Η Volkswagwen θύμα της κουλτούρας για υψηλές επιδόσεις
EDWARD HADAS / REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Το σκάνδαλο της Volkswagen μπορεί να φαίνεται σαν αυτά τα ανόητα σφάλματα, τα οποία εύκολα θα αποφεύγονταν. Δεν είναι αυτή ακριβώς η περίπτωση.
Η εγκατάσταση παράτυπου λογισμικού, το οποίο είχε τη δυνατότητα να παραποιεί τις εκπομπές ρύπων κατά τις δοκιμές σε 11,5 εκατ. οχήματα, είναι το είδος του προβλήματος που ακόμη και οι πάρα πολύ επιτυχημένες επιχειρήσεις με δυσκολία αποφεύγουν. Ας ξεκινήσουμε με την απλή διαπίστωση ότι η χάλκευση των εκπομπών δεν ήταν καλή ιδέα. Τέτοιες συσκευές είχαν εντελώς απαγορευθεί στην Ε.Ε. το 2007 και αντίστοιχα στις ΗΠΑ οι αρχές εδώ και πολλά χρόνια δεν τις ανέχονταν. Πολλά χρόνια πριν, και συγκεκριμένα το 1973, η Volkswagen είχε συγκρουστεί με την Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας, σύμφωνα με δημοσίευμα της WSJ. Το 2007 είχε σταλεί από την Bosch, η οποία προμήθευε με εξαρτήματα τη VW, μία επιστολή στην εταιρεία για να την προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο να αποδειχθεί η απάτη, όπως αναφέρει η Bild.
Το 2011 το εποπτικό συμβούλιο της VW είχε ειδοποιηθεί για κρούσματα χειραγώγησης, λέει η Frankfurter Allgemeine. Οπότε, τελικά, τι συνέβη; Tα δύο ξαδέλφια, που βρίσκονταν σε διαμάχη στο πηδάλιο της Volkswagen και της Porsche, προωθούσαν και προήγαν άτομα που είχαν ίδιο στυλ διοίκησης. Σε αυτό το περιβάλλον, τρία πράγματα συνήθως συμβαίνουν. Οι χαρισματικοί και αλαζόνες διευθυντές τα πηγαίνουν μια χαρά. Οι υψηλόβαθμοι αδυνατούν να αναθέσουν στους υφισταμένους τη λήψη αποφάσεων σημαντικών και οι υφιστάμενοι αναμένεται να επιτύχουν, όχι να διαμαρτύρονται για προβλήματα ανεπίλυτα από αυτούς. Το σκληρό στυλ διοίκησης μεταφερόταν από την κορυφή στα κατώτερα επίπεδα, οπότε είναι εύκολο κανείς να φανταστεί ότι οι μηχανικοί δέχονταν ισχυρές πιέσεις να εξεύρουν φθηνό τρόπο να διατηρήσουν χαμηλά τις εκπομπές. Διακυβευόταν η τεχνική αριστεία της εταιρείας και η στρατηγική της στην κρίσιμη βορειοαμερικανική αγορά. Είναι εύκολο, να φανταστεί κανείς την απροθυμία των ανωτέρων να διατρέχει όλο το οικοδόμημα στο να ακούσουν πολύ προσεκτικά την όποια αναφορά σε απάτη. Το να κάνουν διερευνητικές ερωτήσεις ίσως να τους κόστιζε τη δουλειά τους πολύ καιρό πριν υπάρξουν και οι ελάχιστες προειδοποιήσεις, οι οποίες θα είχαν σώσει την εταιρεία από πολλά προβλήματα. Οποιος έχει μελετήσει τα πολυάριθμα σκάνδαλα στις επενδυτικές τράπεζες θα αντιληφθεί πως η πίεση για υψηλή επίδοση και η συνεπαγόμενη αμοιβή να «κάνεις τα στραβά μάτια» είναι ανάλογα χαρακτηριστικά και στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Σε μία οποιαδήποτε εταιρεία, το να εστιάσουν οι εργαζόμενοι σε ένα πολύ στενό πεδίο την προσοχή τους και να μην υπάρχουν αυστηροί εσωτερικοί έλεγχοι σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα. Ωστόσο, η μονομέρεια στη σκέψη δεν είναι καθόλου κακή. Αντιθέτως, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα μπορούσε η Volkswagen να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία του κόσμου με κριτήριο τα έσοδά της, εάν υιοθετούσε μία φιλοσοφία ανοιχτή και αυτοσυγκρατημένη, στο πλαίσιο της οποίας η απάτη στις μετρήσεις εκπομπών ρύπων δεν θα ήταν πρόκληση ούτε θα γινόταν ανεκτή. Διευθυντές με περισσότερη ευαισθησία πιθανώς να μην είχαν πιέσει τόσο σκληρά για τεχνολογική υπεροχή. Η υπέρτατη αυτοπεποίθηση είναι εξαιρετικά σημαντική όταν οι επιχειρήσεις αμφισβητούν τους δεδομένους τρόπους του επιχειρείν.
Η Volkswagen ορκίστηκε να αλλάξει τον τρόπο αντιμετώπισης των πραγμάτων. Στους κολοσσούς η μονόπλευρη επικέντρωση στην αύξηση πωλήσεων ή στην κερδοφορία προξενεί ανεπιθύμητα μεγάλους κινδύνους για μετόχους, πελάτες και την κοινότητα. Από την οπτική γωνία της κοινωνίας, τέτοιοι όμιλοι δεν έχουν την πολυτέλεια να δείχνουν αδιαφορία.
