Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Απολαυστικός Στ. Κασιμάτης για τον κομμουνιστή και κομψευόμενο


Κομμουνιστής και κομψευόμενος
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
Συνέβη πριν από αρκετά χρόνια στη Θράκη. Φίλος καθηγητής πηγαίνει να μιλήσει σε εκδήλωση του αμερικανικού προξενείου και εκεί, κατάπληκτος, συναντά γνωστό του, παλιό συνδικαλιστή της ΚΝΕ από το πανεπιστήμιο.
«Τι κάνεις εσύ εδώ;» τον ρωτά, επειδή το αμερικανικό προξενείο της Θεσσαλονίκης και οι δραστηριότητές του ήταν η ενσάρκωση του διαβόλου για την Αριστερά της Βορείου Ελλάδος γενικώς. Από την απάντηση που έδωσε, ο φίλος κατάλαβε ότι ο συνδικαλιστής καλόπιανε το προξενείο, επειδή είχε βάλει στο μάτι μια υποτροφία Φουλμπράιτ. Δεν ξέρω αν τελικά την εξασφάλισε ο φιλόδοξος πρώην συνδικαλιστής, το μέλλον του πάντως υπήρξε λαμπρό, καθώς σήμερα είναι ο Γεώργιος ο Κατρούγκαλος ο υπουργός και τον ξέρει όλη η Ελλάδα...
Χθες ο Γ. Κατρούγκαλος επανήλθε στο θέμα των πολιτικών πεποιθήσεών του και, όπως προ καιρού μάς είχε δηλώσει κομμουνιστής, τώρα αυτοπροσδιορίσθηκε ως «ταξικός αποστάτης». Καλά έκανε και μας το θύμισε. Είναι αναγκαία η υπενθύμιση και καλό είναι να επαναλαμβάνεται τακτικά, διότι κάτι η λάμψη των κοστουμιών του, κάτι η panache της ποσέτ που πάντα συμπληρώνει το προσεγμένο ντύσιμό του, κάτι οι μπούκλες που ανεμίζουν, εύκολο είναι να ξεχάσεις ότι ο Κατρούγκαλος είναι αριστερός και μάλιστα κομμουνιστής. (Αν μάλιστα τον δεις από κοντά, είμαι εκατό τοις εκατό βέβαιος ότι πρέπει να είναι ο τύπος του κομψευόμενου που παρφουμάρεται υπερβολικά...)
Πώς κολλάνε, όμως, τα κομμουνιστικά ιδεώδη του κ. Κατρούγκαλου με τον εμφανέστατο ναρκισσισμό του; Πώς εξηγείται η επιτήδευση του ντυσίματός του, αυτά τα γυαλιστερά, μοδάτα, pin-striped κοστούμια, τα σκληρά και ψηλά κολάρα τύπου rex των υποκαμίσων του και τα μαντιλάκια; Να πιστεύει ότι του πηγαίνουν και τον δείχνουν ωραιότερο, δεν το πιστεύω. Σφιγμένος μέσα σε ένα θεόστενο κοστούμι παρά το πάχος του, με τους ψηλούς γιακάδες του υποκαμίσου να εξαφανίζουν ό,τι ελάχιστο διαθέτει από λαιμό και με τις μπούκλες του να πλαισιώνουν το ψεύτικο, γλυκερό χαμόγελό του, μοιάζει περισσότερο με ευτυχισμένο και χορτάτο χάμστερ παρά με κομμουνιστή. Κάποιον φίλο δεν θα έχει, ώστε να του πει πόσο αστείος είναι μασκαρεμένος σαν λόρδος; Φαίνεται, όμως, ότι αυτή η κωμική εμμονή σε ένα στυλ σύγχρονου Λουδοβίκου (οι μπούκλες γαρ) υπαγορεύεται από μια εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου τόσο ισχυρή που δεν την εμποδίζει ο φόβος της γελοιοποίησης.
Ολοι έχουμε καταλάβει, βέβαια, ότι ο Γ. Κατρούγκαλος είναι βασικά ένας επαγγελματίας και ότι οι κομμουνιστικές αρλούμπες είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ασκεί τις επαγγελματικές δραστηριότητές του. Κάποτε μπορεί να ήταν αυτό που λέει, τώρα δεν είναι. Κομμουνιστής και τόσο επιτηδευμένα κομψευόμενος δεν γίνεται – πώς το λένε; Εφόσον επιμένει να διεκδικεί αμφότερες τις ιδιότητες, τότε δεν είναι τίποτε από τα δύο, αλλά κάτι άλλο, που εκφράζεται με μία μόνο λέξη, κοινότατη, την οποία ο καθένας μας τη σκέπτεται ή τη λέει σε διάφορες στιγμές της μέρας. Δεν θα τη γράψω, όμως, γιατί δεν θέλω να τον στενοχωρήσω...
