Τα στοιχήματα της ελληνικής oικονομίας
Γράφει ο Προκόπης Χατζηνικολάου
(Πηγή : http://ellnews.com)
Ενα σκληρό δεύτερο εξάμηνο για την ελληνική οικονομία με πολλά ανοιχτά μέτωπα, που ανάλογα με την εξέλιξή τους και την ακολουθούμενη πολιτική μπορεί να βάλει τέλος στην εξαετή ύφεση, καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση, υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθεί το σταθερό πολιτικό περιβάλλον.
Η επιστροφή του ΑΕΠ σε θετικό πρόσημο και η προσέλκυση ξένων επενδυτών είναι τα στοιχήματα της κυβέρνησης που θα δώσουν ώθηση για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, το πολιτικό σκηνικό που θα διαμορφωθεί τους επόμενους μήνες είναι το κλειδί στις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεδομένου ότι επίκειται η μεγάλη διαπραγμάτευση του φθινοπώρου για το χρέος, το χρηματοδοτικό - δημοσιονομικό κενό, κυρίως όμως για την προοπτική χαλάρωσης των όρων του Μνημονίου. Αντίθετα, η προοπτική πρόωρων βουλευτικών εκλογών και η πιθανότητα μίας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου θα προκαλέσει αναταράξεις στην αγορά και θα αναβάλει την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και γενικότερα του οικονομικού προγράμματος.
Τα έξι μεγάλα στοιχήματα για την οικονομία
1. ΑΕΠ. Μετά από έξι χρόνια αναμένεται ο τερματισμός της ύφεσης. Η συρρίκνωση της οικονομίας είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 50 δισ. ευρώ στο ελληνικό ΑΕΠ. Στόχος είναι η φετινή χρονιά να αποτελέσει έτος μετάβασης στην ανάκαμψη και οι ρυθμοί ανάπτυξης να ισχυροποιηθούν σταδιακά τα επόμενα χρόνια.
2. Ρευστότητα. Το επόμενο βήμα είναι να ξεκινήσει και πάλι η ροή χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Βέβαια, όπως λένε οι τραπεζίτες, η ζήτηση σήμερα για δάνεια από πελάτες που είναι φερέγγυοι ότι μπορούν να τα αποπληρώσουν είναι ιδιαίτερα μικρή. Πάντως η διαδικασία αποκατάστασης της δανειοδότησης από τις ελληνικές τράπεζες θα περάσει αναγκαστικά από ευρύτερες επιχειρηματικές αναδιαρθρώσεις, μια διαδικασία που θα είναι ευκολότερη εφόσον η οικονομία βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης.
3. Μεταρρυθμίσεις. Το εύρος των μεταρρυθμίσεων αναπόφευκτα θα αποτελέσει πεδίο ευρύτατης πολιτικής αντιπαράθεσης τους επόμενους μήνες, με δεδομένη τη μεταρρυθμιστική κόπωση που ήδη καταγράφεται. Στις αναγκαίες παρεμβάσεις συγκαταλέγονται: Η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή δικαιοσύνης, σταθερό και προβλέψιμο φορολογικό πλαίσιο, εξασφάλιση βιωσιμότητας ασφαλιστικού συστήματος, αναβάθμιση εκπαιδευτικού συστήματος, καταπολέμηση νεανικής ανεργίας, αντιμετώπιση γραφειοκρατίας, διαφθοράς και πολυνομίας.
4. Χρέος. Το ελληνικό χρέος θα βρεθεί ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το φθινόπωρο. Στα σενάρια που έχει επεξεργαστεί το οικονομικό επιτελείο περιλαμβάνονται:
• Η επιμήκυνση στα 50 έτη της αποπληρωμής των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα τόσο στο πλαίσιο του πρώτου Μνημονίου (GLF) ύψους 53 δισ. ευρώ, όσο και με το δεύτερο Μνημόνιο (μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, EFSF) ύψους 133,6 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι η περίοδος αποπληρωμής των τελευταίων είναι ήδη 30 χρόνια. Ωστόσο, μία επιμήκυνση στα 50 έτη όλων των δανείων εκτιμάται ότι θα μειώσει αισθητά τις ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας κατά 6-7 δισ. ευρώ.
• Μετατροπή των σημερινών κυμαινόμενων επιτοκίων σε σταθερά. Αυτή τη στιγμή το επιτόκιο των GLF είναι Euribor 3μήνου συν 0,50% ή περίπου 0,82%. Είναι σαφές ότι το επιτόκιο βρίσκεται ήδη σε πολύ χαμηλό σημείο και το σημαντικό δεν είναι να μειωθεί περαιτέρω τώρα, αλλά να παραμείνει σε αυτό το επίπεδο για τα επόμενα 50 χρόνια. Κάτι που δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη εξοικονόμηση πόρων στο μέλλον, δεδομένου ότι το Euribor δεν θα συνεχίσει να είναι στα σημερινά χαμηλά επίπεδα μετά από 2-3 χρόνια.
• «Κούρεμα» επίσημων δανείων. Η ελληνική πλευρά γνωρίζοντας ότι εάν αποφασιστεί κάτι τέτοιο θα αφορά σε πολύ μικρό μέρος του χρέους και δεν θα οδηγεί σε οριστική λύση του προβλήματος, θεωρεί ότι το ζήτημα δεν πρέπει να τεθεί υπό συζήτηση. Παράλληλα, και η Ευρωζώνη το έχει αποκλείσει.
5. Επαναδιαπραγμάτευση Μνημονίου. Το ίδιο διάστημα η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να επαναδιαπραγματευθεί τους στόχους του Μνημονίου, και ειδικότερα τους φιλόδοξους στόχους που τίθενται σήμερα για την επίτευξη σταθερά υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων τα επόμενα χρόνια. Οι ελληνικές προτάσεις προβλέπουν σταδιακή ελάφρυνση των φορολογικών βαρών, χωρίς τη λήψη νέων σκληρών μέτρων.
6. Ξένες επενδύσεις. Ήδη τα πρώτα μεγάλα βήματα έχουν γίνει με την επιστροφή του Δημοσίου στις διεθνείς αγορές, μέσω της έκδοσης του πενταετούς ομολόγου και την επιτυχή άντληση κεφαλαίων από τράπεζες και μεγάλων επιχειρήσεων με εκδόσεις εταιρικών ομολόγων. Ήδη το Δημόσιο έχει προαναγγείλει πως σχεδιάζει νέες εκδόσεις ομολόγων τους επόμενους μήνες, ύψους 3 – 6 δισ. ευρώ ενώ και μεγάλες επιχειρήσεις εκτιμάται πως θα ακολουθήσουν την οδό της προσφυγής στις αγορές για άντληση πολύτιμης ρευστότητας.
