Τα «γεράκια» της Μάλτας/ Πού φωλιάζει το ελληνικό διαδικτυακό στοίχημα
Χάρης Καρανίκας
(Πηγή : http://www.protagon.gr)
Μια πολυσέλιδη αναφορά του ΟΠΑΠ προς τον υπουργό Οικονομικών, τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων αλλά και τον αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και τον πρόεδρο της Αρχής Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Οργανώσεις φέρνει ξανά στο φως το γκρίζο καθεστώς λειτουργίας των περισσότερων από τις 24 εταιρείες που δραστημιοποιούνται στο διαδικτυακό στοίχημα στην Ελλάδα.
Ανάμεσα στις καταγγελίες του ΟΠΑΠ, όπως σημείωσε σε σχετικό του δημοσίευμα το Βήμα της Κυριακής στις 26 Μαρτίου, περιλαμβάνεται και το ότι κάποιες από τις εταιρείες δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις αδειοδότησης όταν εντάχθηκαν στο μεταβατικό καθεστώς. «Ο ΟΠΑΠ εκτός από τα δικά του στοιχεία επικαλείται και ευρήματα από παλαιότερη έρευνα της ΕΕΕΠ, η οποία με στοιχεία που είχε υποβάλει προς περαιτέρω διερεύνηση στις αρμόδιες ΔΟΥ ανέφερε πως κάποιες εταιρείες που εντάχθηκαν στο μεταβατικό καθεστώς απέκτησαν νόμιμη άδεια σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα, άλλες εντάχθηκαν χρησιμοποιώντας άδεια άλλων εταιρειών, άλλες δεν ήταν καν εγκατεστημένες στην ΕΕ όπως απαιτείτο, ενώ οι τζίροι που δηλώθηκαν από ορισμένες εταιρείες δεν ανταποκρίνονταν στην εκτιμώμενη αγορά διαδικτυακών τυχερών παιγνίων», υπογράμμιζε το δημοσίευμα. Και επεσήμανε ότι το 2014 τα έσοδα από την φορολόγησή τους ανήλθαν σε μόλις 27.000 ευρώ, «καθώς έχουν τις έδρες τους εκτός Ελλάδος και φορολογούνται κατά δήλωσή τους αφού ο server με τα πλήρη στοιχεία των παικτών και των συναλλαγών είναι στο εξωτερικό».
Στην αναφορά του ΟΠΑΠ, σύμφωνα με το δημοσίευμα, περιλαμβάνονται και λεπτομέρειες για εταιρεία B2B Gaming Services Malta Limited που ιδρύθηκε στη Μάλτα το 2007 και έχει τρεις άδειες τυχερών παιγνίων, με τις οποίες λειτουργούν 12 στοιχηματικοί ιστότοποι. «Μία από τις φερόμενες άδειες φαίνεται ότι εκδόθηκε στις 27 Απριλίου 2010 (για τον ιστότοπο www.bet365.gr) ενώ η ίδια άδεια σε άλλους ιστοτόπους (www.magicbet.com, www.betshop.gr κ.α.) φαίνεται ότι εκδόθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012, μετά δηλαδή την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 4002/2011. Επίσης, από τις δημοσιευμένες καταστάσεις της εταιρείας προκύπτει πως το 2011 και το 2012 δεν είχε καθόλου έσοδα από την παροχή στοιχήματος και τυχερών παιγνίων και ο ΟΠΑΠ ερωτά πώς είναι δυνατόν η εν λόγω εταιρεία να παρείχε πράγματι υπηρεσίες στην Ελλάδα κατά την 22α Αυγούστου 2011, όπως προϋποθέτει ο νόμος 4002/2011. Μάλιστα, από τις δημοσιευμένες καταστάσεις τής εν λόγω εταιρείας προκύπτει ότι το έτος 2013 ο τζίρος της από στοίχημα και άλλα τυχερά παίγνια εκτοξεύθηκε στο ποσό των 1,02 δισ. ευρώ».
