Το «κρυφό» χρέος της Κίνας
M. DIRON, S. WANG, A. SHETH, A.V. PRAAGH, A. WILSON
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Το δημόσιο χρέος της Κίνας, το οποίο βαθμολογούμε με Αα3 και αρνητική προοπτική, ανήλθε το 2015 περίπου στο 25% του κινεζικού ΑΕΠ και είναι χαμηλό συγκρινόμενο με εκείνο αντίστοιχων οικονομιών.
Συνολικά, όμως, το χρέος όλων των τομέων της κινεζικής οικονομίας ανέρχεται περίπου στο 280% του ΑΕΠ και μεγάλο μέρος από αυτό είναι φορέων που ανήκουν ή σχετίζονται με την κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, αυξάνει τις υποχρεώσεις του κινεζικού κράτους.
Το 2015 οι υποχρεώσεις των κρατικών επιχειρήσεων της Κίνας υπερέβησαν το 115% του ΑΕΠ της χώρας και τις αντίστοιχες οποιουδήποτε άλλου κράτους μεταξύ όσων βαθμολογούνται από οίκους αξιολόγησης. Στην Ιαπωνία, που έχει βαθμολογία Α1 και σταθερή προοπτική, το χρέος των κρατικά ελεγχόμενων επιχειρήσεων που επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομία ανέρχεται στο 31% του ΑΕΠ, ενώ της Κορέας που έχει βαθμολογία Αα2 και σταθερή προοπτική στο 28,9% του ΑΕΠ με στοιχεία του 2014. Το χρέος των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην Κίνα είναι χαμηλότερο και ώς τώρα πιο σταθερό από τον δανεισμό των κρατικά ελεγχόμενων επιχειρήσεων. Ο δανεισμός των νοικοκυριών είναι ελεγχόμενος, ανήλθε μόλις στο 38,8% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2015.
Η εμπειρία μας από άλλες χώρες μάς διδάσκει πως παγιώνεται μόνον ένα τμήμα όσων υποχρεώσεων προέρχονται από κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις. Στην περίπτωση της Κίνας υπολογίζουμε πως ενδέχεται να χρειαστεί αναδιάρθρωση υποχρεώσεων που ανέρχονται στο 20% έως και στο 25% του ΑΕΠ της. Η εκτίμηση αυτή αφορά το ύψος των ενέσεων κεφαλαίου που ενδέχεται να χρειαστεί για να περιορισθεί σε μέτρια επίπεδα το χρέος των πλέον υπερχρεωμένων κρατικών επιχειρήσεων.
Μπορούν να εφαρμοσθούν διάφορες λύσεις όπως οι συγχωνεύσεις μεταξύ κρατικών επιχειρήσεων, η διαγραφή χρεών, η συμμετοχή τραπεζών σε άλλα μέτρα, η μείωση του μεγέθους ορισμένων κρατικών επιχειρήσεων, οι ενέσεις κεφαλαίου και άλλες μορφές στήριξης από το κράτος. Μια ανταλλαγή χρέους με μετοχές μπορεί να περιορίσει τις υποχρεώσεις των κρατικών επιχειρήσεων, αλλά παράλληλα θα αυξήσει τους κινδύνους για τις τράπεζες και έμμεσα για την κυβέρνηση. Το περασμένο έτος, το ενεργητικό των κινεζικών τραπεζών ανήλθε στο 295% του ΑΕΠ, ποσοστό που καταδεικνύει πόσο μεγάλο θα μπορούσε να είναι το κόστος της στήριξης των τραπεζών για την κυβέρνηση.
Αντιπροσωπεύοντας λοιπόν το 295% του ΑΕΠ και έχοντας σημειώσει αύξηση από το 269% στο οποίο ανερχόταν το περασμένο έτος, το ενεργητικό του τραπεζικού τομέα της Κίνας είναι μεγάλο σε σύγκριση με τα επίπεδα των εισοδημάτων. Μόνον 17 χώρες έχουν μεγαλύτερους τραπεζικούς τομείς, κυρίως στην Ευρώπη, σε χώρες με πολύ μεγαλύτερα εισοδήματα, καθώς και σε μεγάλα χρηματοπιστωτικά κέντρα όπως το Χονγκ Κονγκ. Οι κινεζικές τράπεζες είναι κάπως πιο υγιείς από τον μέσο όρο σε διεθνές επίπεδο. Ωστόσο οι μικρομεσαίες κινεζικές τράπεζες, τις οποίες συνήθως δεν βαθμολογούν οι οίκοι αξιολόγησης, είναι μάλλον ασθενέστερες οικονομικά.
Ενα χαρακτηριστικό του τραπεζικού τομέα της Κίνας είναι η παρουσία τριών τραπεζών, των Agricultural Development Bank, China Development Bank Corporation και Export-Import Bank of China, που έχουν αναλάβει συγκεκριμένες πολιτικές και ανήκουν ολοκληρωτικά στο κράτος. Οι υποχρεώσεις των τραπεζών ανήλθαν στο 23,5% του ΑΕΠ το 2014 έχοντας διογκωθεί από το 18,0% του ΑΕΠ στο οποίο ανέρχονταν το 2010. Δεδομένου ότι το Πεκίνο έχει προχωρήσει σε μεγάλες δαπάνες σε έργα υποδομής, το χρέος αυτό θα έχει αυξηθεί περαιτέρω μέσα στο 2015. Οι τράπεζες έχουν άφθονα αποθέματα, έχουν προβλέψει για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, έχουν κέρδη και κεφάλαια για να αντιμετωπίσουν τυχόν κινδύνους από τα δάνειά τους προς ιδιωτικές επιχειρήσεις.
* Στελέχη του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s.
