Η τριγωνική σχέση, η «τοκογλυφία» και άλλες ιστορίες
TΑΣΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Τον εισαγγελέα Διαφθοράς Γ. Δραγάτση θα αντιμετωπίσει μέσα στην εβδομάδα η κ. Αικατερίνη Σαββαΐδου για μια υπόθεση που έχει απασχολήσει εισαγγελείς στην Αθήνα και την Καβάλα, εφοριακούς, ελεγκτές, ενώ οι λεπτομέρειές της είναι γνωστές στο γραφείο του πρωθυπουργού αλλά και σε μία ντουζίνα υπουργούς από τον Μάρτιο του 2015.
Τότε που η εταιρεία Gennet υπέβαλε μήνυση εναντίον των υπευθύνων της καπνεμπορικής εταιρείας Οδ. Πετρίδη και 20 στελεχών της φορολογικής διοίκησης.
Καλά πληροφορημένες πηγές από το περιβάλλον της κ. Σαββαΐδου ανέφεραν ότι «και μόνον η μήνυση εναντίον 20 στελεχών του ελεγκτικού μηχανισμού επέβαλε τον επανέλεγχο», ενώ «τα συμφέροντα του Δημοσίου είχαν διασφαλισθεί με το «πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων φυσικών προσώπων συνδεομένων με την Gennet». Η διαφορά της τελευταίας με την εταιρεία Οδ. Πετρίδη, μία από τις παλαιότερες καπνεμπορικές επιχειρήσεις της χώρας, αποτελεί μια ιδιωτική διαφορά. Η μέτοχος της Οδ. Πετρίδη λέει ότι πλήρωνε τοκογλυφικά επιτόκια στην Gennet σε μία περίοδο που τα περιουσιακά της στοιχεία και οι λογαριασμοί της ήταν μπλοκαρισμένα από τις τράπεζες. Η Gennet απαντά ότι αγόραζε κανονικά καπνά, τα οποία μάλιστα εξήχθησαν.
Η ιστορία
Ενα δεύτερο σοβαρότερο ζήτημα δημοσίου συμφέροντος είναι το πώς έγινε ο φορολογικός έλεγχος στο σύμπλεγμα αυτό που οδήγησε στην παρέμβαση της κ. Σαββαΐδου: Τον Απρίλιο του 2001 η εταιρεία ΝΑΜΑΚΟ (αργότερα Gennet) προσεγγίζεται από την «Οδέττη Νικολάου Πετρίδη» (στο εξής ΟΝΠ), μία από τις παλαιότερες καπνεμπορικές επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας, προκειμένου να υπάρξει μια συνεργασία. Σύμφωνα με τον ισολογισμό του 1999, στην ΟΝΠ έχουν καταλογισθεί φόροι, πρόστιμα και προσαυξήσεις 1,1 δισ. δραχμών, ενώ η σχέση με τις τράπεζες ήταν επιβαρυμένη με δάνεια που δεν εξυπηρετούνται. Ενδιάμεσος στη συνεργασία εμφανίζεται ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ και τότε δικηγόρος της ΟΝΠ, βουλευτής Σερρών, Γιάννης Ανθόπουλος.
Στόχος της συνεργασίας είναι κατά μεν την Gennet να εμπλακεί η εμπορική επιχείρηση της Αθήνας στο καπνεμπόριο, κατά δε την ΟΝΠ να βρει χρηματοδότη. Σε κάθε περίπτωση, η σχέση, στην οποία εμπλέκεται και μια τρίτη εμπορική εταιρεία, η ΜΕΠΕ, στην οποία η Gennet πωλεί τα καπνά αφού τα αγοράσει από την ΟΝΠ, είναι για μία διετία ανέφελη, έως ότου σωρεύονται χρέη της ΜΕΠΕ προς την Gennet, ύψους 8,076 εκατ.
Εδώ ευλόγως γεννάται το ερώτημα: Και γιατί δεν γίνεται απευθείας η συναλλαγή μεταξύ ΟΝΠ και ΜΕΠΕ; Προφανώς διότι η ΟΝΠ είναι «μαυρισμένη» και τα καπνά τιμολογούνται αρχικά στην Gennet.
Οι απαιτήσεις αυτές αποτυπώνονται σε επιταγή που σφραγίζεται επειδή δεν πληρώνεται. Για την επιταγή αυτή δικάζονται οι υπεύθυνες της εταιρείας. Μία από αυτές αυτοκαταγγέλλεται στο υπ. Οικονομικών δύο χρόνια μετά τη σφράγιση της επιταγής, τον Οκτώβριο του 2009. Σε αυτήν την καταγγελία η βασική μέτοχος της ΟΝΠ υποστηρίζει ότι πίσω από την τριγωνική σχέση υπεκρύπτετο τοκογλυφική σχέση, δηλαδή η εμπορική σχέση Gennet/ΜΕΠΕ ήταν εικονική και τα τιμολόγια εικονικά, καθώς δεν αφορούσαν πράξεις με πραγματικό αντικείμενο (εμπορία καπνού).