Επίσης, στοιχεία παρατίθενται και για την Gambling Malta Limited, που ιδρύθηκε στη Μάλτα το 2007 και κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 4002/2011 είχε άδεια μόνο για παιχνίδια πόκερ μέσω Διαδικτύου. «Η εταιρεία προσφέρει υπηρεσίες στοιχήματος και παιχνίδια τύπου casino μέσω των αδειών α) MGA/CLI/567/2009 και β) MGA/CL2/567/2009 που εκδόθηκαν και οι δύο στις 22 Φεβρουαρίου 2012 μετά τη δημοσίευση του νόμου 4002/2001. Ως τον Οκτώβριο του 2014 οι δύο παραπάνω άδειες φέρονταν να κατέχονται από την αλλοδαπή εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία Pocasport Limited, η οποία στη συνέχεια μεταβίβασε τις άδειες αυτές στην Gambling Malta Limιted», ανέφερε το δημοσίευμα.
Tι συμβαίνει λοιπόν στη Μάλτα;
Το σκηνικό θυμίζει έντονα τις offshore που συνωστίζονται κατά δεκάδες σε μία και μόνο διεύθυνση ή ακόμα και σε ένα γραφείο μερικών τετραγωνικών μέτρων στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους ή στον Παναμά. Εταιρείες που είναι αμφίβολο αν παράγουν επί της ουσίας έργο, που έχουν ελάχιστο ή και καθόλου προσωπικό –και όταν έχουν, αυτό ζει και κινείται σε κάποια άλλη χώρα και που βρίσκονται εκεί κυρίως για φορολογικούς λόγους.
Από την έρευνα του Protagon προκύπτει ότι στις ίδιες διευθύνσεις και γραφεία στην Μάλτα όπου δηλώνουν την έδρα τους επιχειρήσεις που έχουν αδειοδοτηθεί προσωρινά στη χώρα μας, φαίνεται ότι εντοπίζονται δεκάδες ακόμα δημιουργώντας «φωλιές υπεράκτιων ιντερνετικών στοιχηματικών εταιρειών» – την αντίστοιχη εικόνα που συνθέτουν και οι offshore στους εξωτικούς φορολογικούς παραδείσους. Σε κάποιες περιπτώσεις δικηγορικά ή φοροτεχνικά γραφεία φέρονται να εδρεύουν στα ίδια ακριβώς γραφεία, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι αυτά που «διαχειρίζονται» τις καθημερινές λειτουργίες των online στοιχηματικών εταιρειών στην Μάλτα.
Τα ευρήματα της έρευνας δεν περιορίζονται σε αυτό: το καλοκαίρι του 2015 αυτή η νησιωτική χώρα με μέγεθος πόλης στην καρδιά της Μεσογείου μπήκε στο στόχαστρο των ιταλικών αρχών επειδή κάποιες online εταιρείες στοιχημάτων, που δήλωναν έδρα εκεί, εμπλέκονταν σε δίκτυο ξεπλύματος βρώμικου χρήματος της Ντραγκέτα, της καλαβρέζικης μαφίας. Τρεις από τις εταιρείες που έλαβαν προσωρινή άδεια στην Ελλάδα φέρονται να εντοπίζονται στην ίδια διεύθυνση με δύο από τις ιταλικές που εμπλέκονταν στο «πλυντήριο», όπου βρίσκεται και δικηγορικό γραφείο. Το «σκάνδαλο Ντραγκέτα» ήταν το σοβαρότερο στην ιστορία της «βιομηχανίας» online παιχνιδιών της Μάλτας και ήγειρε σοβαρά ερωτήματα για την ικανότητα των Μαλτέζων όσον αφορά την εποπτεία όλων αυτών των εταιρειών στις οποίες χορηγεί άδειες. Aδειες, που στην ουσία αποτελούν το διαβατήριο για την δραστηριοποίησή τους σε χώρες της ΕΕ.
Παράνομος τζίρος 4 δισ. ευρώ
Ιανουάριος 2011. Το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ολοκληρώνει την σύνταξη ενός ενημερωτικού σημειώματος για το προτεινόμενο σχέδιο νόμου σχετικά με την ρύθμιση των τυχερών παιχνιδιών. Το σημείωμα αναφέρει ότι εκτιμάται ότι λειτουργούν περισσότεροι από 250 διαδικτυακοί τόποι στοιχηματισμού, έως και 20 χιλιάδες ηλεκτρονικές μηχανές ψυχαγωγικών παιχνιδιών περιορισμένου κέρδους και έως και 150 χιλιάδες ηλεκτρονικοί υπολογιστές που παρέχουν παράνομα τυχερά παιχνίδια (φρουτάκια).
