Άποψη: «Μαϊμού» ανάπηροι στις ΗΠΑ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΡΥΜΙΩΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Στην κυριακάτικη «Κ» της 22ας Ιουνίου 2014, στο κείμενό μου με τίτλο «Εγκλημα και (ολίγη ή καθόλου) τιμωρία», αναφέρθηκα στη χαλαρή αντιμετώπιση που έχουμε σε διάφορα φαινόμενα σχετικά με τους «μαϊμού» αναπήρους και το συνεχιζόμενο πάρτι στην υγεία.
Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να δούμε πώς αντιμετωπίζονται παρόμοιες περιπτώσεις στο εξωτερικό και ειδικότερα στις ΗΠΑ, όπου είναι πολύ εύκολο να βρει κάνεις στοιχεία.
Αν μπείτε στη Wikipedia και κάνετε αναζήτηση με τις λέξεις-κλειδιά «disability fraud» (δηλαδή σε χαλαρή μετάφραση «“μαϊμού” αναπηρία») θα βρείτε ένα λήμμα, που στις Αξιοσημείωτες Υποθέσεις αναφέρει την περίπτωση (σαν πρώτη και καλύτερη) του Antonios Sarantos (μάλλον Ελληνας είναι), ηλικίας τότε 43 ετών, ο οποίος το 2006 καταδικάστηκε γιατί είχε οικειοποιηθεί 55.000 δολάρια ως αποζημίωση αναπηρίας, ενώ ήταν υγιέστατος. Ο εν λόγω «μαϊμού» ανάπηρος αυτοτραυματίστηκε στις φυλακές όπου εργαζόταν και εξασφάλισε αναπηρική σύνταξη. Να όμως που καταδικάστηκε και ξαναγύρισε στη φυλακή ως κρατούμενος, γιατί μυστικοί πράκτορες (undercover agents) κατέθεσαν ότι τον είδαν να εργάζεται κανονικά στο δικό του μπαρ (που είχε ανοίξει στο μεταξύ), χωρίς κανένα πρόβλημα αναπηρίας.
Η παραπάνω ιστορία δείχνει ότι απάτες με συντάξεις αναπηρίας γίνονται παντού και πάντοτε. Σε άλλες χώρες, όταν σε πιάσουν, τελείωσες. Στην ιστορία υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά μηνύματα. Το ένα είναι το ύψος της απάτης. Είναι μόνο 55.000 δολάρια αλλά αυτός που τα πήρε παράνομα κατέληξε στη φυλακή. Το δεύτερο είναι πιο σημαντικό. Χρησιμοποιήθηκαν μυστικοί πράκτορες για να βεβαιώσουν και να μαρτυρήσουν ότι ο «μαϊμού» ανάπηρος ήταν υγιέστατος και εργαζόταν. Τονίζω αυτά τα δύο σημεία γιατί, ενώ στην Ελλάδα βρήκαμε κάμποσους τυφλούς που έπαιζαν τάβλι και οδηγούσαν αυτοκίνητα, δεν μάθαμε ποτέ αν έχει ασκηθεί καμία δίωξη και αν υπάρχουν μάρτυρες για να είναι δεμένη η υπόθεση. Πολύ φοβάμαι ότι τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε - ούτε θα γίνει.
