Οι μεταρρυθμίσεις στον οίκο των Σαούντ και η διαμάχη με το Ιράν για το πετρέλαιο
ΡΟΥΜΠΙΝΑ ΣΠΑΘΗ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Αφού πρωτοστάτησε στη διατήρηση της παραγωγής πετρελαίου στα υψηλά επίπεδα των τελευταίων ετών και κατέβαλε το τίμημα αυτής της στρατηγικής με τη ραγδαία μείωση των εσόδων της, η Σαουδική Αραβία δρομολογεί σειρά μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στην απεξάρτηση της οικονομίας της από τον μαύρο χρυσό.
Θέτει στόχους, που αναλυτές της αγοράς αμφισβητούν κατά πόσον είναι πραγματοποιήσιμοι, όπως ένας θεαματικός μετασχηματισμός του ιδιωτικού τομέα, η αύξηση της απασχόλησης και η μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό της χώρας. Στο μεταξύ, έχει προλάβει να εγκλωβίσει την παγκόσμια αγορά πετρελαίου στον γεωπολιτικό, θρησκευτικό και οικονομικό ανταγωνισμό της με την Τεχεράνη, ενώ δεν παύει να κατηγορείται από κάθε πλευρά ότι εξώθησε τις τιμές του πετρελαίου σε ελεύθερη πτώση, αποτρέποντας κάθε συμφωνία για «πάγωμα» της παραγωγής.
Με κεντρική επιλογή την ιδιωτικοποίηση της Aramco, της ναυαρχίδας του πετρελαϊκού κλάδου, το Ριάντ επιχειρεί να προσανατολίσει τον ιδιωτικό τομέα της χώρας σε κλάδους εκτός πετρελαίου, με τη στήριξη του νέου κρατικού επενδυτικού ταμείου που θα διαθέτει αρχικά κεφάλαια ύψους 2 - 3 τρισ. δολαρίων. Ευελπιστεί να αυξήσει τα έσοδα του κράτους από τους τομείς πλην του πετρελαίου στο 1 τρισ. δολ. μέχρι το 2030 από τα 43 δισ. δολάρια στα οποία ανέρχονται φέτος, αλλά και να αυξήσει το ποσοστό του ιδιωτικού τομέα στο ΑΕΠ από το υφιστάμενο 40% στο 65%. Ειδικότερα, στοχεύει σε αύξηση του ποσοστού που αντιπροσωπεύουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο 35% του ΑΕΠ από το 20% στο οποίο φθάνουν σήμερα. Οι μεταβολές αυτές εντάσσονται σε ευρύτερο πρόγραμμα που θα βασισθεί στην ανάπτυξη του ισλαμικού τουρισμού αλλά και στην ανανέωση μιας ζώνης ελεύθερων χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στο Ριάντ.
Οπως παρουσιάστηκε μέσα στην εβδομάδα από τον πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, γιο του μονάρχη Σαλμάν, το πρόγραμμα έχει σχεδιασθεί για να οδηγήσει στη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους κάτω των 25 ετών, οι οποίοι, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ, κινδυνεύουν σε μεγάλο ποσοστό να μείνουν άνεργοι. Με το νέο πρόγραμμα σχεδιάζει να περιορίσει την ανεργία στη χώρα από το 11,6% σήμερα στο 7% το 2030, αλλά και να αυξήσει τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας από το 22% στο 30%. Εχουν προηγηθεί δεκαετίες συζητήσεων στο Ριάντ για την ανάγκη ενός μετασχηματισμού της οικονομίας της χώρας, αλλά ακόμη και το περασμένο έτος τα έσοδα της Σαουδικής Αραβίας προήλθαν κατά 72% από το πετρέλαιο. Οπως επισημαίνει σε σχετικό σχόλιό της η εφημερίδα Financial Times, έως τώρα οι προσπάθειες του Ριάντ να προωθήσει μεταρρυθμίσεις στη μεγαλύτερη οικονομία της Μέσης Ανατολής εγκαταλείπονταν κάθε φορά που ανέκαμπταν οι τιμές του μαύρου χρυσού. Αυτή τη φορά, όμως, τόσο οι διεθνείς οργανισμοί όπως το ΔΝΤ όσο και το ίδιο το Ριάντ προβλέπουν πως παρά την πρόσφατη ανάκαμψή τους οι τιμές θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα, καθώς οι αιτίες της πτώσης τους είναι δομικές.
Για μια ακόμη φορά, άλλωστε, το Ριάντ απέτρεψε μια συμφωνία πετρελαιοπαραγωγών χωρών εντός και εκτός ΟΠΕΚ με στόχο το «πάγωμα» της παραγωγής ώστε να ανακάμψουν οι τιμές. Στη συνάντηση που είχαν προ ημερών στην Ντόχα του Κατάρ, έθεσε όρο τη συμμετοχή του Ιράν προδίδοντας, όπως σχολίασαν διπλωματικές πηγές, πως είχε αποφασίσει να δυναμιτίσει τη συμφωνία.
Η Τεχεράνη εδώ και πολλούς μήνες έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν προτίθεται να «παγώσει» την παραγωγή πετρελαίου προτού την επαναφέρει στα προ των κυρώσεων επίπεδα. Θα ήταν η πρώτη, έπειτα από 15 χρόνια, συμφωνία που αναμενόταν να συναφθεί μεταξύ πετρελαιοπαραγωγών χωρών εντός και εκτός ΟΠΕΚ, με στόχο να ανακόψει την κατάρρευση των τιμών του μαύρου χρυσού, που έφτασαν στις αρχές του έτους στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών. Η συμφωνία είχε δρομολογηθεί από τον Φεβρουάριο, όταν οι δύο σημαντικότερες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες, Ρωσία και Σαουδική Αραβία, συμφώνησαν αρχικά να «παγώσουν» την παραγωγή στα επίπεδα του Ιανουαρίου, με την πρόθεση να δεσμεύσουν τις περισσότερες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες.