«Συνολικά ο παράνομος τζίρος όλων αυτών των τυχερών παιχνιδιών εκτιμάται σε πάνω από 4 δισ. ευρώ ετησίως και από αυτά το ελληνικό Δημόσιο δεν εισπράττει τίποτα», επεσήμαιναν οι συντάκτες του σημειώματος. Ανάμεσα σε άλλα πρότειναν κανόνες και περιορισμούς στην παροχή υπηρεσιών διαδικτυακού στοιχήματος, προτάσσοντας την προκήρυξη 15-50 αδειών, έπειτα από πλειοδοτικό διαγωνισμό. Από την ρύθμιση, που θα περιελάμβανε και τις παιχνιδομηχανές και όλες τις σχετικές άδειες, προβλέπονταν έσοδα «πάνω από 1 δισ. ευρώ σε διάστημα 2-3 ετών, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο της περικοπής των μισθών και των συντάξεων».
Εναν χρόνο μετά, το 2012, το υπουργείο Οικονομικών επέτρεψε να ενταχθούν σε ένα μεταβατικό καθεστώς «προσωρινής αδειοδότησης» όσες εταιρείες διαδικτυακού στοιχήματος ήταν εγκατεστημένες σε χώρες μέλη της ΕΕ και είχαν άδειες λειτουργίας από τις σχετικές αρμόδιες αρχές αυτών των χωρών. Ετσι αυτές οι εταιρείες θα μπορούσαν να συνεχίσουν να δέχονται στοιχήματα online από Ελληνες, μόνο όμως αν πλήρωναν αναδρομικά φόρους για την προηγούμενη τριετία λειτουργίας τους. Γνωστές πολυεθνικές εταιρείες διαδικτυακού στοιχήματος αποφάσισαν τότε να εγκαταλείψουν την ελληνική αγορά. Αυτές που υπήχθησαν στο μεταβατικό στάδιο της προσωρινής αδειοδότησης ήταν τελικά 24, εκ των οποίων κάποιες δεν παρουσίαζαν δραστηριότητα κατά την προηγούμενη τριετία και άρα δεν χρειαζόταν να καταβάλουν φόρους. Το καθεστώς της προσωρινής αδειοδότησης ισχύει έως σήμερα με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των εταιρειών να εδρεύει στην Μάλτα.
Οσο για τους στόχους του υπουργείου Οικονομικών από το 2011; «Υπάρχουν 24 εταιρείες με προσωρινό ΑΦΜ στο Διαδίκτυο. Φορολογούνται κατά δήλωσή τους. Το 2012 και το 2013 με μηδέν φόρους και το 2014 με 40 εκατομμύρια ευρώ», δήλωσε δημόσια τον περασμένο Νοέμβριο ο πρόεδρος της Ενωσης Επαγγελματιών Πρακτόρων ΟΠΑΠ Αττικής Γιώργος Πουλημάς. Τον Μάιο του 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είχε εξαγγείλει σχέδιο για την φορολόγηση του διαδικτυακού στοιχήματος λέγοντας ότι «ο χώρος θυμίζει το τηλεοπτικό τοπίο, καθώς υπάρχουν 24 επιχειρήσεις διαδικτυακού στοιχήματος που λειτουργούν ως offshore με προσωρινές άδειες».Οι εξαγγελίες δεν έγιναν πραγματικότητα και το προσωρινό καθεστώς που ξεκίνησε το 2012 εξακολουθεί να ισχύει…
Κάποιες από τις 24 εταιρείες που οικειοθελώς υπήχθησαν στο μεταβατικό καθεστώς του νόμου 4002/2011, χωρίς την πραγματοποίηση ουσιαστικών ελέγχων αλλά και της καταβολής ανταλλαγμάτων προς το ελληνικό δημόσιο, φαίνεται ότι δεν πληρούσαν ή σταμάτησαν στη συνέχεια να πληρούν τις προϋποθέσεις υπαγωγής τους στο μεταβατικό καθεστώς. Στις 7 Ιανουαρίου 2016 ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνας Αλεξιάδης απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη ανέφερε μεταξύ άλλων: «Τα προβλήματα που έχουμε εντοπίσει μέχρι στιγμής είναι ότι έχουμε διαδικτυακό τζόγο στην Ελλάδα που παρέχεται από εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε offshore δικαιοδοσίες, όπως η Νήσος Μαν και οι Ολλανδικές Αντίλλες και υπάρχουν ευθύνες γι’ αυτούς που νομοθέτησαν αυτά τα πράγματα στην Ελλάδα. Εχουμε σύναψη συμφωνιών με άλλες εταιρείες στην Ελλάδα, προκειμένου να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα μέσω των ιστοσελίδων τους. Εχουμε λήξη της ισχύος της νόμιμης άδειάς τους κατά τον χρόνο υπαγωγής τους στο μεταβατικό καθεστώς και γενικά χρησιμοποιούν άδειες που δεν έχουν εκδοθεί από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Τέλος, δεν κατέχουν άμεσα άδεια, αλλά χρησιμοποιούν άδεια που διαθέτει άλλη συνδεδεμένη εταιρεία». Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών παραδέχθηκε επίσης ότι τα έσοδα από την φορολόγηση των 24 εταιρειών είναι πενιχρά: «Πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα σε αλλαγές για να πληρώσουν αυτά που πρέπει», επεσήμανε.
