Τρίτη 2 Ιουλίου 2013

Το εύστοχο άρθρο του Αντ. Πανούτσου για τις οικολογικές υστερίες και την υποκρισία


Snail darter και άλλες οικολογικές υστερίες
Του Αντώνη Πανούτσου
Το 1973 ο Αμερικανός βιολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τενεσί Ντέιβιντ Ετνιρ ανακάλυψε ότι σε έναν παραπόταμο του Τενεσί, κοντά στο υδροηλεκτρικό φράγμα του Τέλικο που θα κατασκευαζόταν, ζούσε ένα ψαράκι μήκους τριών εκατοστών, το οποίο λεγόταν snail darter.

Το θέμα ήταν ότι το οικοσύστημα του snail darter, που βρισκόταν στον κατάλογο με τα είδη προς εξαφάνιση, θα επηρεαζόταν από την κατασκευή του φράγματος, με αποτέλεσμα να κατατεθεί αγωγή από μια οικολογική οργάνωση κατά της δημιουργίας του φράγματος. Επειτα από πέντε χρόνια και ενώ η εταιρεία κατασκευής είχε ξοδέψει 100 εκατ. δολάρια για τη δημιουργία του φράγματος η υπόθεση πήγε στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, που αποφάσισε ότι τα έργα δεν έπρεπε να συνεχιστούν. Τελικά, το 1979 πέρασε από τη Γερουσία ένα νομοσχέδιο που επέτρεπε τη δημιουργία του φράγματος και το οποίο εγκρίθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ. Ετσι, το έργο ολοκληρώθηκε, με το snail darter τελικά να επιβιώνει και να δίνει το όνομά του σε υποθέσεις με υπερβολικές ευαισθησίες.
Είναι σίγουρο ότι αν κατασκευαστεί ο αγωγός ΤΑΡ, στα 550 χιλιόμετρα που καλύπτει στην Ελλάδα θα ενοχλήσει 6.000 πρόβατα, 60 φίλους του mountain bike και όλες τις νοικοκυρές που θα απλώνουνε ρούχα μέσα στη σκόνη. Επίσης είναι σίγουρο ότι θα σχηματιστούν τρεις οικολογικές εναλλακτικές οργανώσεις που θα κάνουν σκοπό της ζωής τους να σταματήσουν το έργο και άλλες τόσες αυτόνομες ομάδες που θα τους συμπαρασταθούν στον αντιταπικό αγώνα τους ενάντια στην εξουσία. Και όλα αυτά είναι σωστά, όπως σωστό πρέπει να είναι ότι το εργοστάσιο στις Σκουριές θα επιβαρύνει το περιβάλλον και ότι τα γήπεδα του  γκολφ καταναλώνουν πολύ νερό. Υπάρχει όμως και κάτι που λέει ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς να ενοχληθεί ένα snail darter στο Τενεσί και οικονομικά δεν είμαστε στην ευχάριστη θέση να ασχοληθούμε με υπερβολικές ευαισθησίες.
Δεν λέω να γίνουμε σαν το Μπλαγκόεβγκραντ της Βουλγαρίας τη δεκαετία του ’70, όπου όταν είχα ρωτήσει πώς θα καταλάβω ότι φτάνω μου είχαν απαντήσει: «Από τον καπνό». Ούτε όμως και να πιστέψουμε ότι πάνω από τον Βοτανικό πετάνε κορμοράνοι, όπως είχε πει ο Γλέζος για να επιχειρηματολογήσει γιατί πρέπει να σταματήσει η κατασκευή του εμπορικού κέντρου του Βωβού μαζί με το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Πρέπει ωστόσο να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα που λέει ότι μερικές φορές θα πρέπει να ρίχνουμε και λίγο νερό στο οικολογικό μας κρασί και ότι πράγματα που προβάλλονταν σαν οικολογική καταστροφή, όταν τελείωσαν, αποδείχθηκαν το αντίθετο. Κάτι τέτοιο συνέβη με την Αττική οδό, που όταν κατασκευαζόταν, τη δεκαετία του ’90, ο ΣΚΑΪ μάζευε κόσμο να τη σταματήσει για να μην καταστραφεί ο Υμηττός, που τελικά δεν έπαθε τίποτα. Επειδή οι οικολογικές υστερίες δεν καταλαβαίνουν από λογική, τώρα που όλο και κάποια έργα θα αρχίσουν να γίνονται, το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας που ασχολείται με τέτοιες υποθέσεις ας κινηθεί με γνώμονα τη λογική. Το κυριότερο όμως είναι οι αποφάσεις να εφαρμόζονται. Γιατί το «αν μας αρέσει η απόφαση του ΣτΕ την εφαρμόζουμε, αν όχι, γράψτε τη στα παπάρια μας» τείνει να γίνει πρακτική.
Μπουγάδα
Πριν από περίπου έναν μήνα οι κάτοικοι του Νέου Φαλήρου είχαν διαμαρτυρηθεί γιατί ένας αγωγός της ΕΥΔΑΠ είχε σπάσει, η παραλιακή είχε γεμίσει με νερά και η εταιρεία δεν τον επισκεύαζε. Ο αγωγός τελικά επισκευάστηκε - μέχρι να ξανασπάσει την επομένη. Οχι συμπτωματικά ή από αμέλεια, αλλά επειδή μια ομάδα τσιγγάνων που κατασκήνωνε στην περιοχή τον είχε ξανασπάσει ώστε να έχουν νερό για να πλένουν τα ρούχα τους.
Υποκρισία
Είναι η Ελλάδα της υποκρισίας. Προβληματίζεται για τις επιπτώσεις από την κατασκευή γηπέδου και εμπορικού κέντρου στον Βοτανικό, αλλά δεν ενοχλείται από τη βρομιά στο φαληρικό μέτωπο από τους καταυλισμούς των τσιγγάνων ή την ακόμα μεγαλύτερη βρομιά στον καταυλισμό δίπλα στο Νομισματοκοπείο, στο Χαλάνδρι. Οσοι κόπτονται για ένα νέο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο ας σκεφτούν γιατί το 90% των γονέων του 7ου και 10ου Δημοτικού της περιοχής ψήφισε τα σχολεία να μη δέχονται παιδιά τσιγγάνων. Οταν το κράτος εφαρμόζει τους νόμους για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των τσιγγάνων, θα μπορεί να απαιτεί και αντιρατσιστικές συμπεριφορές.