Ελβετικές ιδιορρυθμίες
Κώστας Ιορδανίδης
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Οι απειλές που εκτόξευσε η Ευρωπαϊκή Ενωση εναντίον της Ελβετίας, διότι με μικρή πλειοψηφία, 50,3%, οι πολίτες της χώρας αυτής ετάχθησαν εναντίον της ελευθέρας εγκαταστάσεως αλλοδαπών ήταν πολιτικά ακατανόητες. Διαφορές ανακύπτουν στις σχέσεις μεταξύ κρατών αλλά επιλύονται με διαβουλεύσεις στο επίπεδο της εκτελεστικής εξουσίας. Ευθείες επικρίσεις εναντίον αποφάσεων που λαμβάνονται από πολίτες σε δημοψήφισμα καταντούν πολιτικά αήθεις.
Είναι σαφές ότι το ευρωπαϊκό σύστημα καθίσταται διαρκώς αυταρχικότερο. Η τάση αυτή είναι διαχρονικά ανιχνεύσιμη στην ηπειρωτική Ευρώπη - με εξαίρεση τις Σκανδιναβικές χώρες και φυσικά τις Βρετανικές νήσους. Δεν είναι παράδοξο ότι μονίμως αναζητούνται «ηγέτες» για να τισαθευθεί ο όχλος ή να εκπληρωθεί το όποιο πεπρωμένο της όποιας φυλής. Συχνότατα βεβαίως η όλη επιχείρηση απολήγει σε εφιαλτικές καταστροφές, και η Γερμανία είναι ένα λαμπρό παράδειγμα, δίχως να είναι η μόνη χώρα, όπου εμφανίζεται αυτή την παθογένεια.
Η Ελβετία αντίθετα είναι μία χώρα «αντι-ηγετική». Είναι η χώρα των ασκημένων πολιτών, που αποφασίζουν από το εάν θα πρέπει να τοποθετηθούν στα πεζοδρόμια ζαρντινιέρες ή να ενσωματωθούν στην Ε.Ε. Μαζί με το Πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν είναι η χώρα, όπου λειτουργεί η «άμεση δημοκρατία», όπου τον τελικό λόγο έχουν οι πολίτες και όχι μία μάζα εκτιθέμενη στη γοητεία δημοκόπων ηγετών.
Ουδείς προτείνει την εξαγωγή του τρόπου λήψεως αποφάσεων και διοικήσεως της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αλλά πολιτισμός σημαίνει σεβασμός στις παραδόσεις των άλλων κρατών, και όχι απειλές, που επί της ουσίας αμφισβητούν τον τρόπο διακυβερνήσεως μιας χώρας.
Βεβαίως η αντίδραση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προήλθε και από το γεγονός ότι οι θιγόμενοι από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι πρωτίστως Γερμανοί, Γάλλοι, Ιταλοί και Αυστριακοί - πολίτες που εγκαταλείπουν τους παραδείσους οικονομικής ισχύος και σταθερότητος της Ευρωζώνης για να καταφύγουν σε μία συντεταγμένη χώρα, όπου μόνον ειδήμονες γνωρίζουν ποιος είναι ο πρωθυπουργός και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου.
Η Ελβετία είναι η μόνη αστική χώρα, όχι κατ’ ευφημισμό αλλά στην κυριολεξία, δίχως νοσταλγικές αναδρομές σε αριστοκρατικό πολίτευμα, που οι αστοί κατέλυσαν και επιχειρούν αδέξια να μιμηθούν. Η τάξη των ευγενών της Ελβετίας εξέλιπε από αιώνες. Η μόνη αριστοκρατική οικογένεια, προερχόμενη από την Ελβετία, είναι Αψβούργοι, που από τα μέσα του 15ου και έως τις αρχές του 20ού αιώνα αδιαλείπτως κυριάρχησαν στην ευρωπαϊκή ιστορία ως Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στη συνέχεια της Αυστρίας. Είναι λοιπόν η Ελβετία μία επιβίωση του παρελθόντος, κάπως ασύμβατη με τη σημερινή τάξη πραγμάτων.
Μία άλλη επιβίωση του παρελθόντος είναι το Λιχτενστάιν, όπου όταν πριν από λίγα χρόνια, η τοπική αστική ολιγαρχία, με τη συνδρομή του Συμβουλίου της Ευρώπης, απαίτησε να περιορισθούν οι συνταγματικές αρμοδιότητες του μονάρχη, τότε ο πρίγκιπας Χανς-Ανταμ προκήρυξε δημοψήφισμα και το 76% των κατοίκων συντάχθηκε υπέρ του. Ηταν η πρώτη νίκη της μοναρχίας από την Γαλλική Επανάσταση. Ευτυχής σύμπτωση ότι οι εξελίξεις στην Ελβετία επέτρεψαν μία έξοδο προσωρινή από τον ζόφο των εκλογών της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως στη χώρα μας.