Αλλη μία πράξη του «σίριαλ» παίχτηκε στα μέσα Ιανουαρίου, όταν ο πρόεδρος της καθ’ ύλη αρμόδιας Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων Αντώνης Στεργιώτης δήλωσε σε ομιλία του στα πλαίσια ημερίδας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου: «…Καθόμαστε και ανεχόμαστε παρανομίες εν γνώσει μας. Εχουμε εταιρείες του Διαδικτύου (24 είναι, πολλές από αυτές δεν θα έπρεπε να υπάρχουν, είναι σαφές), το γνωρίζουμε σαν εποπτική Αρχή, το γνωρίζουν οι Αρχές, η κυβέρνηση, δεν βλέπω όμως να προχωράει τίποτα. Παίρνω δικογραφίες σαν πρόεδρος της ΕΕΕΠ από την Αστυνομία για καραμπινάτες παρανομίες, σε ποινικά δικαστήρια, για κακουργήματα, και δεν μπορώ να πάρω ούτε διοικητικά μέτρα. Εάν αυτό δεν είναι τραγέλαφος, κι αν αυτά είναι χαρακτηριστικά ευνομούμενου κράτος, το αφήνω στην κρίση σας». Στην ίδια ημερίδα, ο πρόεδρος της ΕΕΕΠ παραδέχθηκε ότι ο διαδικτυακός τζόγος είναι η «αγορά του μέλλοντος», όπου συγκεντρώνονται τεράστια χρηματικά ποσά. «Τα ποσοστά ανάπτυξης του συγκεκριμένου κλάδου είναι διψήφια, τη στιγμή που σε άλλους κλάδους του χώρου, υπάρχει διεθνώς -όχι μόνο στη χώρα μας- στασιμότητα», ανέφερε.
Οι «φωλιές» των offshore στη Βαλέτα
Μία από τις πλέον πυκνοκατοικημένες «φωλιές» υπεράκτιων εταιρειών διαδικτυακού στοιχήματος φαίνεται ότι εντοπίζεται σε κτίριο που απέχει μόλις μερικές δεκάδες μέτρα από την πιο πολυσύχναστη μαρίνα σκαφών, δίπλα από την κλειστή ζώνη της Βαλέτα, στην καρδιά της Μάλτας. Εκεί, όπως αποκαλύπτει η έρευνα του Protagon, εκτός από μεγάλη εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα υπό το καθεστώς της προσωρινής αδειοδότησης, φέρονται να εντοπίζονται άλλες 17 διαφορετικές εταιρείες online στοιχήματος – οι περισσότερες στον ίδιο όροφο και στην ίδια συστάδα γραφείων. Εκεί εμφανίζεται και έδρα δικηγορικής εταιρείας η οποία εξειδικεύεται στα τυχερά παιχνίδια και έχει πελάτες που συμβουλεύει σε Μάλτα και Ελλάδα, ενώ ανάμεσα σε άλλα διαφημίζει τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της σε θέματα φορολόγησης ιδίως όσον αφορά τις online δραστηριότητες. Στο ίδιο κτίριο εδρεύουν και εταιρείες λογισμικού και παροχής υπηρεσιών με αντικείμενο το διαδικτυακό στοίχημα.
