Στα βήματα του Μάο ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ
THE ECONOMIST
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
H παραφροσύνη που προκάλεσε η κυριαρχία του Μάο Τσε Τουνγκ τραυμάτισε τόσο πολύ την Κίνα ώστε οι διάδοχοί του δεσμεύτηκαν να μην αφήσουν κανένα μεμονωμένο πρόσωπο να αποκτήσει ανάλογη επιρροή.
Ο Ντενγκ Χσιάο Πινγκ, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία στα τέλη της δεκαετίας του 1970, εισήγαγε την ιδέα της «συλλογικής ηγεσίας». Οι ευθύνες επιμερίζονταν στους «ηγέτες» από τον γενικό γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος και οι μεγάλες αποφάσεις λαμβάνονταν με τη σύμφωνη γνώμη όλων. Βέβαια, αυτό κάποιες φορές δεν τηρούνταν. Σε στιγμές κρίσης και ο Ντενγκ συμπεριφέρθηκε ως παντοκράτορας. Ωστόσο η συλλογικότητα βοήθησε την Κίνα να αποκαταστήσει τη σταθερότητα μετά την ταραχώδη δικτατορία του Μάο.
Ο Σι Τζινπίνγκ, ο σημερινός Κινέζος ηγέτης, φαίνεται να αποσυναρμολογεί αυτή τη συλλογική προσέγγιση. Εχει εξελιχθεί σε έναν από τους ισχυρότερους Κινέζους ηγέτες από την εποχή του Ντενγκ και πιθανώς από αυτή του Μάο. Κατά πόσο αυτό είναι καλό ή κακό για την πατρίδα του θα κριθεί από το πώς θα χρησιμοποιήσει τη δύναμή του. Ο Μάο εξώθησε τη χώρα στο χείλος της κοινωνικής και οικονομικής κατάρρευσης, ο Ντενγκ την οδήγησε στο οικονομολογικά ορθό μονοπάτι, αλλά δεν άδραξε την ευκαιρία να επιφέρει πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Αν ο κύριος Σι χρησιμοποιήσει την εξουσία του για να μεταρρυθμίσει ακόμα και αυτούς τους μηχανισμούς της εξουσίας στην Κίνα πιθανώς να ωφελήσει πολύ τη χώρα. Επί του παρόντος, όμως, τα σημάδια είναι μεικτά. Πολλοί στην Κίνα ποθούσαν τον ερχομό ενός ισχυρού άνδρα, ενός πολιτικού που θα πάτασσε τη διαφθορά, θα αντέστρεφε τις ανισότητες και θα έκανε τη χώρα υπερήφανη στο εξωτερικό. Ο κύριος Σι άρπαξε την ευκαιρία και ξεκίνησε την πορεία του. Η αποστολή του είναι διπλή. Πρώτος στόχος του είναι να διατηρήσει την οικονομική ανάπτυξη και ταυτόχρονα να σταματήσει την υπερβολική εξάρτηση από τις επενδύσεις σε ακίνητα και υποδομές, που απειλούν να βυθίσουν τη χώρα στα χρέη. Πολλά, όμως, θα εξαρτηθούν από το πώς θα τα καταφέρει με το δεύτερο κομμάτι της αποστολής του: την εγκαθίδρυση κράτους δικαίου. Το ερώτημα είναι κατά πόσον ο κ. Σι είναι έτοιμος να δεχθεί ότι το κράτος δικαίου πρέπει να ισχύει για όλους εξίσου. Eπί του παρόντος η εκστρατεία του χαρακτηρίζεται από μια μαοϊκή αδιαφορία για τους θεσμούς. Εχει σπείρει τον τρόμο στους αξιωματούχους, αλλά δεν έχει κάνει τίποτα για τα αίτια της διαφθοράς. Ο κύριος Σι οφείλει να δημιουργήσει έναν ανεξάρτητο φορέα προκειμένου να πατάξει τη διαφθορά αντί να αφήνει τη δουλειά αυτή στους κομματικούς. Ο Κινέζος πρόεδρος κάνει ομολογουμένως ορθές κινήσεις. Αλλά θα πρέπει να κάνει περισσότερα, να καταργήσει τις σκιώδεις «πολιτικές - νομικές επιτροπές» που αποφασίζουν για τις ευαίσθητες υποθέσεις, ενώ το κόμμα δεν θα πρέπει να ασχολείται με τον διορισμό των δικαστικών.
Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα υποδεικνύουν την επιθυμία του κόμματος να χαλαρώσει το μονοπώλιο της εξουσίας και της ισχύος. Ο Ντενγκ είχε πει ότι η οικονομική μεταρρύθμιση θα αποτύχει χωρίς πολιτική αλλαγή.
