητή τους να γίνεται πρωταθλητής κόσμου στο στάδιο της πόλης τους. «Οταν ο Ταχτί έμπαινε σε κάποιο γήπεδο, οι εξέδρες σείονταν από τις επευφημίες, κάτι που δεν γινόταν για τον Σάχη ή τον αδελφό του, ο οποίος ήταν πρόεδρος της Εθνικής Ολυμπιακής Επιτροπής της χώρας», έχουν πει Ιρανοί φίλαθλοι. Η λαϊκή αποδοχή που είχε ο Ολυμπιονίκης άρχισε να δημιουργεί φθόνο στο παλάτι.
Το 1960, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, ο παλαιστής της ελευθέρας ήρθε δεύτερος με πρώτο τον Τούρκο Ισμέτ Ατλί. Οι επιτυχίες του Ταχτί δημιούργησαν γρήγορα μία σχολή πάλης στο Ιράν, η οποία άμεσα απέδωσε καρπούς. Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Γιοκοχάμα (1961), οι Ιρανοί κατέκτησαν πέντε χρυσά, ένα ασημένιο και δύο χάλκινα. Φυσικά, στα 87 κ. κυριάρχησε ο Γκολάμ Ρεζά.
Ο Ιρανός δεν ήταν γνωστός μόνο για τις αθλητικές του ικανότητες. Ξεχώριζε για την ευγένεια και τους καλούς του τρόπους, εντός και εκτός των ταπί. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα: Στο Τολέδο, κατά τη διάρκεια του παγκοσμίου πρωταθλήματος (1962), ο Ταχτί βρέθηκε απέναντι από τον κορυφαίο παλαιστή, Αλεξάντερ Μεντβέντ. Γνώριζε ότι ο Ρώσος είχε χτυπήσει το πόδι του. Αντί να επικεντρώσει την τακτική του στο χτυπημένο πόδι προτίμησε να μην το αγγίξει και να χάσει το χρυσό μετάλλιο. Ο Μεντβέντ αργότερα αναγνωρίστηκε ως ένας από τους κορυφαίους παλαιστές όλων των εποχών. Πολλές φορές μίλησε για τον Ταχτί και όταν ο Ρώσος αναφερόταν στον τελικό του 1962 τα μάτια του βούρκωναν.
Ενας ήρωας για το Ιράν
Ο Γκολάμ Ρεζά Ταχτί παράλληλα με τον πρωταθλητισμό ασχολείτο και με την πολιτική. Υποστήριζε την εθνικοποίηση του πετρελαίου και στήριζε τον Μοχάμεντ Μοσαντέκ. Οταν το 1953 ύστερα από το πραξικόπημα «Επιχείρηση Αίας» ο Σάχης επανήλθε στην εξουσία, ο παλαιστής ήταν τόσο στενοχωρημένος που δεν ήθελε να εμφανίζεται σε εκδηλώσεις.
Ο Ταχτί αγαπούσε και στήριζε τους φτωχούς συμπατριώτες του. «Το μεγαλύτερο τρόπαιο που έχω λάβει δεν είναι τα χρυσά ή τα ασημένια μετάλλια. Μία θέση στην καρδιά ενός ανθρώπου αξίζει χιλιάδες χρυσά μετάλλια και ξέρω ότι χιλιάδες συμπατριώτες μου έχουν αφιερώσει ένα μικρό κομμάτι από τις καρδιές τους σε εμένα», έλεγε συχνά.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1962 ένας σεισμός σκότωσε 12.200 ανθρώπους και κατέστρεψε 21.000 σπίτια. Ο παλαιστής κάλεσε τον λαό να βοηθήσει και υπήρξε τεράστια ανταπόκριση. Ηγήθηκε μιας σειράς φορτηγών που μετέφεραν είδη πρώτης ανάγκης στους σεισμόπληκτους. Αυτό εκτόξευσε τη δημοτικότητά του στα ύψη.
