«Δονούσα Μάγισσα»
Γράφει ο Πρόδρομος Παπαηλιόπουλος
(Πηγή : http://ellnews.com/)
Xρόνια πολλά είχα να δω παιδιά να πλένονται μετά το θαλασσινό μπάνιο, με νερό από πηγάδι. Ένα τσούρμο από Έλληνες και Ιταλούς βρέχονταν με το λάστιχο της αντλίας κι έβγαζαν την άμμο από πάνω τους.
Πιο δίπλα σε μια μάντρα κομμένα πλαστικά δοχεία προσέφεραν νερό στα αγριοκάτσικα της περιοχής.
Στον οικισμό της Καλοταρίτισσας, ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει… Διαβαίνοντας τα σοκάκια των λίγων σπιτιών, νομίζεις ότι βρίσκεσαι στην Ελλάδα, του 1960, μιας εικόνας που χάνεται με την πρόοδο (;) του πολιτισμού. Από τη στέρνα του οικισμού ένας πενηντάρης βγάζει νερό με τον κουβά βοηθώντας μια κυρία στην μπουγάδα της.
Λίγο πιο πέρα η κυρά Φανή, βαδίζοντας στα 83 της χρόνια, κάθεται σε μια πεζούλα και αγναντεύει. Όλη της τη ζωή την έχει περάσει στην Καλοταρίτισσα, τον οικισμό της Δονούσας. Η κόρη της έχει τη μοναδική ταβέρνα. Κάποτε το χωριό είχε ζωή, πολλά παιδιά, ζωντάνια, στάρια, κηπευτικά, καλλιέργειες, κτηνοτροφία. Τώρα η γιαγιά κάθεται μόνη το χειμώνα, με συντροφιά τα λιγοστά ζώα της, τις αστραπές και την αντάρα των ανέμων που χτυπούν αλύπητα αυτό το μικρό νησί. Τηλέφωνο μόνο σταθερό, σήμα για κινητά δεν υπάρχει ούτε πιάνει η τηλεόραση. Οι συγγενείς της, της λένε να έρθει στην Αθήνα, μα εκείνη λέει όχι και δεν αποχωρίζεται τον τόπο της.
Η Καλοταρίτισσα με εντυπωσίασε από την πρώτη στιγμή που ήρθα στη Δονούσα. Ο οικισμός είναι χτισμένος στους πρόποδες του βουνού Πάπας, που η κορυφή του φθάνει τα 383 μέτρα, και στέκει επιβλητικά στην περιοχή. Προσπαθώ να φανταστώ πως θα είναι εκεί το χειμώνα, μα δεν το συλλογίζεται ο νους. Πιο δίπλα μια παραλία μαγική με λίγο βότσαλο και γαλαζοπράσινα νερά. Το ρεύμα έφθασε εκεί πριν από 12 χρόνια, ναι πριν 12 χρόνια δεν διαβάσατε λάθος, όπως και ο δρόμος, ένα μικρός ασφαλτόδρομος που συνδέει το λιμάνι και το κεντρικό χωριό τον Σταυρό με την Καλοταρίτισσα.
Η Δονούσα είναι ένα μικρό νησάκι στις νοτιανατολικές Κυκλάδες και βρίσκεται, 10 μίλια βόρεια της Αμοργού και ανατολικά της Νάξου. Η έκταση του νησιού είναι 14 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η διάμετρός του σχεδόν 5,5 χιλιόμετρα. Οδηγώντας με την μηχανή από την μια άκρη του νησιού στην άλλη βλέπεις παντού γκρίζα απόκρημνα βράχια να βουτάνε στην θάλασσα και στη φουρτούνα και στην καλοσύνη συνθέτοντας ένα εκπληκτικό τοπίο. Ιστορικά οι πρώτοι της κάτοικοι ήρθαν στο νησί από την Αμοργό και ίδρυσαν το χωριό Σταυρός, όπου έκτισαν την ομώνυμη εκκλησία με τον όμορφο μπλε τρούλο της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής. Το αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου φιλοξενεί αρχαïκά ευρήματα, τα οποία ανακαλυφθήκανε στην Δονούσα κατά τις ανασκαφές που κατασκευάστηκαν το 1968. Αυτά τα ευρήματα είναι βασικά αμφορείς υψηλής ποιότητας κεραμικής τέχνης, τα οποία χρονολογήθηκαν ως της γεωμετρικής περιόδου (προς το τέλος του 9ου αιώνα προ Χριστού).
Στη Δονούσα, ο Λουκάς, «ο αγρότης-ξενοδόχος» όπως τον αποκαλεί με μια ντουντούκα τα πρωϊνά ο γείτονας του, έκανε ένα όνειρο ζωής, αγωνίστηκε με τη γραφειοκρατία, ρίσκαρε, έπαιξε τα ρέστα του και έφτιαξε υπέροχα δωμάτια, στον Σταυρό, για να ξεκουράζει Έλληνες τρελαμένους από το άγχος και την κρίση, αλλά και ξένους που αγαπούν αληθινά την Ελλάδα και δεν την κακίζουν για τα δεινά της.
Στη Δονούσα, συνάντησα ένα ζευγάρι που έχει άποψη για τη ζωή και πρωτοπάτησε το πόδι του στο νησί το 1970. Δεν κατάλαβαν για πότε έφυγε το πλοίο της γραμμής και φιλοξενήθηκαν από έναν ντόπιο. Πρέπει να έβλεπαν πολύ μπροστά το μέλλον, γιατί έφτιαξαν εδώ με κόπο ένα όμορφο σπίτι με θεα το ακατανίκητο μπλε του Αιγαίου, όταν στο νησί δεν υπήρχαν νερό, ρεύμα και δρόμοι!!!
Ο Δήμος, δεν είχε δουλειά στην Αθήνα και ζήτησε από τους φίλους του να κρατάει ανοικτό και τον χειμώνα ένα καφέ με την καλύτερη θεα στο λιμάνι και εκείνοι ανταποκρίθηκαν. Του έδωσαν τα κλειδιά και τώρα ζει εδώ τους χειμώνες, απλά και λιτά, μαζί με δασκάλους και καθηγητές και τους λιγοστούς κατοίκους που δεν πρέπει να ξεπερνούν τους 100. Εγώ τον είδα χαμογελαστό πάντως και σημασία έχει ότι βρήκε μια δουλειά. Η Δονούσα αν και μικρή την έχει τη νεολαία της, 4 παιδιά θα πάνε νηπιαγωγείο, 11 στο δημοτικό και άλλα επτά Γυμνάσιο-Λύκειο!
Χαμογελαστό όμως είδα κι έναν Πακιστανό, που ζει μόνιμα στο νησί και βοηθάει τους ντόπιους. Περιποιημένος, καλοντυμένος, έμαθε και τα ελληνικά του…
Οι παλιοί λένε ότι η Δονούσα τα παλιά χρόνια είχε καταπληκτικά κρεμμύδια, έκανε κι εξαγωγές, μα μετά ήρθε και ο τουρισμός και οι συνήθειες άλλαξαν. Στο νησί αν αγαπάει κανείς το περπάτημα, έχει και υπέροχα μονοπάτια. Η Δονούσα είναι ένας παράδεισος φύσης με αυθεντικότητα, κόντρα στο ρεύμα της εποχής. Στο νησί έχεις για παρέα το γλυκό βορειαδάκι, τα αγριοκάτσικα και τις μυρωδιές από θρούμπι και δενδρολίβανο. Μπορεί να είναι ξερότοπος και το νερό να έρχεται με πλοίο στο νησί, ή ότι έχουν οι στέρνες στα λίγα σπίτια από τις βροχές του χειμώνα, όμως στον Οικισμό Μερσήνι, περιμένει μια απίστευτη έκπληξη τον επισκέπτη. Μια πηγή που ρέει πεντακάθαρο νερό χειμώνα καλοκαίρι, κάτω από έναν αιωνόβιο πλάτανο. Σε μια τεχνητή λιμνούλα υπάρχουν και ψαράκια. Κι όλα αυτά με θέα το Αιγαίο.
Είναι να μην αγαπάς μετά απ’ όλα αυτά αυτόν τον τόπο, όσα στραβά και αν έχει;
Είναι να μην χαίρεσαι που ζεις σ αυτή την Ελλάδα;
Σε ένα εστιατόριο το «Τζι τζι» το είδα στη βεράντα του και το χάρηκα...
«Να σ αγναντεύω θάλασσα να μη χορταίνω»
Κώστας Βάρναλης
Καλή Παναγιά εύχομαι…