Στις 10 Μαρτίου 2009 δίνεται εντολή ελέγχου της ΟΝΠ, που μετατρέπεται σε έκθεση ελέγχου στις 30 Ιανουαρίου 2012. Σύμφωνα με όσα αναφέρει σε κατάθεσή του στην ανακρίτρια ένας από τους ελεγκτές, η ΟΝΠ δεν επέτρεψε στους ελεγκτές να εισέλθουν στην καπνεμπορική επιχείρηση δύο φορές και στη συνέχεια μπήκε σε αυτήν το ΣΔΟΕ Κομοτηνής, χωρίς όμως να μπορέσει να βρει τα επίμαχα τιμολόγια. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την ίδια κατάθεση, η λήπτρια των τιμολογίων Gennet είχε ανταποκριθεί αμέσως στην πρόσκληση της εφορίας και είχε αποστείλει τα πρωτότυπα. Ο ίδιος ελεγκτής αναφέρει ακόμη ότι «η εικονικότητα των επίμαχων τιμολογίων προέκυψε από τη διαφορά βάρους μεταξύ επεξεργασμένων και ανεπεξέργαστων καπνών. Τα τιμολόγια που έκοβε (σ.σ. η ΟΝΠ) προς την Gennet υπερέβαιναν κατά πολύ την ποσότητα που προέκυπτε από τις καρτέλες κοστολογίου...».
Ο ίδιος ελεγκτής που υπογράφει την έκθεση ελέγχου αναφέρει ότι η εταιρεία είχε σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να την προσδιορίσει ποσοτικά. Το βιβλίο αποθήκης δεν ελήφθη υπ’ όψιν στη διαδικασία ελέγχου, αλλά και για τα στοιχεία που επεδείχθησαν «είναι αδύνατος ο έλεγχος της ορθής τήρησης των βιβλίων και των συναλλαγών που καταχωρίσθηκαν σε αυτά...». Το ίδιο διάστημα, πάντως, η ONΠ είχε εξαγωγική δραστηριότητα, όπως αναγνωρίζει ο έλεγχος.
Ο έλεγχος του ελεγκτικού κέντρου Θεσσαλονίκης δέχεται την αυτοκαταγγελία για σχέση τοκογλυφίας ως αληθινή, χωρίς να αναρωτηθεί αν πρόκειται για την «κορυφή του παγόβουνου» η όλη ιστορία και συμπεραίνει ότι η σχέση ΟΝΠ - ΝΑΜΑΚΟ/Gennet αναφέρεται σε «συναλλαγές που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ». Ομως, σε άλλο σημείο της έκθεσης αναφέρεται ότι «οι συναλλαγές» που προκύπτουν από τα βιβλία της ελεγχόμενης εταιρείας «περιγράφονται κατά γράμμα και συμφωνούν απόλυτα με τα δεδομένα που αναγράφονται στις συμβάσεις μεταξύ των δύο επιχειρήσεων...». Οπότε, η σύγχυση παραμένει.
Οι επανέλεγχοι και δύο παραιτήσεις
Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της ιστορίας έχει να κάνει με το γεγονός ότι για τις εξαγωγές καπνών της ΟΝΠ έχει δοθεί σωρεία απαλλαγών ΦΠΑ και εγγυητικές από τράπεζες. Ωστόσο, οι ελεγκτές άλλες από αυτές τις βεβαιώνουν και για άλλες λένε ότι δεν τις βρίσκουν στα συστήματα καταγραφής - συμψηφισμού ΦΠΑ. Η εφορία καταλογίζει φόρους, προσαυξήσεις και πρόστιμα 78 εκατ. στη λήπτρια και 38 εκατ. στην εκδότρια και στη συνέχεια γίνονται προσφυγές από την πρώτη στην επιτροπή για την επίλυση διοικητικών διαφορών. Το αίτημά της απορρίπτεται χωρίς πολλή συζήτηση. Ταυτόχρονα, ο πρώην γενικός, Χάρης Θεοχάρης, παραπέμπει την υπόθεση στην επιθεώρηση του υπ. Οικονομικών, ζητώντας τον Ιανουάριο του 2014 να κριθεί αν πρέπει να γίνει επανέλεγχος. Η επιθεώρηση διαλύεται χωρίς να αποφασίσει. Στη συνέχεια η κ. Σαββαΐδου διατάσσει τον επανέλεγχο, αφού η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων έχει προχωρήσει σε όλες τις διασφαλιστικές πράξεις του Δημοσίου και η μία απο τις δύο αντιδίκους –η Gennet– έχει μηνύσει τους εφοριακούς. Το αίτημα φθάνει στο Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων στις 20 Ιανουαρίου 2015, μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές. Ο επικεφαλής του πρώτου συνεργείου παραιτείται, δηλώνοντας στην Εισαγγελία ότι το εκανε επειδή η υπόθεση ήταν στα δικαστήρια. Και ο δεύτερος το ίδιο. Σημειώνουν δε ότι υπήρχε εντολή από τον Φεβρουάριο του 2012 για την κρίση των βιβλίων της ελεγχόμενης επιχείρησης ως ανακριβών, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ γιατί η σχετική επιτροπή δεν συνεδρίασε. Οι παραιτήσεις των επικεφαλής του ειδικού συνεργείου «διαρρέουν» το καλοκαίρι, αφού πρώτα έχουν γίνει δύο ημερών έλεγχοι στην Gennet/Namako. Επειτα ακολουθεί ο εξαναγκασμός σε παραίτηση της Αικ. Σαββαΐδου.