Μετά την εξέγερση στις 5/6/1963, ο παλαιστής εξελέγη στην κεντρική επιτροπή του Εθνικού Μετώπου. Πολλές φορές η μυστική αστυνομία (Σαβάκ) τον είχε καλέσει για εκφοβισμό. Η πολιτική δράση δεν κρατούσε τον Ταχτί μακριά από τα ταπί. Αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς του 1964 όπου ήρθε 4ος.
Πολλές φορές, άνθρωποι της κυβέρνησης του δημιουργούσαν δυσκολίες στις προπονήσεις. Ο παλαιστής ήταν έτοιμος να αποσυρθεί αλλά οι συμπατριώτες του τον έπεισαν να δεχτεί μία θέση στην εθνική ομάδα για το παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1966. Την ημέρα που οι αθλητές έφευγαν για το Τολέδο, χιλιάδες Ιρανοί συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο για να δουν τον Ταχτί να φοράει για τελευταία φορά τη φόρμα της εθνικής τους ομάδας.
Πέπλο μυστηρίου καλύπτει τον θάνατό του
Η καριέρα του Γκολάμ Ρεζά Ταχτί στον αθλητισμό τελείωσε άδοξα. Εκδιώχθηκε από την εθνική ομάδα πάλης, δεν του επιτράπηκε να ξαναβγεί από τη χώρα, ενώ λέγεται ότι του είχε απαγορευτεί ακόμα και η είσοδος σε χώρους όπου διεξάγονταν αγώνες.
Ο Σάχης τον φθονούσε αλλά ο κόσμος τον λάτρευε. Οταν οι φοιτητές Πανεπιστημίου της Τεχεράνης είχαν προχωρήσει σε καταλήψεις και η Πανεπιστημιούπολη ήταν περιτριγυρισμένη από δυνάμεις ασφαλείας, που δεν επέτρεπαν σε κανέναν την είσοδο, μόνο ο Ταχτί μπορούσε και έμπαινε για να μεταφέρει τροφή στους εξεγερμένους. Τον Νοέμβριο του 1966 παντρεύτηκε και στις 2 Σεπτεμβρίου 1967 απέκτησε έναν γιο, τον Μπάμπακ. Τέσσερις μήνες μετά, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι βρέθηκε νεκρός σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου της Τεχεράνης. Οι κρατικοί ιατροδικαστές απεφάνθησαν ότι επρόκειτο για αυτοκτονία αλλά κανένας δεν τους πίστεψε. Ολοι θεώρησαν ότι τον είχε δολοφονήσει ο Σάχης. Ακόμα και η είδηση ότι την προηγούμενη ημέρα ο παλαιστής είχε συντάξει διαθήκη σε συμβολαιογράφο δεν άλλαξε την άποψη του κοινού. Στα μάτια των Περσών, ο Ταχτί πήρε τη μορφή του μάρτυρα.
Η είδηση του θανάτου του βύθισε στο πένθος τους Ιρανούς. Τουλάχιστον, επτά άνθρωποι αυτοκτόνησαν από τη θλίψη τους. Κάποιος κρεοπώλης πριν πεθάνει άφησε ένα σημείωμα: «Ενας κόσμος χωρίς τον πρωταθλητή κόσμου, δεν είναι κόσμος για να ζει κάποιος». Εντυπωσιακή είναι και η ιστορία ενός πυγμάχου, ο οποίος όταν άκουσε φήμες ότι ο Ταχτί αυτοκτόνησε εξαιτίας προβλημάτων με τη σύζυγό του, της επιτέθηκε. Μόλις, όμως, έμαθε ότι ο παλαιστής αναφερόταν με ιδιαίτερο σεβασμό γι’ αυτήν στη διαθήκη του από την ντροπή του αυτοκτόνησε. Μάλιστα, ο τάφος του βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν του Γκολάμ Ρεζά Ταχτί.
