Οι τουρκικοί επιχειρηματικοί κολοσσοί έχουν αντέξει σε πολλές οικονομικές κρίσεις
THE ECONOMIST
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Δύο μεγάλοι και ιστορικοί επιχειρηματικοί κολοσσοί της Τουρκίας, οι Κoc Holding και Sabanci Holding, τους οποίους τώρα διοικεί η τρίτη γενιά των ιδρυτών τους, έχουν μέσα στο διάβα του χρόνου επιβιώσει πολλών πολιτικών και οικονομικών κρίσεων.
Τα συμφέροντά τους είναι ποικίλα και εντοπίζονται σε διαφορετικούς κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας από τις τραπεζικές υπηρεσίες και το λιανεμπόριο μέχρι την παραγωγή ενέργειας, την αυτοκινητοβιομηχανία και τις οικιακές συσκευές. Οι κολοσσοί και μαζί οι εισηγμένες τους θυγατρικές συναποτελούν άνω του 25% της κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης, ενώ πολλές από τις λοιπές εταιρείες που έχουν δημιουργήσει είναι κοινοπραξίες με παγκόσμιους κολοσσούς. Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s δίνει στον όμιλο Koc υψηλότερη αξιολόγηση απ’ ό,τι για την ίδια την Τουρκία.
Σήμερα, μετά την κατάρρευση της τουρκικής λίρας, η οποία υποχρέωσε την Κεντρική Τράπεζα της χώρας να διπλασιάσει τα επιτόκιά της για να στηρίξει το νόμισμα, αμφότεροι οι όμιλοι θα πρέπει να αποδείξουν την ανθεκτικότητά τους. Μία περαιτέρω αποδυνάμωση της λίρας, η αύξηση του κόστους δανεισμού και ο διογκούμενος πληθωρισμός θα πλήξουν τις εγχώριες πωλήσεις τους, αλλά η έκθεσή τους σε ξένο συνάλλαγμα είναι διαχειρίσιμη και οι περισσότερες από τις δραστηριότητές τους προσαρμόζουν γρήγορα τις τιμές τους στις αλλαγές.
Η Koc έχει βραχυπρόθεσμες θέσεις σε δολάρια ύψους 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά οι περισσότερες αφορούν τη θυγατρική της Tupras, που έχει δραστηριότητες στη διύλιση. Πωλεί δε τα δύο τρίτα της παραγωγής της στη διεθνή αγορά και εκπεφρασμένη σε δολάρια, διαμορφώνοντας προστατευτικό ανάχωμα.
Ο όμιλος Sabanci προσφάτως ανακοίνωσε τις βραχυπρόθεσμες θέσεις του σε ξένο συνάλλαγμα, ύψους 409 εκατομμυρίων ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκεται στις ενεργειακές δραστηριότητες του Sabanci, των οποίων τα δάνεια επίσης περιλαμβάνουν κάποια έκθεση στα αυξημένα επιτόκια της τουρκικής λίρας. Εντούτοις, οι δραστηριότητες στην κατασκευή ελαστικών είναι πολύ επικερδείς και οι εξαγωγές της αντιστοιχούν στο ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής της. Η τράπεζά της λειτουργεί με τρόπο συντηρητικό και διαδραματίζει ρόλο άγκυρας για όλον τον όμιλο.
Αμφότεροι οι όμιλοι διατηρούν την ανταγωνιστικότητά τους με το να εφευρίσκουν συνεχώς και εκ νέου τον εαυτό τους, καθώς τα τελευταία χρόνια πώλησαν συμμετοχές τους και με τα έσοδα επένδυσαν στην ενέργεια. Επιπλέον, έχουν ως πολιτική τους να μην ανταγωνίζονται ευθέως μεταξύ τους εκτός από τον κλάδο των τραπεζών και των ασφαλίσεων.
Συν τοις άλλοις, παρά το ότι έχουν επιβιώσει πολλών κρίσεων, δεν είναι απρόσβλητες. Στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης η μητρική Koc Holdings είδε την τιμή της μετοχής της να διαπραγματεύεται σε επίπεδα μειωμένα από 2% έως 12% της καθαρής αξίας των περιουσιακών της στοιχείων, σύμφωνα με την Erste Group Research. Πάντως, οι δύο όμιλοι θα παραμείνουν εν ζωή όσο οι ιδρυτικές τους οικογένειες διατηρούν άρρηκτους δεσμούς. Είναι προς το συμφέρον τους ότι δεν έχουν εμπλακεί στα μίντια, ενώ τα εμπορικά τους σήματα ενισχύονται μέσω του κοινωνικού τους προσώπου με την ίδρυση πανεπιστημίων, μουσείων, νοσοκομείων και πολιτιστικών κέντρων.
Γενικά απέχουν της πολιτικής, εκτός από πέρυσι το καλοκαίρι, όταν, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στην πλατεία Ταξίμ, σε ένα από τα ξενοδοχεία του ομίλου Koc δόθηκε καταφύγιο και ιατρικές βοήθειες σε διαδηλωτές. Εκτοτε, η μητρική και οι θυγατρικές του Koc δέχθηκαν επισκέψεις εφοριακών, ενώ στην ενεργειακή Tupras επιβλήθηκε πρόστιμο για καθορισμό τιμών.
