Η πάλαι ποτέ «περιζήτητη νύφη»
Αλέξης Παπαχελάς
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Η Ελλάδα στάθηκε τυχερή σε ορισμένες κρίσιμες στιγμές της ιστορίας της. Οι ανταγωνισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και αργότερα ο Ψυχρός Πόλεμος την έκαναν «περιζήτητη νύφη» και της εξασφάλισαν σημαντικά γεωπολιτικά και οικονομικά ανταλλάγματα.
Για να το πούμε κυνικά, αν δεν υπήρχε η σοβιετική απειλή δεν θα υπήρχε και Σχέδιο Μάρσαλ, στο οποίο οφείλεται ένα σημαντικό μέρος της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης και ανάπτυξης της χώρας.
Σήμερα μιλάμε οι ίδιοι πολύ για τη γεωπολιτική σημασία της χώρα μας αλλά, δυστυχώς, δεν συμβαίνει το ίδιο διεθνώς. Ναι, κανείς δεν θέλει την Ελλάδα αποτυχημένο κράτος εν μέσω μιας ρευστής και εκρηκτικής κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή. Δεν μοιάζει, όμως, να υπάρχει και «ζήτηση» για την Ελλάδα ως πιθανό πιόνι σε πολύ ευρύτερα γεωπολιτικά παιχνίδια. Ρωτούν κάποιοι αν θα μπορούσε η Ελλάδα να παίξει το «ρωσικό χαρτί», ή και αν η Μόσχα θα έπαιζε το «ελληνικό χαρτί» στο πλαίσιο ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, που όλοι προβλέπουν με αφορμή την Ουκρανία. Για κάποιον σαν τον κ. Πούτιν δεν μπορεί να ήταν τυχαία η φράση που εκστόμισε στις Βρυξέλλες για το πώς θα φαινόταν στην Ευρωπαϊκή Ενωση να έστελνε τον δικό του υπουργό Εξωτερικών σε αντιευρωπαϊκές διαδηλώσεις στην Αθήνα.
Το τι μπορεί να σήμαινε αυτή η συγκεκαλυμμένη απειλή, θα φανεί στο μέλλον.
Εμείς, πάντως, έχουμε την υποχρέωση να κοιτάμε τα συμφέροντά μας και να χαράσσουμε ψυχρά μια σαφή γραμμή σε σχέση με τη διεθνή συγκυρία. Μέλημά μας πρέπει να είναι πάντοτε το τι μας συμφέρει, αλλά και το τι προστατεύει τη δημοκρατία και τον τρόπο ζωής που έχουμε κατακτήσει. Είναι πολύ δύσκολο να φαντασθεί κανείς την Ελλάδα του 2014 να αφήνει το αγκυροβόλιο της Ευρώπης και να εγκαταλείπει το «ανήκωμεν εις την Δύση» του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Η οικονομία μας, τα συμφέροντά μας, η ζωή μας όλη είναι εξαιρετικά ταυτισμένη και εξαρτώμενη από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η μόνη περίπτωση στην οποία θα μπορούσε κανείς να φαντασθεί οιοδήποτε σενάριο είναι αν οι εταίροι μας οδηγούσαν τη χώρα εκτός Ευρωζώνης, είτε λόγω ασφυκτικής πίεσης είτε λόγω εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων. Αν, δηλαδή, μετά τα όσα έχει περάσει η χώρα βρεθεί εκτός ευρωπαϊκού πυρήνα είναι πολύ πιθανό να επικρατήσουν υπερεθνικιστικές και άκρως αντιευρωπαϊκές δυνάμεις και να αλλάξουν οι παραδοσιακές γεωπολιτικές μας συντεταγμένες.
Είμαστε μακριά από αυτό το σενάριο. Το επίπεδο της ζωής και της δημοκρατίας στην Ελλάδα απέχει, ακόμη σήμερα, πολύ από της Ουκρανίας. Η πλειονότητα της κοινής γνώμης θέλει την ευρωπαϊκή σταθερότητα και ασφάλεια.
Από την άλλη, ο διαφαινόμενος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ Ρωσίας από τη μιßα και Ε.Ε. - ΗΠΑ από την άλλη, μπορεί να μας κάνει και καλό. Αν μη τι άλλο, θα κάνει ορισμένους εταίρους μας να σκεφθούν και λίγο γεωπολιτικά, ξεφεύγοντας από τη στυγνή λογιστική προσέγγιση.