Αφού το σκέφθηκα βέβαια για λίγο, αποφάσισα να τη γράψω, προκειμένου να αποφύγω τον κίνδυνο να παρεξηγηθώ, για να μη νομίσουν κάποιοι δηλαδή ότι η λέξη που αποδίδει πλήρως την περίπτωση Κατρούγκαλου είναι υβριστική. Ο Κατρούγκαλος είναι ΠΑΣΟΚ και ας μην το καταλαβαίνει. (Συγγνώμη, Γιώργο, αν σε πληγώνω, αλλά προτιμώ αυτό παρά να νομίζεις ότι σε βρίζω...)
Πατήρ και υιός
Είδα προχθές ένα διασκεδαστικό ντοκιμαντέρ ισπανικής παραγωγής για τη Βόρειο Κορέα, στο οποίο παρατήρησα κάτι εξόχως ενδιαφέρον που οφείλω να σας μεταφέρω. Να σας πω, κατ’ αρχάς, ότι το υλικό που παρουσιάζεται στην ταινία είναι εντελώς προπαγανδιστικό (εξ ου και το διασκεδαστικό του πράγματος), καθώς η κινηματογράφηση περιορίστηκε σε μια αφύσικα άψογη κομμουνιστική «Ντίσνεϊλαντ» της Πιονγιάνγκ, όπου κατοικούν όλοι οι περί τον δικτάτορα, δηλαδή η άρχουσα τάξη της Β. Κορέας. Παρ’ όλα αυτά, κάτι ξεφεύγει πάντα για να το παρατηρήσει ο θεατής.
Συγκεκριμένα, το συνεργείο επισκέπτεται μια εκκλησία ρωμαιοκαθολικών, την οποία προφανώς το καθεστώς διατηρεί ώστε να απορρίπτει τις κατηγορίες για διώξεις της θρησκευτικής πίστης. Εκεί, λοιπόν, σε ένα πέρασμα του φακού στον χώρο του ναού, διακρίνεται καθαρά μια μοναδική παραλλαγή της κλασικής αναπαράστασης του Θείου Βρέφους, αυτής που επικρατεί τόσο στην ανατολική όσο και στη δυτική καλλιτεχνική παράδοση και η οποία, ως γνωστόν, είναι η απεικόνιση του βρέφους με τη Θεοτόκο: τη μητέρα του. Στη Βόρειο Κορέα, όμως, ο Χριστούλης εικονίζεται στην αγκαλιά του πατέρα του! Διότι τον κρατάει ένας καστανόξανθος γενειοφόρος με μακριά μαλλιά. Παρότι η μορφή του είναι στις γραμμές που καθιέρωσαν οι αναπαραστάσεις του Ιησού κατά τον 19ο αιώνα στις καθολικές χώρες, λογικά πρέπει να είναι ο πατέρας του, γιατί μου φαίνεται εξαιρετικά απίθανο, ακόμη και για το θεότρελο βασίλειο των Κιμ, ο Ιησούς ως τριαντάρης να κρατάει στην αγκαλιά του τον εαυτό του ως βρέφος.
Οσο αστεία όμως και αν είναι η παραλλαγή, πόσο ταιριαστή είναι εν τέλει με τα κρατούντα στη Β. Κορέα. Διότι, σκεφθείτε, τι είναι η ζωή για τον υπήκοο του περίκλειστου βασιλείου των Κιμ. Ο παππούς Κιμ έχει αναχθεί σε θεότητα, που λατρεύεται με γλώσσα και πρακτικές καθαρά θρησκευτικές (ο θάνατός του, π.χ., περιγράφεται ως ανάληψη εις ουρανούς...) και η θεότητα αυτή διαρκώς αναπαράγει τον εαυτό της. Οι χριστιανοί της Β. Κορέας, επομένως, που λατρεύουν ένα θεό ο οποίος εικονίζεται ως βρέφος στην αγκαλιά του πατέρα του ή του ενήλικου εαυτού του, μπορεί, κατά το καθεστώς, να έχουν μια εσφαλμένη πίστη, όμως η λογική της είναι η σωστή: ο θεός αναπαράγεται εσαεί. Αυτή είναι η τάξη του σύμπαντος στη Β. Κορέα, ακόμη και για τους διαφωνούντες.