Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον
Του Θάνου Π. Ντόκου
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Η επιλεγείσα από τον Λευκό Οίκο χρονική συγκυρία για την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά στην Ουάσιγκτον και τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Ομπάμα στέλνει δύο λίαν αντιφατικά μηνύματα.
Από τη μία, στις αρχές Αυγούστου το Κογκρέσο θα είναι κλειστό, ενώ θα απουσιάζουν πολλοί διαμορφωτές γνώμης στους οποίους παραδοσιακά απευθύνονται, μέσω ομιλιών σε ερευνητικά ινστιτούτα, οι ηγέτες κρατών που επισκέπτονται την Ουάσιγκτον. Η χρονική επιλογή, σε συνδυασμό με την πρότερη δυσκολία εύρεσης ελεύθερης ημερομηνίας στο πρόγραμμα του Αμερικανού προέδρου για συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό, δείχνουν σε κάποιο βαθμό το περιορισμένο ειδικό βάρος της Ελλάδας στο πλαίσιο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Εξάλλου, η απουσία σημείων τριβής (πέραν Σκοπιανού, όπου θα πρέπει να ζητηθεί η αύξηση της αμερικανικής πίεσης στον κ. Γκρούεφσκι για διαλλακτικότερη στάση και Κυπριακού, όπου θα πρέπει να τονιστεί η ανάγκη ισορροπημένης αμερικανικής στάσης) και οι εξαιρετικά ευγενικές αναφορές στις άριστες διμερείς σχέσεις, μάλλον υπογραμμίζουν την έλλειψη στρατηγικής διάστασης στις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις.
Από την άλλη πλευρά, όμως, οι ΗΠΑ θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα στήριξης της Ελλάδας, αλλά και αντίθεσης στη γερμανική πολιτική διαχείρισης της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης. Επιπλέον, έχει αυξηθεί η ανησυχία για την περιφερειακή σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Με τη Συρία στις φλόγες, αλλά και το καθεστώς Ασαντ να κερδίζει έδαφος, την Αίγυπτο να έχει εισέλθει σε μια εξαιρετικά αβέβαιη μεταβατική (;) περίοδο και την Τουρκία του κ. Ερντογάν να προκαλεί κάποια ερωτήματα με τη γενικότερη συμπεριφορά της, η Ουάσιγκτον προβληματίζεται για την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή. Προφανώς με την προτροπή και του ισχυρού εβραϊκού λόμπι, οι ΗΠΑ θέλουν να διερευνήσουν την επιθυμία και ικανότητα της Ελλάδας να παίξει ένα σταθεροποιητικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο, σε συνεργασία με το Ισραήλ. Οι πρόσφατες εξελίξεις στο θέμα του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ, η απόσυρση της «Γκάζπρομ» από τη διεκδίκηση της ΔΕΠΑ (που προκάλεσε ικανοποίηση στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και ο δυνητικός ρόλος της Ελλάδας στη διοχέτευση φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς τις ευρωπαϊκές αγορές, ενδεχομένως προσφέρουν κάποιες δυνατότητες αξιοποίησης από ελληνικής πλευράς.
Φαίνεται να υπάρχει λοιπόν ένα παράθυρο ευκαιρίας για ανάκτηση μέρους της ελληνικής περιφερειακής επιρροής και ρόλου. Υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι θα είναι ένας ρόλος που θα επιλέξουμε, γιατί έτσι εξυπηρετούνται και τα εθνικά μας συμφέροντα και όχι ένας ρόλος που θα μας επιβληθεί. Ενας ρόλος που δεν θα δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις μας με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, ούτε και θα προϋποθέτει (περαιτέρω) υποβάθμιση των ελληνο-ρωσικών σχέσεων. Απαραίτητες προϋποθέσεις, επίσης, θα είναι να έχουν τεθεί ρεαλιστικοί στόχοι, να αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης στρατηγικής στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής και να έχουμε κατανοήσει την ανάγκη σοβαρής, συνεπούς και μακροπρόθεσμης προσπάθειας για την αύξηση της διεθνούς επιρροής της χώρας και την εξασφάλιση ενός περιφερειακού ρόλου. Αυτά κόποις κτώνται και δεν χαρίζονται από τις μεγάλες δυνάμεις.
* Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