Πάμε τώρα σε μια άλλη ιστορία που πάλι διαδραματίζεται στις ΗΠΑ, στην οποία βρήκα λεπτομέρειες σχετικά με τις ποινές που επιβάλλονται, προκειμένου να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα. Αφορά την περίπτωση του ιδιωτικού ντετέκτιβ Ντέιβιντ Μ. Ντίσνεϊ, ο οποίος, το 2003, ύστερα από ένα κτύπημα στο κεφάλι, δήλωσε ότι δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ούτε για πέντε λεπτά και αδυνατεί να εργαστεί για να υποστηρίξει τα δύο ανήλικα παιδιά του. Του δόθηκε αναπηρικό βοήθημα για να καλύψει το χαμένο εισόδημά του με την έγγραφη προϋπόθεση ότι, σε περίπτωση βελτίωσης της υγείας του, θα ειδοποιούσε το αντίστοιχο ΙΚΑ. Την αίτησή του συνυπέγραψε και μια πρώην φιλενάδα του. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, στο διάστημα 2003-2008, ο Ντέιβιντ Μ. Ντίσνεϊ συνέχιζε να εργάζεται κανονικά και μάλιστα ανανέωσε και την άδεια οπλοφορίας που είχε. Παράλληλα, εισέπραξε από το αντίστοιχο ΙΚΑ παράνομα 144.000 δολάρια σε σύνταξη αναπηρίας. Ο Ντίσνεϊ αντιμετωπίζει τρεις κατηγορίες: 1) Συνωμοσία με την πρώην φιλενάδα του, 2) Απάτη εναντίον του εκεί ΙΚΑ και 3) Κλοπή δημόσιας περιουσίας. Για τις δύο πρώτες κατηγορίες η προβλεπόμενη ποινή (για κάθε μία κατηγορία) είναι πενταετής φυλάκιση και πρόστιμο 250.000 δολάρια, ενώ για την τρίτη κατηγορία προβλέπεται δεκαετής φυλάκιση και 250.000 δολάρια πρόστιμο. Και στην περίπτωση αυτή ο εισαγγελέας εξήρε τη συμβολή των ειδικών πρακτόρων στην παρακολούθηση και τεκμηρίωση των κατηγοριών. (πηγή: http://www.justice.gov/usao/nj/Press/files/Disney,%20David%20Indictment%20News%20Release.html ).
Υπάρχει όμως και μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα υπόθεση που προσομοιάζει πολύ με αντίστοιχες δικές μας περιπτώσεις όπου εμπλέκονται γιατροί και συνδικαλιστές. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε το 2008 σε ρεπορτάζ στους New York Times. (http://www.nytimes.com/2011/10/28/nyregion/charges-in-lirr-disability-scheme.html? _r=2&). Αφορά εκατοντάδες υπαλλήλους των σιδηροδρόμων του Λονγκ Αϊλαντ, οι οποίοι εισέπρατταν συντάξεις αναπηρίας ενώ ήταν απολύτως υγιείς. Εντεκα κατηγορούμενοι συνελήφθησαν, ανακρίθηκαν και κατηγορήθηκαν για την υπόθεση αυτή. Περιλαμβάνονται εφτά πρώην υπάλληλοι των σιδηροδρόμων, μεταξύ των οποίων και ο τέως πρόεδρος του συνδικάτου τους. Στους συλληφθέντες περιλαμβάνεται και ένας πρώην υπάλληλος του συνταξιοδοτικού ταμείου, ο οποίος βοηθούσε τους «μαϊμού» αναπήρους να συμπληρώνουν κατάλληλα τις αιτήσεις τους για αναπηρική σύνταξη. Συνελήφθησαν ακόμη δύο γιατροί και ο διευθυντής του γραφείου ενός εκ των δύο γιατρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπήρχε και τρίτος γιατρός, ο οποίος στο μεταξύ είχε αποβιώσει. Οι τρεις γιατροί ήταν υπεύθυνοι για το 86% των αιτήσεων για σύνταξη αναπηρίας! Το κατηγορητήριο αναφέρει ότι οι γιατροί έπαιρναν σε μετρητά 800 έως 1.200 δολάρια από κάθε «μαϊμού» ανάπηρο, αλλά έβγαζαν πολλά εκατομμύρια δολάρια από μη αναγκαίες ιατρικές υπηρεσίες που συνταγογραφούσαν (και δεν γίνονταν), προκειμένου να τεκμηριώσουν τις αιτήσεις αναπηρίας. Στο κατηγορητήριο αναφέρεται για τους γιατρούς ότι λειτουργούσαν σαν «εργοστάσιο αναπηρίας» («disability mills»). Ολοι οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν φυλάκιση μέχρι 20 ετών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι διάλεξαν αρχικά τις πλέον κραυγαλέες περιπτώσεις για να τεκμηριώσουν την υπόθεση. Δηλαδή, και για τους εφτά πρώην υπαλλήλους που έπαιρναν αναπηρική σύνταξη έγινε συστηματική παρακολούθηση από άνδρες του FBI και καταγράφηκαν σε βίντεο δραστηριότητες που αποδείκνυαν ότι δεν είναι ανάπηροι. Για παράδειγμα, μία κυρία 56 ετών, η οποία ισχυριζόταν ότι δεν μπορούσε να ανεβεί σκάλες και η οποία έπαιρνε 90.349 δολάρια ετησίως, καταγράφηκε σε βίντεο να ασκείται σε γυμναστήριο για περισσότερες από δύο ώρες! Ενας άλλος κατηγορούμενος, 62 ετών, ο οποίος έπαιρνε 105.000 δολάρια ετησίως, σύνταξη και αναπηρικό επίδομα, καταγράφηκε να παίζει τένις τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας και επίσης να παίζει γκολφ στις 140 ημέρες κατά τη διάρκεια της εννεάμηνης παρακολούθησής του.
