Μονομαχία Ρούσεφ - Νέβες
ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Οι μαζικές και μαχητικές διαδηλώσεις στο Σάο Πάολο και άλλες πόλεις το 2013 μπορεί να προκάλεσαν την εντύπωση ότι η πρόεδρος της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ, έχει χάσει τη δημοτικότητά της.
Στην πραγματικότητα η Ντίλμα (εχθροί και φίλοι την αποκαλούν με το μικρό της όνομα) κέρδισε τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών την περασμένη εβδομάδα με 42% και οδεύει προς την πιθανή επανεκλογή της στις 26 Οκτωβρίου.
Μετά τον αποκλεισμό της κεντρώας υποψήφιας Μαρίνα Σίλβα, η αναμέτρηση της 26ης Οκτωβρίου θέτει στο εκλογικό σώμα της όγδοης πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου ξεκάθαρα διλήμματα. Από τη μία πλευρά βρίσκεται ο Αέσιο Νέβες, κεντροδεξιός γόνος της ελίτ της χώρας, με υποστήριξη στα ανώτερα στρώματα, στους παράγοντες της αγοράς και στην Ουάσιγκτον. Ο Νέβες απέσπασε 31% ως υποψήφιος του κόμματος PSDB, που κυβέρνησε τη χώρα ώς το 2002, εφαρμόζοντας πολιτικές λιτότητας υπαγορευμένες από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η Ντίλμα, από την άλλη πλευρά, είναι η συνεχίστρια του κομβικού για την ιστορία της λατινοαμερικανικής ηπείρου πολιτικού εγχειρήματος που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2002 με την εκλογή του Λούις Ινάσιο Ντα Σίλβα, πιο γνωστού ως Λούλα, στην προεδρία της Βραζιλίας. Υστερα από δύο τετραετίες Λούλα και μία τετραετία Ντίλμα, οι Βραζιλιάνοι καλούνται να αποφασίσουν αν θα εμπιστευθούν ξανά ένα κόμμα που χορήγησε εισοδηματικές ενισχύσεις σε 50 εκατομμύρια φτωχούς, μείωσε τον αριθμό των υποσιτιζόμενων κατά 80% και αύξησε τους μισθούς περισσότερο από τον πληθωρισμό, εξασφαλίζοντας παράλληλα σχεδόν πλήρη απασχόληση.
Δεκάδες εκατομμύρια Βραζιλιάνοι βγήκαν από την ένδεια και συνέρρευσαν στη μεσαία τάξη τα τελευταία δώδεκα χρόνια, ενώ ακόμη και όταν η παγκόσμια κρίση επιβράδυνε τη βραζιλιάνικη οικονομία, τα κοινωνικά προγράμματα δεν εθίγησαν.
Η λίστα των επιτευγμάτων της κυβέρνησης του Εργατικού Κόμματος (PT) είναι βέβαια πολύ μικρότερη από τη λίστα των αιτημάτων που παραμένουν σε εκκρεμότητα. Το δυναμικό κίνημα των αστέγων εργατών (PTST), που πρωτοστάτησε στις διαδηλώσεις κατά του Μουντιάλ, κατηγορεί την Ντίλμα ότι καταρτίζει το στεγαστικό της πρόγραμμα όχι με βάση τις ανάγκες των αστέγων αλλά με βάση τις επιθυμίες των μεγιστάνων του κατασκευαστικού κλάδου, που είναι και οι σημαντικότεροι χρηματοδότες του βραζιλιάνικου πολιτικού συστήματος. Παρά τις επικρίσεις προς τους κυβερνητικούς χειρισμούς όμως ο επικεφαλής του PTST κάλεσε σε ψήφο προς την Ντίλμα, προκειμένου να αποτραπεί «η οπισθοδρόμηση στον καθαρό νεοφιλελευθερισμό». Η Ντίλμα έχει επίσης διατηρήσει τη βάση της στους εκλογείς της υπαίθρου, ενώ το κόμμα της κέρδισε από τον πρώτο γύρο την πολιτεία του Μίνας Ζεράις, της δεύτερης πολυπληθέστερης της χώρας και πατρίδας του Αέσιο Νέβες.
Ο Νέβες αντιθέτως επικράτησε σαρωτικά στο Σάο Πάολο, την πολυπληθέστερη πολιτεία της Βραζιλίας και έδρα της οικονομικής της ισχύος. Το Σάο Πάολο συμπυκνώνει τις προκλήσεις για την επόμενη κυβέρνηση της Βραζιλίας, η οποία θα κληθεί να ικανοποιήσει μια όλο και πιο διεκδικητική μεσαία τάξη.
Γεωπολιτικές επιπτώσεις
Η προεδρική εκλογή στη Βραζιλία έχει ευρύτερες γεωπολιτικές επιπτώσεις εξαιτίας της συμμετοχής της χώρας στον αναδυόμενο άξονα των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) ως εξισορρόπηση στον πάγιο προσανατολισμό της χώρας προς την Ουάσιγκτον.
Οι μακροχρόνιες προσπάθειες των ΗΠΑ να διατηρήσουν τη Βραζιλία στην τροχιά τους αποτελούν προσωπικό βίωμα για την Ντίλμα, η οποία επί δύο χρόνια (1970-1972) υφίστατο βασανιστήρια στα κρατητήρια της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ χούντας. Χωρίς εμπρηστική ρητορική, η Βραζιλία της Ντίλμα έχει προχωρήσει σε κινήσεις όπως η συμφωνία με την Κίνα για εμπόριο χωρίς δολάρια, η δημιουργία της εναλλακτικής προς το ΔΝΤ τράπεζας των BRICS και η υποστήριξη αριστερών και προοδευτικών κυβερνήσεων σε όλη τη Νότια Αμερική. Αν εκλεγεί ο αντίπαλός της, από τις 27 Οκτωβρίου όλα αυτά θα τεθούν σε διαφορετική βάση.
