Οι αντοχές της Ευρωζώνης δοκιμάζονται μέσω της Ελλάδας
ASHOKA MODY
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Η αχρείαστη και απρεπής επίσκεψη στην Αθήνα του επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, ο οποίος υποστήριξε τον ευρισκόμενο υπό πίεση Αντώνη Σαμαρά και η παρέμβαση του Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ έφεραν στο προσκήνιο τη διαβρωτική πολιτική της Ευρώπης.
Οι κύριοι Γιουνκέρ και Μοσκοβισί αντιλαμβάνονται λανθασμένα την οικονομία και την πολιτική. Από τον Οκτώβριο του 2009, όταν οι ελληνικές αρχές παραδέχθηκαν ότι είχαν πει ψέματα σχετικά με τα στατιστικά στοιχεία, μέχρι τον Μάιο του 2010, ο ισχυρισμός ήταν ότι το ελληνικό πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί χωρίς εξωτερική βοήθεια.
Οταν τελικά η τρόικα έφτιαξε το ταμείο διάσωσης, διατύπωσαν τον εμφανώς αστήρικτο ισχυρισμό ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει πλήρως τους ιδιώτες πιστωτές της. Τελικά, οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας υπέστησαν μεγάλες απώλειες, αφότου όμως η άγρια λιτότητα είχε προκαλέσει αξιοσημείωτα μεγάλη ύφεση και διαρκή δυστυχία. Σχεδόν κάθε φορά που υπήρξε δυνατότητα επιλογής μεταξύ της σωστής και της λανθασμένης απόφασης, τελικά ελήφθη η λανθασμένη. Σήμερα, η μοναδική ορθή επιλογή που έχει η τρόικα είναι να επιτρέψει στην Ελλάδα να αποπληρώσει τους πιστωτές της σε, ας πούμε, 100 χρόνια.
Αυτό θα σήμαινε ουσιαστικά διαγραφή χρέους, ωστόσο τα καλλωπιστικά στοιχεία θα επιτρέψουν στους ηγέτες της Γερμανίας να πουν στους πολίτες τους ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Η Ελλάδα προσφέρει σήμερα την ευκαιρία να δοκιμάσει κανείς τις αντοχές της Ευρωζώνης.
Το διακύβευμα είναι μεγάλο, όχι μόνον όσον αφορά την επίλυση της κρίσης, αλλά και τη μελλοντική μορφή της Ευρώπης. Είναι εύκολο να χαρακτηρίσει κανείς αντιδραστικές τις δυνάμεις που επιθυμούν τη χαλάρωση των ευρωπαϊκών δεσμών, αλλά δεν είναι εποικοδομητικό. Η ίδια συζήτηση διεξάγεται και στην Ισπανία και αναπόφευκτα θα γίνει και στην Ιταλία, η οποία βυθίζεται σε ένα φαύλο κύκλο χρέους - αποπληθωρισμού.
Αποκλίνουσες πολιτικές επιλογές θα καταστήσουν ακόμη δυσκολότερη την αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων και οι πολιτικές επιλογές θα αποκλίνουν ακόμη περισσότερο.
Μπορούμε να κάνουμε μια νέα αρχή. Διαγράψτε το χρέος της Ελλάδας προς την τρόικα. Διαθέτοντας πρωτογενές πλεόνασμα και πλέον με πολύ χαμηλό δημόσιο χρέος, η Ελλάδα μπορεί να ξεκινήσει νέα σχέση με τους ιδιώτες πιστωτές. Η επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας δεν θα γίνεται πλέον από τον κ. Μοσκοβισί και τους Γερμανούς αξιωματούχους, αλλά από τις αγορές. Οι ιδιώτες πιστωτές που θα έχουν λάβει νέα ελληνικά κρατικά ομόλογα θα αναλάβουν και ολόκληρο το βάρος μελλοντικών χρεοκοπιών, στην ιδανική περίπτωση αυτομάτως μέσω cocos (συμβόλαια που καθορίζουν τους όρους αναδιάρθρωσης χρέους μέσω προκαθορισμένων ορίων πίεσης). Η διαγραφή του ελληνικού χρέους θα αποτελέσει μεμονωμένη παραβίαση του όρου περί μη διάσωσης κράτους-μέλους της Ευρωζώνης από τα υπόλοιπα, αλλά θα συνοδευθεί από ένα νέο, αξιόπιστο καθεστώς μη διάσωσης. Για μια φορά η Ελλάδα, που υπήρξε πηγή ατελείωτης έντασης, θα μπορούσε να αποτελέσει την αφορμή για θεμελιώδη αλλαγή της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης.
Τα ευρωπαϊκά δεσμά πρέπει να χαλαρώσουν και πρέπει να επιτραπεί στις χώρες να χειρίζονται με κάποια ευελιξία τις εθνικές τους υποθέσεις. Στην πραγματικότητα, ίσως να είναι αυτός ο μόνος τρόπος ώστε να ανακοπεί η προέλαση των αποκρουστικότερων μορφών ευρωπαϊκού εθνικισμού. Μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος να δοθεί στην Ελλάδα μια πραγματική ευκαιρία και μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος να σωθεί το ευρώ.
* Ο κ. Mody είναι επισκέπτης καθηγητής Διεθνούς Οικονομικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.
