Ανθρωπος από σίδερο, με αλύγιστη θέληση
ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΣΠΑΝΕΑ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Ζωή θα πει επτά φορές να πέφτεις και οκτώ να σηκώνεσαι. Μόνο που ο θρυλικός γυμναστής Μπόρις Σάχλιν στην καριέρα του δεν είχε πέσει ποτέ από όργανο.
Μακριά από τα στάδια, όσες φορές η ζωή πήγε να του γυρίσει την πλάτη, αυτός την κράτησε. Εξάλλου, είχε προβλέψει ότι θα ζήσει 77 χρόνια, οπότε μέχρι τότε υπήρξε αγωνιστής εντός και εκτός πόντιουμ.
Ο Μπόρις Ανφιγιάνοβιτς Σάχλιν γεννήθηκε στις 27 Ιανουαρίου του 1932 σε μια μικρή πόλη της Σιβηρίας, την Ισίμ. Ο πατέρας του δούλευε στους σιδηρόδρομους. Μόλις ο Μπόρις έγινε 12 ετών έμεινε ορφανός. Η γιαγιά του ανέλαβε να μεγαλώσει τόσο τον μετέπειτα θρύλο του αθλητισμού όσο και τον αδελφό του. «Είμαι υπερήφανος για την ταπεινή μου καταγωγή», είχε πει σε συνέντευξή του.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο 12χρονος βρήκε παρηγοριά στην ενόργανη γυμναστική. Πρώτος προπονητής του ήταν ο Βασίλι Πορφίρεφ. Μαζί του έμαθε να μην εγκαταλείπει μια αθλητική μάχη και να πολεμάει μέχρι να βγει νικητής. Ο Μπόρις το εφάρμοσε και στη ζωή.
Στις προπονήσεις τον βοηθούσε και μια αθλήτρια, η Πελαγέγια Ντανίλοβα, η οποία, αργότερα, το 1952 κατέκτησε ένα χρυσό και ένα ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι, σε ηλικία 36 ετών.
Οταν ο Μπόρις ήταν 17 ετών άλλαξε σχολείο και προπονητή. Πήγε στο Σβερντλόβσκ και τον προπονούσε ο Εντουαρντ Ρουνγκ. Δύο χρόνια αργότερα ο Ρουνγκ τον έστειλε στο Κίεβο και στον φίλο του Αλεξάντερ Μισάκοφ, για να ολοκληρωθεί ως γυμναστής. Το 1952, ο Σάχλιν θαύμασε τον Βίκτορ Τσουκάριν να θριαμβεύει στους Ολυμπιακούς του Ελσίνκι. Ο γυμναστής που επιβίωσε από 17 στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποτελούσε πρότυπο για τον Μπόρις. Τον λάτρευε σαν θεό.
Το... βάπτισμα στις μεγάλες διοργανώσεις ο Μπόρις Σάχλιν το πήρε στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1954. Ηρθε 4ος στο σύνθετο ατομικό και πρώτος στο ομαδικό. Την επόμενη χρονιά, στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Φρανκφούρτης το όνομά του γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ευρωπαϊκής γυμναστικής. Οι Γερμανοί δημοσιογράφοι εντυπωσιάστηκαν από τη δύναμή του και τον αποκάλεσαν «ρωσική αρκούδα».
Εκείνη την εποχή γνώρισε και τη μετέπειτα σύζυγό του, Λαρίσα. Η, τότε, 19χρονη φοιτήτρια της Ιατρικής ασχολούνταν με τη γυμναστική. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που τον είδα, παρόλο που δεν ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Θυμάμαι που μπήκε στο γυμναστήριο με τον Γιούρι Τίτοφ. Φορούσαν καλοσιδερωμένα αθλητικά ρούχα. Ο Μπόρις άφησε ένα σπιρτόκουτο να πέσει και εγώ το έπιασα και του το έδωσα. Το ίδιο έκανε και την επόμενη ημέρα. Ηθελε να με γνωρίσει καλύτερα», έχει πει η Λαρίσα.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Μελβούρνης φτάνουν και ο Μπόρις μαζί με τον Τσουκάριν και άλλους Ρώσους γυμναστές πήγαν στην Αυστραλία. Εκεί ο Τσουκάριν θα κατακτήσει τρία χρυσά, ένα ασημένιο και ένα χάλκινο και ο Σάχλιν δύο χρυσά. «Αργότερα μου είπε ότι όταν φόρεσε το πρώτο χρυσό μετάλλιο, σκεφτόταν εμένα. Μου έφερε μια φωτογραφία που από κάτω έγραφε “δώρο στο όμορφο κορίτσι μου από την Οδησσό”. Ηταν ντροπαλός. Ακόμα και η πρώτη ερωτική εξομολόγηση έγινε μέσω επιστολής. “Στο πρόσωπό σου βλέπω τη μελλοντική αγαπημένη μου σύζυγο”, είχε γράψει. Οταν γύρισε από τη Μελβούρνη, μου έκανε και επίσημη πρόταση. Στην Οδησσό έγινε ο πρώτος από τους δύο γάμους μας», δήλωσε σε συνέντευξή της η Λαρίσα.
Επιμονή για την καταξίωση
Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Μόσχας, το 1958, ο Μπόρις Σάχλιν με πέντε χρυσά μετάλλια ήταν ο κυρίαρχος του πόντιουμ. Επόμενη πρόκληση αποτέλεσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1960.
