To Brexit σε 10 σημεία
HOLGER SCHMIEDING, KALLUM PICKERING
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Η Βρετανία υπέβαλε χθες αίτηση διαζυγίου από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι η χειρότερη οπισθοχώρηση στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης που άρχισε με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Χάλυβα και Ανθρακα το 1952. Συνοψίζουμε εδώ τις εκτιμήσεις μας που έχουμε αναλύσει τους τελευταίους 12 μήνες.
1. Το Brexit είναι αναπόφευκτο. Μετά την περίοδο διαπραγμάτευσης δύο ετών, η Βρετανία θα εγκαταλείψει την Ε.Ε. Μια υπαναχώρηση από το Brexit θα οδηγούσε σε διάσπαση του Συντηρητικού Κόμματος, γι’ αυτό και η βρετανική κυβέρνηση θα προχωρήσει ανεξαρτήτως της έκβασης των διαπραγματεύσεων ή ακόμη και μιας –μάλλον απίθανης– αλλαγής στη στάση της κοινής γνώμης.
2. Το Brexit είναι ειρωνεία της τύχης. Επί δεκαετίες η Βρετανία διακήρυττε την προτεραιότητα που έδινε στην ενιαία αγορά έναντι κάθε άλλης πλευράς της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Προώθησε την προς Ανατολάς διεύρυνση της Ε.Ε και δεν επέβαλε τη συνήθη μεταβατική περίοδο επτά ετών στην ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων το 2004, οπότε προσχώρησαν η Πολωνία και άλλες πρώην κομμουνιστικές χώρες. Τώρα φεύγει εν μέρει επειδή διαφωνεί με μια κεντρική αρχή της ενιαίας αγοράς, την ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων.
3. Το Brexit είναι δαπανηρό. Σύμφωνα με το βρετανικό Γραφείο Προϋπολογισμού, το οικονομικό έτος 2020-21 το δημόσιο χρέος της Βρετανίας θα είναι τουλάχιστον 115 δισ. ευρώ υψηλότερο από όσο θα ήταν χωρίς το Brexit. Η Βρετανία θα αναγκαστεί να επιβάλει αυστηρότερη δημοσιονομική πολιτική για να καλύψει το κενό. Και καθώς δεν θα είναι πλέον τόσο ελκυστική για τους επενδυτές και τους εξειδικευμένους επαγγελματίες από την Ε.Ε., εκτιμούμε πως η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί από τον ετήσιο ρυθμό του 2,2% σε ένα 1,8% στην περίπτωση ήπιου Brexit και στο 1,5% στην περίπτωση σκληρού Brexit.
4. Το Brexit δεν θα αποτελέσει σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της Ε.Ε. των «27». Η υπόλοιπη Ε.Ε. αντλεί το 3% του ΑΕΠ της από τις εξαγωγές της στη Βρετανία. Αν χάσει την προνομιακή πρόσβαση στη βρετανική αγορά, θα μειωθεί ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξής της κατά 0,02 με 0,04 εκατοστιαίες μονάδες. Θα το εξουδετερώσει μερικώς από μια ήπια αύξηση των καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας.
5. Το Brexit αποτελεί πολύ μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα για τη Βρετανία παρά για την Ε.Ε. Επί χρόνια η πολιτική στη Βρετανία περιστρέφεται γύρω από το θέμα, ενώ για τους πολιτικούς της Ε.Ε. το Brexit δεν συγκαταλέγεται στις προτεραιότητές τους. Πρώτον και κύριον, η Ε.Ε. των «27» θέλει να διασφαλίσει τη συνοχή της. Στον πυρήνα της, η ευρωπαϊκή ενοποίηση αποτελεί πολιτικό σχέδιο και τα επιχειρηματικά συμφέροντα δεν θα διαμορφώσουν τη στάση της.
6. Το Brexit δεν θα είναι η αρχή του τέλους για την Ε.Ε. Αν και υπάρχουν κίνδυνοι, το Brexit είναι πιθανότερο να ενισχύσει παρά να χαλαρώσει τη συνοχή της Ε.Ε.
7. Το Brexit δεν θα είναι το τέλος της Βρετανίας και η Σκωτία πιθανώς δεν θα τολμήσει να αποσχιστεί από το Ηνωμένο Βασίλειο. Με το πετρέλαιο σαφώς κάτω των 90 δολαρίων το βαρέλι, η τρύπα στον προϋπολογισμό της Σκωτίας θα ήταν υπερβολικά μεγάλη για να σκεφτεί κάτι τέτοιο. Το ακανθώδες θέμα αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία αν και τόσο η Δημοκρατία της Ιρλανδίας όσο και η Βρετανία έχουν συμφέρον να μην υποκινήσουν πολιτικά πάθη, ενώ οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες δεν ενδιαφέρονται τόσο για το θέμα.
8. Το Brexit είναι δύσκολο. Θα επιτευχθεί δύσκολα συμφωνία για τους όρους του διαζυγίου. Οι συνομιλίες μπορούν εύκολα να περιέλθουν σε αδιέξοδο γύρω απ’ τις μελλοντικές σχέσεις των δύο πλευρών. Τελικά η Βρετανία μάλλον θα αναγκαστεί να διαλέξει ανάμεσα σε μια μη ικανοποιητική μεταβατική συμφωνία και μια μίνι συμφωνία που θα μοιάζει με σκληρό Brexit.
9. Το Brexit είναι επιλογή της Βρετανίας. Η Ε.Ε. δεν το ήθελε αλλά, από τη στιγμή που οι Βρετανοί απέρριψαν όσες αλλαγές προσφέρθηκαν στον Κάμερον, η Ε.Ε. θα επιδιώξει το μελλοντικό καθεστώς της Βρετανίας να είναι κατώτερο από των επίδοξων χωρών-μελών.
10. Το Brexit δεν είναι το τέλος της Ευρώπης όπως τη γνωρίζουμε. Η Βρετανία θα παραμείνει συμπαγής οικονομία με ένα δυναμικό ανάπτυξης ανάλογο εκείνου της Γερμανίας ακόμη και στην περίπτωση σκληρού Brexit.
* Ο Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγoς της επενδυτικής Berenberg και ο Kallum Pickering είναι οικονομολόγος για θέματα Βρετανίας στην ίδια τράπεζα.
