Ο εθνο–μηδενισμός της παλιάς Αριστεράς
Γράφει ο Γιάννης Τριάντης
(Πηγή : http://ellnews.com/)
Απέναντι στη δεσπόζουσα αρχή του καπιταλισμού, ότι το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα, η Αριστερά αντέταξε ένα μάλλον καχεκτικό ισοδύναμο. Ότι οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα.
Έτσι στη φόδρα του θεωρητικοποιημένου διεθνισμού οι λέξεις πατρίδα και έθνος θεωρήθηκαν λεκέδες που πρέπει να εξαλειφθούν. Απλοϊκή η προσέγγιση, πολλαπλές οι επιπτώσεις, με πρώτη το γεγονός ότι έτσι εξοστρακίζεται και περιφρονείται ένα στοιχείο εγγενές σε όλους τους ανθρώπους. Η ανάγκη του ανήκειν, η αίσθηση της κοινότητος. Κοινή γλώσσα, κοινές συνήθειες, κοινή παράδοση. Και αν στην πάροδο των αιώνων το όμαιμον (το ίδιο αίμα) υποχώρησε φυσιολογικά λόγω ποικίλων και αναπόδραστων προσμίξεων, τα υπόλοιπα στοιχεία –ποικιλοτρόπως εμπλουτισμένα– παραμένουν αναλλοίωτα διαμορφώνοντας νέες συλλογικότητες, στηριγμένες στον παλιό πυρήνα της γλώσσας και των παραδόσεων. Δηλαδή, της κοινής διαδρομής.
Η δογματική ανάγνωση του διεθνισμού οδήγησε την Αριστερά σε εκτρωματικές κατασκευές και επικίνδυνες επιλογές. Η περίπτωση του Μακεδονικού είναι –μιλώντας για τα καθ’ ημάς– μία από αυτές. Αργότερα διορθώθηκε, αλλά ήδη είχε στοιχίσει ακριβά στην Αριστερά. Πρωτίστως της στέρησε το δικαίωμα να απευθύνεται με όρους ολιστικούς στην κοινωνία. Αποτέλεσμα; Αφ’ ενός είδε να σμικρύνεται το ακροατήριό της και αφ’ ετέρου να παρέχεται χώρος στον πρωτόγονο εθνικισμό. Επί πλέον, η ημέτερη Αριστερά ήρθε αντιμέτωπη –έστω κάποια τμήματά της– με την ίδια την πραγματικότητα και την αναντίλεκτη αλήθεια της: εμβληματικό στοιχείο των λαϊκών κινητοποιήσεων διεθνώς (θεολογία της απελευθέρωσης στη Λατινική Αμερική, Κούβα, Ζαπατίστας κ.ά.) ήταν η λέξη πατρίδα. Και η έννοια του πατριωτισμού. Αλλά μήπως και η δική μας αντίσταση στον Άξονα δεν ήταν πατριωτική, όπως εξάλλου –παρά τις περί του αντιθέτου προσεγγίσεις– και η Επανάσταση του ’21;
Φαίνεται περίγελος, αλλά τον δογματισμό της συγκεκριμένης παλιάς Αριστεράς ήρθε να ενισχύσει ένα κύμα «εκσυγχρονιστικών» αντιλήψεων, που έχουν μονίμως στο στόχαστρο τις έννοιες της πατρίδος και του έθνους. Στο ακρότατο ερμηνευτικό τους όριο οι προσεγγίσεις αυτές είτε συκοφαντούν τον πατριωτισμό με καφενειακού τύπου αφορισμούς (ότι είναι καταφύγιο των απατεώνων) είτε με ανατριχιαστικές και ανοηταίνουσες (επι)σημάνσεις. Ότι τάχα ο πατριωτισμός ήταν το βασικό στοιχείο της χιτλερικής ιδεολογίας. Ο ιλαρός δογματισμός στο απόγειό του. Και η συκοφαντική στρέβλωση στο κορύφωμά της.
Δεν είναι τυχαίο το ότι επανακάμπτει σήμερα ορμητική η ιδέα του έθνους και αναγεννάται η έννοια της πατρίδος. Έρμαιο ενός πανίσχυρου κέντρου εξουσίας, οι λαοί της Ευρώπης επιζητούν και αποζητούν αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας, υπεραμύνονται της ταυτότητάς τους και υψώνουν περίβλεπτη την ιστορική τους διαδρομή. Οι υπέρμαχοι μιας πολτώδους Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου δήθεν θα υπάρχουν ισότιμα έθνη και λαοί, αντιμετωπίζουν αμήχανα τη δυναμική αυτή και μιλούν για επικίνδυνη εσωστρέφεια εθνικιστικού χαρακτήρα. Δεν αντιλαμβάνονται ότι συμβαίνει το αντίθετο: η δική τους μυωπική ιδέα για μια ισοπεδωμένη Ευρώπη είναι εκείνη που σιτίζει τον εθνικισμό και πριμοδοτεί τις ευκολίες και τον λαϊκισμό της Ακροδεξιάς. Και κυρίως δεν βλέπουν ότι η Ευρώπη των ιστορικών εθνών δεν θα εξελιχθεί ποτέ σε Ηνωμένες Πολιτείες (της Ευρώπης), διότι το ειδικό βάρος των παραδόσεων, η γη και η ιστορική διαδρομή είναι στοιχεία καθοριστικά, στοιχεία κυρίαρχα στην κοινή συνείδηση, που δεν επιτρέπουν να σαρκωθεί η έννοια της ευρωπαϊκής πατρίδος. Η συμπόρευση και η συνεργασία, η αλληλεγγύη και κάποια στοιχεία κοινής πολιτικής είναι άλλης τάξεως ζητήματα. Σημαντικά και αναγκαία. Αλλά επ’ ουδενί ως πρώτη ύλη για ομογενοποίηση και σύνθλιψη των εθνών.