Στη Ρώμη, ο Μπόρις απέκτησε το προσωνύμιο «άνθρωπος από σίδηρο» που θα τον συνόδευε σε όλη του τη ζωή. Οταν εκτελούσε τις ασκήσεις στο μονόζυγο έσπασαν τα “λουράκια” (βοηθούν τον αθλητή να μη γλιστράει) και χτύπησε το χέρι του. Κανονικά έπρεπε να σταματήσει τον αγώνα. Ο Μπόρις δεν σταμάτησε. Από το χέρι του έτρεχε αίμα, ο προπονητής τού φώναζε να κατέβει, αλλά ο ίδιος συνέχισε ενθουσιάζοντας κριτές και κοινό. Στο μονόζυγο κατέκτησε χάλκινο μετάλλιο, το οποίο όμως, όπως είχε πει, το αγαπούσε περισσότερο απ’ όλα. Από την «αιώνια πόλη» έφυγε με επτά μετάλλια (4-2-1). Ο αθλητής από τη Σιβηρία διακρίθηκε τόσο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Πράγας (1962) όσο και στο ευρωπαϊκό του Βελιγραδίου (1963).
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο (1964) το ενδιαφέρον των φίλων της γυμναστικής ήταν συγκεντρωμένο στην κόντρα Ιαπωνίας - Ρωσίας. Τελικά, οι Ιάπωνες πρώτευσαν στο σύνθετο ομαδικό και στα περισσότερα όργανα. Ο Μπόρις Σάχλιν έγινε ο μοναδικός Ρώσος που ανέβηκε στην πρώτη θέση του βάθρου (μονόζυγο).
Το παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1966 έμελλε να είναι το... κύκνειο άσμα του μεγάλου αθλητή. Η αγάπη του για το κάπνισμα έγινε αιτία να πάθει καρδιακή προσβολή στα 35 του και να εγκαταλείψει τον πρωταθλητισμό. Την ίδια περίοδο χώρισε με τη σύζυγό του, αλλά δεν άντεξαν ο ένας μακριά από τον άλλο και ξαναπαντρεύτηκαν.
Στα επόμενα χρόνια της ζωής του, ο Μπόρις Σάχλιν έμεινε κοντά στη γυμναστική. Ως κριτής συμμετείχε σε εννέα ολυμπιακές διοργανώσεις.
Ανιδιοτελής προσφορά στην κοινωνία και τον αθλητισμό
Ο Μπόρις Σάχλιν δεν υπήρξε μόνο ένας από τους κορυφαίους αθλητές του 20ού αιώνα. Και στον στίβο της ζωής ο «άνθρωπος από σίδερο» κατέκτησε κι άλλες διακρίσεις. Μέχρι τον θάνατό του βοηθούσε τα νέα παιδιά αλλά και όσους τον είχαν ανάγκη.
«Ποτέ δεν ζήτησε τίποτα για τον εαυτό του. Οποιον έβλεπε να έχει κάποιο πρόβλημα στεκόταν στο πλευρό του. Οταν πήγαινε σε αγώνες στο εξωτερικό πάντα έφερνε δώρα. Χωρίς να του πούμε κάτι, ήξερε πάντα τι θέλουμε», έχει δηλώσει σε συνέντευξη η γυναίκα του, Λαρίσα.
Οι αθλητικές του επιτυχίες έκαναν τον Σάχλιν ήρωα στη Σοβιετική Ενωση και του απονεμήθηκε η Ερυθρά Κορδέλα της Εργασίας το 1956, το Τάγμα του Λένιν το 1960 και ο Βαθμός Τιμής το 1964. Ο Σάχλιν έγινε επίτιμος δημότης Κιέβου αλλά και του Ισίμ, και έλεγε ότι πάντα ένιωθε ένα ιδιαίτερο δέσιμο με το Ισίμ.
Το 1978 έπαθε για δεύτερη φορά καρδιακή προσβολή και, τότε, αποφάσισε να κόψει το κάπνισμα. Στην οικογένειά του, η οποία του ζητούσε να αφήσει την πολύωρη ενασχόληση με τη γυμναστική, έλεγε ότι θα πεθάνει σε ηλικία 77 ετών. Τελικά, «έφυγε» ένα χρόνο νωρίτερα.
Το 1999 πέθανε ο μεγαλύτερος αδελφός του. Τότε, ο Μπόρις πούλησε τα περισσότερα από τα μετάλλιά του για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Κράτησε μόνο δύο, τα οποία έδωσε στην κόρη του Ιρίνα και την εγγονή του Κάτια.
Προβλήματα υγείας ταλαιπωρούσαν συνεχώς τον Ολυμπιονίκη. Στις 29/5/2008 ολοκλήρωσε το δεύτερο βιβλίο του «Ο δρόμος προς το βάθρο» και το έδειξε στον πρύτανη του πανεπιστημίου Φυσικής Αγωγής. «Ηταν πολύ χαρούμενος γιατί θα το δημοσίευαν. Το επόμενο πρωί έπαθε καρδιακή προσβολή. Για εμένα είναι σαν να μην έφυγε ποτέ. Σαν να βρίσκεται σε ένα επαγγελματικό ταξίδι», αφηγείται η κόρη του Ιρίνα.
