Ενισχύεται σταδιακά η θέση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία
Η πολυδιάσπαση της αντιπολίτευσης και η δράση των εξτρεμιστών ισλαμιστών προκαλούν μεταστροφή μέρους του πληθυσμού
Reuters, The New York Times
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Στις αρχές της άνοιξης, αντικαθεστωτικοί αντάρτες είχαν φτάσει στα προάστια της Δαμασκού και οργάνωναν παράτολμες επιθέσεις σε επιτελικά κέντρα του καθεστώτος Aσαντ, επεκτείνοντας καθημερινά τις περιοχές που περνούσαν υπό τον έλεγχό τους, σε σημείο που να κυριαρχούν στα τρία τέταρτα της επικράτειας.
Στα μέσα του καλοκαιριού, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Σύμφωνα με τον Aντριου Τάμπλερ, ειδικό σε θέματα που αφορούν τη Συρία στο Ινστιτούτο Ουάσιγκτον για την Εγγύς Ανατολή, ο κυβερνητικός στρατός ελέγχει περιοχές που αντιστοιχούν στο 60% του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας, Δαμασκού. Μετά τη στρατηγική νίκη στο Κουσέιρ, ο στρατός του Aσαντ κατόρθωσε να ελέγχει μια ενιαία εδαφική περιοχή από την πρωτεύουσα μέχρι τα σύνορα με τον Λίβανο και τις μεσογειακές ακτές της χώρας. Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για ένα άτυπο «Αλαουιστάν», κράτος μέσα στο κράτος, στο οποίο βρίσκονται τα ισχυρότερα κέντρα των Αλαουιτών και των Χριστιανών, μειονοτήτων που στηρίζουν τον πρόεδρο της χώρας.
Πολλοί λόγοι συνέβαλαν προς αυτή την κατεύθυνση. Η Ρωσία αποδείχθηκε συνεπής και ισχυρός υποστηρικτής του Aσαντ, ενώ η Δύση διστάζει να εξοπλίσει τους αντάρτες και να αναλάβει ενεργητικό ρόλο. Η πίεση που δέχθηκε ο Ερντογάν από τις πρόσφατες διαδηλώσεις και η ανατροπή του Μόρσι στην Αίγυπτο εξασθένησαν δύο βασικά στηρίγματα των Αδελφών Μουσουλμάνων, της κυρίαρχης, στο πολιτικό επίπεδο, δύναμης της συριακής αντιπολίτευσης. Αλλά οι πιο θεμελιακοί παράγοντες εντοπίζονται στην απελπιστική πολυδιάσπαση της αντιπολίτευσης και το αυξανόμενο βάρος των εξτρεμιστών ισλαμιστών στις γραμμές της.
Την περασμένη εβδομάδα, ξέσπασαν άγριες συγκρούσεις ανάμεσα στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (FSA), που υποστηρίζεται από τη Δύση και αντάρτικες ομάδες τζιχαντιστών -Μέτωπο Αλ Νούσρα, Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ- που εμπνέονται από την Αλ Κάιντα και στηρίζονται από τη Σαουδική Αραβία και άλλους παράγοντες του Περσικού Κόλπου. Δύο μέλη του ανωτάτου στρατιωτικού συμβουλίου του FSA δολοφονήθηκαν από τους εξτρεμιστές, μάλιστα ένας εκ των δύο αποκεφαλίστηκε.
Στο Χαλέπι, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, όπου έχει επέλθει παραλυτική ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στον κυβερνητικό στρατό και τους αντάρτες, πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα μαζικές διαδηλώσεις εναντίον των ισλαμιστών, που επιβάλλουν αυθαίρετα σημεία ελέγχου, μετατρέποντας σε μαρτύριο την καθημερινότητα των πολιτών. Οι συνοπτικές εκτελέσεις, το δημόσιο μαστίγωμα «παραβατών», η επιβολή του ισλαμικού νόμου (σαρία) ιδιαίτερα στις γυναίκες και οι διώξεις των μη σουνιτών μουσουλμάνων έχουν αποξενώσει από την αντιπολίτευση μεγάλο μέρος του πληθυσμού που την αντιμετώπιζε αρχικά με συμπάθεια.
Παράλληλα, οι ισλαμιστές έχουν ανοίξει ένα άλλο, ευαίσθητο μέτωπο στις περιοχές που ελέγχουν με τους Κούρδους. Την περασμένη εβδομάδα, ένοπλη οργάνωση των Κούρδων της Συρίας, η οποία συνδέεται με το ΡΚΚ του Αμπντουλά Οτσαλάν, εκτόπισε τους ισλαμιστές αντάρτες από την πόλη Ρας αλ Αΐν, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, ύστερα από σκληρές μάχες τεσσάρων ημερών. Στην πορεία των τελευταίων μηνών, οι Κούρδοι έχουν καταφέρει να θέσουν υπό τον έλεγχό τους μεγάλο μέρος των μεθοριακών περιοχών, στο βόρειο τμήμα της χώρας, καλύπτοντας το κενό που άφησαν οι δυνάμεις του καθεστώτος Ασαντ.
Λίγοι πιστεύουν, πάντως, ότι ο Σύρος πρόεδρος μπορεί να ανακαταλάβει το σύνολο της χώρας. «Ο Ασαντ είναι ισχυρός αυτή τη στιγμή, όχι ως πρόεδρος που ελέγχει ένα κράτος, αλλά ως πολέμαρχος που ανταγωνίζεται αποτελεσματικά άλλους πολέμαρχους γιατί έχει πιο ισχυρά όπλα», εκτιμά ο Σύρος αναλυτής Χασάν Χασάν στους New York Times. Η αντεπίθεση των κυβερνητικών δυνάμεων πραγματοποιείται σε τοπίο «καμένης γης», με τη συνεχιζόμενη πολυδιάσπαση - βαλκανοποίηση του πιο κοσμικού, μέχρι πρότινος, αραβικού κράτους.
Σε κάθε περίπτωση, αρχίζει να γίνεται συνείδηση στη Δύση ότι ο στόχος της ανατροπής του Ασαντ και της εγκαθίδρυσης ενός δημοκρατικού, φιλοδυτικού καθεστώτος μοιάζει όλο και περισσότερο ουτοπικός. Αυτό ήρθε να υπογραμμίσει, την περασμένη Πέμπτη, και ο απερχόμενος αρχηγός του βρετανικού στρατού. Με συνέντευξή του σε δύο βρετανικές εφημερίδες, ο στρατηγός Ντέιβιντ Ρίτσαρντς εκτίμησε ότι ο πρόεδρος Ασαντ δεν πρόκειται να ανατραπεί, ούτε καν να αλλάξει πολιτική αν η Δύση δεν αναλάβει πολεμική εκστρατεία εναντίον του. «Πρέπει να είμαστε σε θέση, όπως πράξαμε επιτυχώς στη Λιβύη, να πλήξουμε στόχους επί συριακού εδάφους», δήλωσε χαρακτηριστικά. Μόνο που τα αποτελέσματα της επέμβασης στη Λιβύη και η σημερινή κατάσταση της χώρας μάλλον δεν αποτελούν το πιο ελκυστικό προηγούμενο για τη Δύση.
