Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Εξαιρετικός Αντ. Πανούτσος περί λεξιλογίου και απαγορεύσεων


Λεξιλόγιο και απαγορεύσεις
Αντώνης Πανούτσος
Η απαγόρευση από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων του «χτύπα σαν άνδρας» στη διαφήμιση των Jumbo θα μπορούσε να είναι μια υπερβολή κάποιων ακραίων φεμινιστριών
Κι αυτό γιατί ούτε η συνέχεια της διαφήμισης, που δείχνει την Αντζελα Δημητρίου να προτάσσει το κόκκινο αυγό, ούτε η ίδια η φράση δικαιολογούν μια τέτοια αντίδραση. Το «χτύπα δυνατά σαν άντρας» είναι μια χαρά φράση για προπονητήριο πυγμαχίας, σε αντίθεση με το «χτυπάς σαν λουλού», όπως και στο ποδόσφαιρο το «κλώτσα σαν άντρας» για κάποιον που, αντί να κλωτσάει, χαϊδεύει την μπάλα. Ούτως ή άλλως, το «χτύπα σαν άντρας» είναι τόσο πομπώδης φράση που για να το λέει κάποια πρέπει να είναι πρωταγωνίστρια σε ταινία του Τζέιμς Πάρις και να τη βασανίζουν οι Γερμανοί. Η ευθιξία δεν προέρχεται από τα γεγονότα αλλά από την πολιτική της επιλεγόμενης κορεκτίλας, σύμφωνα με την οποία κάθε λέξη ή φράση που μπορεί να προσβάλει ένα «καταπιεσμένο» γκρουπ γίνεται αντικείμενο καταγγελίας. Μέχρι να μιλάνε όλοι με το εγκεκριμένο λεξιλόγιο. 
Ας πάμε τώρα στο «λαθρομετανάστης». Μέχρι να αποκτήσει η Ελλάδα το πρόβλημα, η λέξη περιέγραφε τον μετανάστη που μπαίνει σε μια χώρα λάθρα. Στη ζούλα, όπως θα λέγαμε στην καθομιλουμένη. Με την ίδια λογική λαθραναγνώστης ονομαζόταν σε παλιότερες εποχές εκείνος που διάβαζε στο τζάμπα τις εφημερίδες στα μανταλάκια των περιπτέρων και λαθρεπιβάτης αυτός που ταξίδευε με τα ΜΜΜ χωρίς εισιτήριο. Ξαφνικά το «λαθρομετανάστης» από περιγραφή έγινε βρισιά. Με την Αριστερά να αποκαλεί φασίστες όσους το χρησιμοποιούν και τη Χρυσή Αυγή να τους λέει «λάθρο» για να τη σπάσει στην Αριστερά. Το «λαθρομετανάστης» λοιπόν από λέξη είχε γίνει πολιτική ταυτότητα. 
Στην πολιτική της κορεκτίλας διακρίνεται η Αριστερά. Αλλά όχι μόνο. Παράδειγμα, η οργή του Ιβάν Σαββίδη επειδή ο Ολυμπιακός τον αποκάλεσε Ρωσοπόντιο. Εδώ η ελληνική γλώσσα έχει ένα πρόβλημα. Στην αναφορά δύο εθνικοτήτων ταυτόχρονα δεν υπάρχει διαφορά αν ο αναφερόμενος έχει γονείς δύο εθνικοτήτων ή μεγάλωσε σε μια χώρα με τους προγόνους του να προέρχονται από άλλη. Στην πρώτη περίπτωση ισχύει το Κυπριολιβανέζος για τον Μάρκο Παγδατή και στη δεύτερη το Ελληνοαμερικάνος για τον Πιτ Σάμπρας. Το Ρωσοπόντιος, λόγω του ερχομού Ελλήνων του Πόντου στη δεκαετία του ’80, αφορά αποκλειστικά τη δεύτερη περίπτωση. Από ποια κορεκτίλα και ποια στιγμή κατέληξε να είναι αντεθνική βρισιά μου διαφεύγει. 
Μεγάλωσα σε μια κοινωνία που έβρισκε φυσικό οι θρησκευτικές εκδόσεις Ζωή να βγάζουν το βιβλίο «Ενας αράπης στην Ευρώπη». Αποκαλώντας τους άξεστους «βλάχους» και τους πονηρούς «πούστηδες». Δεν πρόκειται να υπερασπιστώ τη συνέχιση της χρήσης των όρων. Μεγάλωσα όμως μαθαίνοντας ότι δεν προσβάλλεις κάποιον χρησιμοποιώντας λέξεις που αναφέρονται στο σωματικό του μειονέκτημα επειδή είναι δική μου πεποίθηση και όχι εντολές επίδοξων λογοκριτών όπως οι του Πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ ή υστερίες μιας επίδοξης λογοκρίτριας του ΣΥΡΙΖΑ όπως η Δώρα Κατσιβαρδάκου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων. Οπως στο σπίτι του πεθαμένου δεν μιλάνε για σκοινί, έτσι και στο κόμμα του οποίου τα Μέσα η αναφορά στον Σόιμπλε ξεκινούσε με τη λέξη «σακάτης» δεν μπορούν να πουλάνε κορεκτίλα.
«Πλέριος»
Η προσπάθεια δημιουργίας πολιτικά ορθής γλώσσας ανέκαθεν οδηγούσε σε γελοιότητες. Παράδειγμα, το πρόβλημα του ΚΚΕ να βρει μια λέξη στη δημοτική που να αντικαθιστά το «πλήρης» ή το «απόλυτος». Εφευρέθηκε το «πλέριος», που μέχρι να χρησιμοποιηθεί δεν το είχε πει ούτε εργάτης, ούτε αφεντικό. 
«Βουλεύτρια»
Επρόκειτο για ένα κατόρθωμα που δεν άφηνε τον ΣΥΡΙΖΑ να κοιμηθεί ήσυχος. Ετσι, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, όταν ήταν πρόεδρος της Βουλής, έκανε τη μεγάλη επίθεση στα διγενή και μονοκατάληκτα. Αποφάσισε ότι το βουλευτής δεν μπορεί να είναι το ίδιο για τον άνδρα και τη γυναίκα. Ετσι, λάνσαρε το θηλυκό «βουλεύτρια», που ευτυχώς η αποτυχία της να επανεκλεγεί το καταδίκασε σε αχρησία. 
Mx και για τα δύο
Στα αγγλικά υπήρχαν το Miss και το Mrs. Το πρώτο, που σημαίνει δεσποινίς, όπως και στην Ελλάδα, περιέπεσε σε αχρησία. Επιβίωσε το δεύτερο, που σημαίνει κυρία. Το οποίο γίνεται προσπάθεια να καταργηθεί ταυτόχρονα με το Mr, που σημαίνει κύριος, και να αντικατασταθεί από το Mx και για τα δύο φύλα ώστε να μην υπάρχει διαφορά. 
quiz
Για τον ΣΥΡΙΖΑ ποιος από τους κατωτέρω είναι χοντρός;
Α) Ο Θόδωρος Πάγκαλος
Β) Ο Νίκος Φίλης
Γ) Ο Νίκος Βούτσης
λύση
Ο A). Οι Β) και Γ) είναι λαϊκοί αγωνιστές