Η Μέρκελ στην Πόλη
Τάσος Τέλλογλου
(Πηγή : http://www.protagon.gr/)
H Άγκελα Μέρκελ πήγε στην Πόλη με στόχο να αποσπάσει από την Τουρκία μία διαβεβαίωση ότι θα κάνει περισσότερα για να περιορίσει τις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα.
Από αυτήν την άποψη, το ταξίδι της μας αφορά. Και δεν δίστασε να προσφέρει προς την Τουρκία ανταλλάγματα που θα επιταχύνουν την ενταξιακή της πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Τούρκος πρωθυπουργός τα καλοδέχθηκε όλα αυτά, έσπευσε όμως να πει ότι η κρίση θα εκτονωθεί, όταν λυθεί το πρόβλημα της Συρίας.
Από αυτήν την άποψη, το ταξίδι της μας αφορά. Και δεν δίστασε να προσφέρει προς την Τουρκία ανταλλάγματα που θα επιταχύνουν την ενταξιακή της πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Τούρκος πρωθυπουργός τα καλοδέχθηκε όλα αυτά, έσπευσε όμως να πει ότι η κρίση θα εκτονωθεί, όταν λυθεί το πρόβλημα της Συρίας.
Η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι για πρώτη φορά στη σχέση της με τη Γερμανία, και ευρύτερα με την Ευρώπη, έχει τα περισσότερα χαρτιά. Ή, για την ακρίβεια, όλα τα χαρτιά. Αν θέλει, μπορεί να περιορίσει τη ροή.
Αλλά έχει κανένα λόγο να την περιορίσει; Στην Τουρκία ζουν 3 εκατομμύρια Σύριοι, εκ των οποίων 2,2 εκ. δηλωμένοι. Ανοίγοντας τις στρόφιγγες απαλλάσσεται από ένα μεγάλο κοινωνικό βάρος, το οποίο αν πιστέψουμε τον Ερντογάν, τής κοστίζει 8 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
Η Τουρκία ζητάει 3 δισ. από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και εκείνη είναι διατεθειμένη να της δώσει σε πρώτη φάση 500 εκ. ευρώ - σταγόνα στον ωκεανό για αυτά που ζητάει η Ευρώπη από την Τουρκία να κάνει (να κτίσει νέες προσφυγουπόλεις, να διασφαλίσει την πρόσβαση των Σύριων σε νοσοκομεία και σχολεία). Άρα δεν είναι αυτό το μείζον ζήτημα που απασχολεί τη γερμανική πολιτική. Τι την απασχολεί; Να μην έχουν τη δυνατότητα οι Σύριοι να περνούν όσο ευκολα το κάνουν σήμερα στα ελληνικά νησιά; Με ποιο τρόπο; Εμποδίζοντας την ανάπτυξη της λαθροδιακίνησης που ανθεί στα τουρκικά παράλια.
Η ανάπτυξη αυτή δεν μπορεί να εμποδισθεί παρά με τρόπους που θα καταστήσουν τη διάβαση ακριβότερη. 'Ηδη, οι διακινητές πληρώνονται on success basis, δηλαδή όταν οι μετανάστες περάσουν στο ελληνικό νησί (συνήθως στη Λέσβο). Οι Τούρκοι, ανταποκρινόμενοι σε υποσχέσεις στην κυρία Μέρκελ, θα κάνουν περισσότερες ανασχέσεις και θα συλλαμβάνουν περισσότερους ανθρώπους από εκείνους που επιχειρούν ή οργανώνουν τη διάβαση. Αλλά όσο η ζήτηση θα ενισχύεται από τα failed states στα οποία έκανε πόλεμο η Δύση (Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία), τόσο η Τουρκία απλά θα διαχειρίζεται ένα πρόβλημα που την ξεπερνάει.
Summa summarum: Η Άγκυρα μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου θα υποδυθεί ότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα, την ώρα που η Δύση θα υποδύεται ότι ανταποκρίνεται στους όρους της. Όμως όσο η πίεση των ροών μένει σταθερή τόσο το Βερολίνο θα αναγκάζεται να αποδεχθεί κάποια ή ολόκληρα τα ουσιώδη τουρκικά αιτήματα: Ελευθερία κίνησης (κατάργηση θεωρήσεων εισόδου για τους Τούρκους), θεώρηση της Τουρκίας ως χώρας ασφαλούς προέλευσης παρά τη βάναυση συμπεριφορά απέναντι σε μειονότητες και Τύπο, παραχωρήσεις στο Αιγαίο και την Κύπρο. Ήδη, οι κοινές περιπολίες είναι μια πρόγευση του τι μπορεί να μας ζητηθεί στο μέλλον. Η ελληνική κυβέρνηση για την ώρα το πάει καλά.
Αλλά το προσφυγικό έχει ακόμα πολλές «σελίδες» κυρίως όταν η Γερμανία ξανακλείσει τα σύνορά της κάποια στιγμή προς το τέλος του 2015. Τότε θα πρέπει να ελέγξουμε καλύτερα και τα δικά μας. Και τότε ίσως χρειασθούμε μια δική μας συνεννόηση με τους Τούρκους, με ή χωρίς την Ευρώπη.
