Να «πεινάσουμε», λοιπόν, όπως οι Λεττονοί...
Της Ζέζας Ζήκου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Λεττονοί, λοιπόν... Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στη συνέντευξή του επικαλέστηκε το παράδειγμα της Λεττονίας για να μας πείσει πως «η πολύ σκληρή λιτότητα είναι το τίμημα για να δημιουργήσει κανείς οικονομική ευημερία που να έχει διάρκεια»! «
Η Λεττονία είχε αναγκαστεί να λάβει πολύ πιο σκληρά μέτρα προσαρμογής από αυτά που πήρε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια», επισήμανε ο Γερμανός υπουργός. «Και εμείς πρόσφατα αποφασίσαμε να ενταχθεί η Λεττονία στην Ευρωζώνη από την 1η Ιανουαρίου του 2014, αυξάνοντας στα 18 τα κράτη -μέλη», είπε.
Το παράδειγμα αυτό μου προκαλεί μειδιάματα πικρής ειρωνείας! Δηλαδή, η Λεττονία πρέπει να γίνει παράδειγμα προς μίμηση, από μια χώρα με νόμισμα ήδη το ευρώ! Θα τρελαθώ.
Η οικονομική κρίση που έπληξε τη Λεττονία ήταν τόσο βαθιά, που το 2009 έβγαλε αρχικώς στους δρόμους τον αποπολιτικοποιημένο λαό της. Στη συνέχεια, οι απελπισμένοι Λεττονοί προτίμησαν τον δρόμο της ελάχιστης αντίστασης και άρχισαν να μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Η νεοφιλελεύθερη λιτότητα έχει εξολοθρεύσει δημογραφικά τη χώρα. Οι νέοι προτίμησαν να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή αλλού, παρά να μείνουν και να υποφέρουν σε μια οικονομία που δεν μπορεί να τους προσφέρει εργασία. Τουλάχιστον το 12% του γενικού πληθυσμού (και ένα πολύ μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού) σήμερα ζει και εργάζεται στο εξωτερικό. Τα παιδιά (λιγοστά κι αυτά λόγω της μείωσης του αριθμού των γάμων και των γεννήσεων) αφήνονται πίσω στην ορφάνια, κάνοντας τους δημογράφους να αναρωτιούνται πώς θα μπορέσει να επιβιώσει αυτή η μικρή χώρα στο μέλλον. Ούτε όμως η μετανάστευση μπορεί να λύσει το λεττονικό πρόβλημα, αφού άλλες υπερχρεωμένες χώρες με πολύ μεγαλύτερους πληθυσμούς αναζητούν κι αυτές ξένες αγορές εργασίας για να απορροφήσουν τους ανέργους τους.
Το 2011 η χώρα κατέγραψε ανάπτυξη 3,3% και έτσι αναφέρεται πλέον σαν απόδειξη πως το λεττονικό μοντέλο λιτότητας θεράπευσε την κρίση χρέους και τα χρόνια ελλείμματα. Βέβαια, η εσωτερική υποτίμηση έχει βυθίσει τον λαό στη φτώχεια, αλλά αποσιωπάται. Είναι να απορεί λοιπόν κανείς, όπως απορούν οι οικονομολόγοι Μάικλ Χάντσον και Τζέφρι Σόμερς στους New York Times, αν αυτή η ανάπτυξη είναι αρκετή. Με δεδομένο πως το ένα τέταρτο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος χάθηκε στην κρίση, με τόση ανάπτυξη θα χρειαστεί μια δεκαετία για να αποκατασταθούν οι απώλειες. Tο 2009 η οικονομία της Λεττονίας συρρικνώθηκε κατά 25% (!).
Ενα τέτοιο ψοφίμι μπορεί ποτέ να γίνει ελκυστικό δόλωμα για να το μιμηθούν και άλλες χρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες; Οσο θα συρρικνώνονται οι οικονομίες τους και θα αυξάνεται η ανεργία, πού θα βρεθούν άλλες χώρες για να μεταναστεύσουν οι εργαζόμενοι; Πόσο τέτοιο «λεττονικό φάρμακο» θα μπορέσουν να αντέξουν αυτές οι χώρες; Και πόση λεττονική υπομονή θα μπορέσουν να δείξουν οι λαοί τους; Ελεος.
Τον Απρίλιο του 2011, χάρις σε μια σπουδαία επαγγελματική πρόσκληση, επισκέφτηκα μαζί με τη Μαρίτα τα τρία βαλτικά έθνη –Εσθονία, Λεττονία, Λιθουανία– και διαπίστωσα τις μαρτυρικές συνθήκες φτώχειας. Ωστόσο, οι λαοί και στις τρεις βαλτικές δημοκρατίες υπέμεναν καρτερικά, ενθυμούμενοι τις αθλιότερες συνθήκες της κατοχή τους από τη Σοβιετική Ενωση. Το απύθμενο μίσος κατά των Ρώσων τούς έδωσε το κουράγιο να αντιμετωπίσουν όλα τα δεινά. Με ιστορία 800 ετών, 45 χρόνια μέχρι το 1991, κρυμμένες πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα, οι 3 χώρες έγιναν το 2004 μέλη της Ε.Ε. και η Εσθονία από τον Ιανουάριο του 2011 μέλος της Ευρωζώνης.
