Η Αμφίπολη και τα Σκόπια
Αθανάσιος Έλλις
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
«Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι ηγέτες της Συμμαχίας, προτού αναφερθώ στον ρόλο της Ελλάδας στις δράσεις του παρόντος και στις δομές που σχεδιάζουμε για το μέλλον, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας την προσωπική μου χαρά, αλλά και την εθνική ικανοποίηση που προκάλεσε στη χώρα μου η μόλις προ ολίγων ημερών ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αμφίπολη, μια αρχαία ελληνική πόλη κοντά στις ακτές Αιγαίου πελάγους. Μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη για την παγκόσμια αρχαιολογία, αλλά, θα τολμούσα να πω, και για μας, τα μέλη της σημαντικότερης αμυντικής συμμαχίας, καθώς ο κορυφαίος στρατηλάτης παραμένει σημείο αναφοράς για πολλούς από τους στρατιωτικούς μας διοικητές που συμμετέχουν μαζί μας στη σύνοδο».
Η παραπάνω υποθετική εισαγωγή της ομιλίας του Αντώνη Σαμαρά ενώπιον των ηγετών του ΝΑΤΟ στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στις 4-5 Σεπτεμβρίου κινείται, φυσικά, στη σφαίρα της φαντασίας. Τη στιγμή που εταίροι και σύμμαχοι δεν κρύβουν την υποστήριξή τους στην ένταξη των Σκοπίων στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και ο Μάθιου Νίμιτς καταβάλλει πολυετείς προσπάθειες για την εξεύρεση μιας σύνθετης συμβιβαστικής ονομασίας, η Ελλάδα ορθώς δεν εστιάζει πλέον την επιχειρηματολογία της στην αρχαιότητα, αλλά στην περιφερειακή σταθερότητα και στις σχέσεις καλής γειτονίας. Από την άλλη, είναι πάντα χρήσιμη μια διακριτική υπενθύμιση κάποιων ιστορικών δεδομένων που αναπόφευκτα πλαισιώνουν τη στρατηγική επιχειρηματολογία και τους τακτικούς χειρισμούς. Και υπό αυτό το πρίσμα, σε κάθε περίπτωση, η διεθνής αξιοποίηση της ενδεχόμενης ανακάλυψης του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου -ή της Ρωξάνης, συζύγου του Μεγάλου Αλέξανδρου και του γιου τους, Αλέξανδρου- πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά. Είναι γεγονός ότι, παρά τις εύλογες προσδοκίες που έχουν δημιουργήσει τα στοιχεία, οι μέχρι τώρα κινήσεις εκπέμπουν αυτοσυγκράτηση. Ο πρωθυπουργός δήλωσε μεν εντυπωσιασμένος από τα ευρήματα της ανασκαφής -«ένας περίβολος γύρω γύρω 497 μέτρων, σχεδόν ένας τέλειος κύκλος σμιλεμένος σε μάρμαρο Θάσου. Το λιοντάρι της Αμφίπολης πάνω από 5 μέτρα, ας το σκεφτούμε, στην κορυφή του τύμβου. Δύο ολόγλυφες Σφίγγες που βλέπετε, που είναι εκεί σαν να φυλάσσουν, και πράγματι είναι εκεί για να προφυλάξουν την είσοδο του τάφου. Ενας δρόμος πλάτους 4,5 μέτρων, που οδηγεί στην είσοδο με τοίχους που μιμούνται σε φρέσκο τον τρόπο δόμησης του περίβολου»- αλλά ορθά απέφυγε να κάνει υπεραισιόδοξες εικασίες που μπορεί να αποδειχθούν εσφαλμένες. Με δεδομένα παθήματα του παρελθόντος όταν υπερβολικές προσδοκίες έπεσαν στο κενό, περιορίστηκε να υπογραμμίσει τη σοβαρότητα των ευρημάτων, ζήτησε υπομονή και παρέπεμψε στα τέλη Αυγούστου, όταν οι αρχαιολόγοι αναμένεται να εισέλθουν στο μεγάλο ταφικό μνημείο που χρονολογείται μεταξύ του 325 και του 300 π.Χ.
Η σοβαρότητα της επίσημης ελληνικής στάσης, σε συνδυασμό με την ουσία των ανακαλύψεων που ελπίζεται ότι θα υπάρξουν, πρέπει να βρίσκονται σε πλήρη αντιδιαστολή με την προχειρότητα και τις υπερβολές του Νίκολα Γκρούεφσκι. Οι προσπάθειες δημιουργίας μιας επίπλαστης «μακεδονικής συνείδησης» μέσω της συνεχούς προπαγάνδας, που περιλαμβάνει πλέον και την ανέγερση τερατωδών αγαλμάτων του Mεγάλου Αλεξάνδρου, αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας και εκθέτουν τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ στα μάτια του μεσολαβητή του ΟΗΕ και άλλων διεθνών παραγόντων.
Ο κ. Γκρούεφσκι έχει οικοδομήσει την πολιτική του -και όχι μόνον- επιχειρηματολογία στον μύθο ότι τα Σκόπια είναι η γη του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μάλιστα, σε μια απόπειρα «εξισορρόπησης» των πρόσφατων ανακοινώσεων για την Αμφίπολη, τα τελευταία εικοσιτετράωρα προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης της γείτονος τα έργα βελτίωσης του αυτοκινητόδρομου που φέρει το όνομα, τίνος άλλου, του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οι αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη συνεχίζουν το έργο τους και οι πολιτικοί επιτελούν το δικό τους. Στον βαθμό που το ένα επηρεάζει το άλλο, η κυβέρνηση οφείλει, χωρίς τυμπανοκρουσίες αλλά με χαμηλούς τόνους και σωστό σχεδιασμό, να προβεί σε κινήσεις που διακριτικά θα ενισχύουν την ελληνική θέση.