Είναι ολοφάνερο ότι οι αρχές χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να «δέσουν» τις υποθέσεις. Ετσι επιτυγχάνουν την καταδίκη των εμπλεκομένων και την παραδειγματική τιμωρία, ώστε να αποτρέψουν άλλες περιπτώσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο γιατρός Πίτερ Ατζέμιαν, 62 ετών, ο οποίος παραδέχτηκε την ενοχή του, καταδικάστηκε τον Μάιο του 2013 σε οκταετή φυλάκιση, ο δε γιατρός Πίτερ Λεσνιέφσκι, 63 ετών, καταδικάστηκε τον Φεβρουάριο του 2014 σε οκταετή φυλάκιση και του επιβλήθηκε να πληρώσει 70,6 εκατομμύρια δολάρια για αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν οι σιδηρόδρομοι! Ακόμη, διακόπηκε η αναπηρική σύνταξη σε περισσότερους από 600 συνταξιούχους των σιδηροδρόμων και μέχρι σήμερα έχουν καταδικαστεί 33 «μαϊμού» ανάπηροι, με τη μεγαλύτερη ποινή φυλάκισης (37 μήνες) στον Φρεντ Καταλάνο, ο οποίος, παρά την αναπηρία του, κατάφερε να πάρει τη μαύρη ζώνη 4ου και συνέχεια 5ου βαθμού στο Ζίου Ζίτσου! Είναι αξιοσημείωτο ότι οι περισσότεροι κατηγορούμενοι παραδέχθηκαν την ενοχή τους προκειμένου να έχουν καλύτερη μεταχείριση από τους ενόρκους και τους δικαστές. Μάλιστα, μερικοί συνεργάστηκαν με τις αρχές προκειμένου να ελαφρύνουν τη θέση τους. Η έρευνα γι’ αυτή την απάτη συνεχίζεται.
Νομίζω ότι οι παραπάνω ιστορίες αναδεικνύουν κάτι που όλοι γνωρίζουμε ή υποψιαζόμαστε. Παντού γίνονται απάτες. Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση. Η θεμελιώδης διαφορά βρίσκεται στην αντιμετώπιση. Αν σε πιάσουν, κυριολεκτικά, τελείωσες. Δεν γλιτώνεις είτε είσαι γιατρός είτε «μαϊμού» ανάπηρος είτε απλός γραφιάς που μόνο συμπλήρωνες ψεύτικες αιτήσεις.
Σήμερα, 14 Ιουλίου, που γράφω αυτό το κείμενο, διάβασα στο Bloomberg ότι η Citibank συμφώνησε (ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις) να καταβάλει 7 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρόστιμα και αποζημιώσεις για τους πελάτες της, τους οποίους παραπλάνησε το 2008. Το ποσό αναλύεται σε 4 δισεκατομμύρια δολάρια για το πρόστιμο που πάει στο υπουργείο Δικαιοσύνης, 500 εκατ. δολάρια στην εισαγγελία και αλλού για έξοδα και 2,5 δισεκατομμύρια στους πελάτες της τράπεζας. Οι πληρωμές πρέπει να γίνουν μέχρι το 2018. Για παρόμοιες παρατυπίες, η JPMorgan Chase & Co. συμφώνησε να καταβάλει 17 δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να τερματίσει την έρευνα για το θέμα αυτό.
Φυσικά οι παραπάνω περιπτώσεις δεν έχουν καμία σχέση με τους αναπήρους «μαϊμού» των σιδηροδρόμων, αλλά αναδεικνύουν ότι η δικαιοσύνη στις ΗΠΑ λειτουργεί προς όλες τις κατευθύνσεις ανεξάρτητα από την ισχύ των εμπλεκομένων. «Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες» ή, ακόμη καλύτερα, «μικρό, μεγάλο παστρεύει». Στην Ελλάδα, αν καταδικαζόταν κανένας ανάπηρος «μαϊμού», είμαι βέβαιος ότι θα βρισκόταν κάποια ομάδα ή ακόμη και κόμμα να πάρει το μέρος του. Δεν συμφωνείτε;
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων
