ΕΜΠ, το βασίλειο της παραβατικότητας
ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Εδώ και περίπου τρεις μήνες στο κτίριο Γκίνη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στεγάζονται πρόσφυγες. Η ομάδα αναρχικών - αντιεξουσιαστών που το κατέλαβε, ανακοίνωσε πως η κίνηση αυτή έγινε για να βρουν κατάλυμα πρόσφυγες της πλατείας Βικτωρίας («Κ» 4/03/2016). Μάλιστα η «κατάληψη της Θεμιστοκλέους 58 σε συνεργασία με αλληλέγγυους» είχε ζητήσει από «ομάδες, συλλογικότητες και άτομα να στηρίξουν έμπρακτα την κατάληψη ώστε να τη μετατρέψουμε σε κέντρο αγώνα ενάντια στα κράτη και στα σύνορά τους». Καθηγητής του ΕΜΠ τότε είχε καταγγείλει επώνυμα (έχει μεγάλη σημασία αυτό) την ενέργεια, λέγοντας το αυτονόητο: «οι καταληψίες είναι άσχετοι με τον χώρο του πανεπιστημίου και υπό την απειλή βίας, κρατούν έξω από τον χώρο του Πολυτεχνείου την πανεπιστημιακή κοινότητα».
Το περιστατικό δεν είναι πρωτοφανέρωτο. Αντιθέτως· αποτελεί μία από τις κανονικότητες του «άβατου» της Πατησίων, το οποίο εκτείνεται σε χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Τα υπόγεια του κεντρικού κτιρίου καταλήφθηκαν τη δεκαετία του ’90. Εκτοτε καμία πρυτανεία δεν έχει πάρει θέση. Ουδείς επιθυμεί και επιχειρεί να «βγάλει το φίδι από την τρύπα».
Οι συνομιλητές μας, φοιτητές και καθηγητές στο ΕΜΠ, είναι όλοι συντετριμμένοι. Δεν είναι οργισμένοι. Είναι αποκαμωμένοι και τρομοκρατημένοι. Δεν μιλούν επώνυμα για να αποφύγουν τις συνέπειες της στοχοποίησής τους. «Μα, καλά, τι περιμένουν για να επέμβουν στο Πολυτεχνείο; Να δουν Καλάσνικοφ;» αγανακτώ από αυτά που ακούω. «Και ποιος σας είπε ότι δεν υπάρχουν...» έρχεται η απάντηση και μετά σιωπή.
Τι είναι όλος αυτός ο πληθυσμός που έχει εγκατασταθεί στο Πολυτεχνείο, δεκαετίες τώρα, εκτοπίζοντας φοιτητές και καθηγητές; Αντιεξουσιαστές, τρελοί, ναρκομανείς, αναρχικοί, μπαχαλάκηδες, υπόκοσμος. Ξεκινήσαμε την αναζήτησή μας σε αυτό το βασίλειο της παραβατικότητας και της ανομίας, μετά τα γεγονότα της περασμένης Τετάρτης, που στοίχισαν στο ελληνικό Δημόσιο ένα τρόλεϊ, ένα λεωφορείο και μερικούς κάδους απορριμμάτων. Σύμφωνα με το αστυνομικό δελτίο, οι μολότοφ εκσφενδονίζονταν μέσα από το Πολυτεχνείο.
«Ισχύει το πανεπιστημιακό άσυλο με τον τρόπο που ίσχυε;» ρωτάμε, αλλά κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τι συμβαίνει. Το 2011 με τον νόμο Διαμαντοπούλου είχε τροποποιηθεί το καθεστώς του 1982, το οποίο είχε εξελιχθεί σε απόλυτη παθογένεια.
Ανακάλυψα μια δήλωση, πριν από ένα χρόνο (17/04/2015), του τότε κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, που ηχούσε σχεδόν σαν απειλή: «Για εμάς, το πανεπιστημιακό άσυλο είναι αδιαπραγμάτευτο και γι’ αυτό θα το επαναφέρουμε με το νέο νομοσχέδιο». Το επανέφεραν; Ενας εκ των συνομιλητών μας ισχυρίζεται ότι τίποτα δεν αποκλείεται. Μπορεί να έχει ενταχθεί «ως απίθανη τροπολογία σε άσχετο νομοσχέδιο».
Ας μείνουμε όμως στην περιγραφή: το κτίριο Αβέρωφ, που είχε αποσπάσει το μεγάλο βραβείο της Europa Nostra το 2013 με την υποδειγματική αποκατάστασή του, είχε μέχρι πρότινος στην πρόσοψη απλωμένες μπουγάδες. Ετσι είχαν αποφασίσει πως πρέπει να «λειτουργεί» το κτίριο οι «αλληλέγγυοι». Οι πόρτες των γραφείων είναι σιδερένιες και οι κλειδαριές ασφαλείας. Οι τραμπουκισμοί και οι απειλές εναντίον φοιτητών και καθηγητών που δεν δείχνουν... συμπάθεια στο υπάρχον καθεστώς είναι καθημερινό φαινόμενο.
«Και ο πρύτανης; Η καθηγήτρια, πρόεδρος της Σχολής των Αρχιτεκτόνων, τι κάνουν;» ρωτάμε, ελαφρώς αποσβολωμένοι από τις αφηγήσεις, που η έκτασή τους υπερβαίνει τον χώρο και τις λέξεις. «Είναι σύνθετο το θέμα. Υπάρχει και ένα παιχνίδι πολιτικών ισορροπιών», εισπράττουμε ως απάντηση και ως προσεκτικά διατυπωμένο υπονοούμενο.
Προφανώς και το υπουργείο Παιδείας είναι ενήμερο για την κατάσταση. Οχι μόνον το νυν αλλά και όλα τα προηγούμενα. Απλώς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει να διαχειριστεί και ένα στρατό αντιεξουσιαστών και μπαχαλάκηδων που η ίδια υπέθαλψε και «τώρα δεν ξέρει τι να τον κάνει».
«Και το Συμβούλιο Ιδρύματος;» είναι το τελευταίο μας ανάχωμα. «Είναι, το λένε και οι ίδιοι, απολύτως απαξιωμένοι. Οι “χρήσιμοι ηλίθιοι” που εξυπηρετούν το σχέδιο του Φίλη να τους καταργήσει σιωπηρώς στην πράξη. Σέρνονται. Κανείς δεν τους υπολογίζει, δεν τους δίνει σημασία. Τέσσερις από τους 13 ετοιμάζονται να φύγουν και δύο ακόμη αμφιταλαντεύονται».
Σε έγγραφό του, το Συμβούλιο του ΕΜΠ, με ημερομηνία 5/01/2014, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η ύπαρξη χώρων του Ιδρύματος που αποτελούν άβατα είναι απαράδεκτη. Η διάθεση συγκεκριμένων χώρων σε ομάδες σπουδαστών μπορεί να γίνεται μόνο με απόφαση της Διοίκησης και με την προϋπόθεση ότι οι χώροι θα είναι ανοικτοί σε όλους τους σπουδαστές, ενώ η Διοίκηση θα διατηρεί το δικαίωμα πρόσβασης και ελέγχου των χώρων αυτών οποτεδήποτε το κρίνει σκόπιμο ή αναγκαίο».
Προφανώς και επρόκειτο για μια ακόμη –ανάμεσα σε πολλές άλλες– παρέμβαση που βρήκε τη θέση της στον κάδο ανακύκλωσης. Στο «άβατο» ουδείς, πρύτανης ή καθηγητής (εκτός αν λογίζεται «δικός τους»), τολμάει να εμφανιστεί.
Στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. «Λυγίζουν τα σίδερα των παραθύρων και μπαίνουν στα γραφεία για να κλέψουν υπολογιστές. Κάποτε μπορούσαμε να τους αντικαταστήσουμε, τώρα πολλοί συνάδελφοι φέρνουν μαζί τους φορητούς. Εμφανίζονται και μασκοφόροι, μετά τη δύση του ηλίου δεν νιώθει κανείς ευχάριστα, τα περισσότερα από τα καταστήματα και βιβλιοπωλεία που είχαν ανοίξει, έχουν κλείσει. Δεν άντεξαν».
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Ελλάδα 2016. Το υπουργείο Παιδείας είναι απορροφημένο με τις διδακτικές ώρες των αρχαίω