Οι Σαουδάραβες δεν θέλουν να φανεί ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός
JOE NOCERA / THE NEW YORK TIMES
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Πριν από έξι χρόνια η τιμή του πετρελαίου αυξομειωνόταν πολύ έντονα. Τον Ιανουάριο του 2008 βρισκόταν γύρω στα 90 δολάρια το βαρέλι, μέχρι τον Ιούλιο είχε φτάσει τα 147 και μέχρι το τέλος του 2008 είχε υποχωρήσει στα 35 δολάρια το βαρέλι.
Η Σαουδική Αραβία και τα υπόλοιπα μέλη του ΟΠΕΚ μισούν αυτού του είδους τη μεταβολή των τιμών. Οταν η τιμή του πετρελαίου είναι πολύ υψηλή, οι χώρες που εισάγουν πετρέλαιο περιορίζουν την κατανάλωση και αναζητούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Οταν η τιμή είναι πολύ χαμηλή, πολλές χώρες που εξάγουν πετρέλαιο αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα διότι τα σχέδιά τους βασίζονται στο ότι η τιμή του πετρελαίου θα παραμένει μεταξύ 100 και 130 δολαρίων το βαρέλι. Το 2008 η Σαουδική Αραβία παρενέβη τόσο όταν η τιμή του πετρελαίου ανέβαινε όσο και όταν έπεφτε. Μαντέψτε τι έγινε. Τίποτα. Οι περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες του ΟΠΕΚ δεν ακολούθησαν τη Σαουδική Αραβία και οι Σαουδάραβες εκτέθηκαν, διότι φάνηκε ότι πλέον δεν διαθέτουν την εξουσία να ελέγχουν μόνοι τους την τιμή του πετρελαίου. Αυτή τη φορά, το πλέον αξιοσημείωτο γεγονός καθ’ όσο έπεφτε η τιμή του πετρελαίου ήταν η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος για παρέμβαση από την πλευρά των Σαουδαράβων.
Ενας λόγος για τη νέα στάση που υιοθέτησαν οι Σαουδάραβες είναι ότι οι ηγέτες της χώρας κουράστηκαν να κάνουν ολόκληρη τη δουλειά για τα υπόλοιπα μέλη του ΟΠΕΚ, που στη συνέχεια διατηρούν αμείωτη την παραγωγή τους και εκμεταλλεύονται τις υψηλές τιμές που πέτυχαν οι Σαουδάραβες. Ενας άλλος λόγος είναι ότι οι Σαουδάραβες δεν θέλουν να παραχωρήσουν μερίδιο της αγοράς σε άλλες χώρες. Διαθέτουν, δε, τα μέσα ώστε να αντέξουν με χαμηλή τιμή του πετρελαίου για πολύ μεγαλύτερη χρονική περίοδο από οποιονδήποτε άλλο εξαγωγέα πετρελαίου. Από την άλλη, η Σαουδική Αραβία δεν επιθυμεί επανάληψη του 2008. «Από την πλευρά των Σαουδαράβων το χειρότερο πράγμα είναι να ανακοινώσουν ότι μειώνουν την παραγωγή και οι τιμές του πετρελαίου να εξακολουθήσουν να υποχωρούν», λέει ο Τζέισον Μπόρντοφ, διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Οι Σαουδάραβες δεν θέλουν να φανεί ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός. Φυσικά υπάρχει και η επίδραση που έχει φέρει η επανάσταση του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου. Η παραγωγή του αυξήθηκε στα εννέα εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από πέντε εκατομμύρια σε διάστημα έξι ετών. Σύμφωνα με τη συμβατική άποψη, οι Σαουδάραβες «φοβούνται» την είσοδο του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου στην αγορά και επιθυμούν την πτώση της τιμής ώστε να καταστήσουν ασύμφορο ένα μέρος αυτής της παραγωγής. Στην πραγματικότητα, όμως, οι Σαουδάραβες δεν φοβούνται το σχιστολιθικό πετρέλαιο. «Το σχιστολιθικό πετρέλαιο είναι “ελαφρύ”. Το σαουδαραβικό είναι “μέσο” και “βαρύ” και οι πραγματικοί ανταγωνιστές τους είναι οι Ιρακινοί και οι Ιρανοί», εξηγεί ο Ρόμπερτ Μακ Νάλι, πρόεδρος του The Rapidan Group.
Οι Σαουδάραβες μπορούν να προσαρμοστούν στην είσοδο του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου ευκολότερα από άλλες χώρες. Στην πραγματικότητα, το σχιστολιθικό πετρέλαιο μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο του καθοριστικού προμηθευτή που κάποτε έπαιζαν οι Σαουδάραβες.
Σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο τιμής θα είναι ασύμφορο να παράγει κανείς σχιστολιθικό πετρέλαιο. Σε αυτό το σημείο θα αρχίσει και να σταθεροποιείται η τιμή του πετρελαίου. Ωστόσο, η επανάσταση του σχιστολιθικού πετρελαίου παραείναι πρόσφατη ώστε οποιοσδήποτε να γνωρίζει ποια ακριβώς είναι αυτή η τιμή. Υπό μία έννοια, αυτό που συμβαίνει σήμερα αποτελεί προσπάθεια να καθοριστεί πόσο πρέπει να υποχωρήσει η τιμή του πετρελαίου προτού αρχίσει να μειώνεται η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και, συνεπώς, να σταθεροποιηθεί η τιμή του πετρελαίου. Ο ΟΠΕΚ, όπως μου υπενθύμισε τις προάλλες ο Μακ Νάλι, δεν είναι η πρώτη ομάδα που προσπάθησε να ελέγξει την τιμή του πετρελαίου. Τα πρώτα χρόνια ήταν ο Τζον Ροκφέλερ και η Standard Oil που έλεγχαν την τιμή του πετρελαίου. Αυτό που δείχνουν τα γεγονότα των τελευταίων μηνών περισσότερο από καθετί άλλο, καθώς η τιμή του πετρελαίου υποχωρούσε ξανά και ξανά, είναι ότι στο προβλεπτό μέλλον αυτός που θα καθορίζει την τιμή θα είναι η αγορά και όχι ένα καρτέλ.
