Αμερικανική κυριαρχία με πρόστιμα-μαμούθ
ΡΟΥΜΠΙΝΑ ΣΠΑΘΗ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Ως πρόθεση των ΗΠΑ να διασφαλίσουν την παγκόσμια κυριαρχία του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος εκλαμβάνουν ευρωπαϊκοί τραπεζικοί κύκλοι, ευρωπαϊκά ΜΜΕ αλλά και Ευρωπαίοι πολιτικοί τις επιθετικές κινήσεις των αμερικανικών αρχών κατά ευρωπαϊκών τραπεζών.
Το σοκ του ιλιγγιώδους και πρωτοφανούς προστίμου ύψους 8,9 δισ. δολαρίων που επέβαλαν στα τέλη Ιουνίου στη μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα της Γαλλίας, ΒΝΡ Paribas, επειδή είχε συναλλαγές με χώρες από τη «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ προκάλεσε την αντίδραση της Γαλλίας που άρχισε να αμφισβητεί την ηγεμονία του δολαρίου.
Αντί άλλης απάντησης όμως, η γαλλική κυβέρνηση ενημερώθηκε την επόμενη ημέρα για την επίθεση που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ κατά των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της Γερμανίας, της Deutsche Bank και της Commerzbank, στις οποίες προσάπτουν την ίδια κατηγορία και ετοιμάζονται να τους επιβάλουν πρόστιμα. Στην ίδια μοίρα βρίσκεται, άλλωστε, και μια σειρά άλλων τραπεζών, μεταξύ των οποίων δύο ακόμη μεγάλες γαλλικές τράπεζες, η Societe Generale και η Credit Agricole.
Εκκληση
Ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, είχε απευθύνει έκκληση στον Αμερικανό ομόλογό του να παρέμβει για να περιορίσει το ύψος του προστίμου κατά της γαλλικής τράπεζας. Ακολούθησε, όμως, μια ταπεινωτική μεταχείριση της ΒΝΡ, καθώς ήταν η μοναδική που υποχρεώθηκε να δηλώσει «ένοχη» ανάμεσα σε όσες τράπεζες ήρθαν σε κάποιου είδους συμβιβασμό με τις ΗΠΑ. Ως τώρα είχαν πολύ πιο διακριτική μεταχείριση ελβετικές τράπεζες, όπως η Credit Suisse, που είχαν διευκολύνει Αμερικανούς πελάτες τους να φοροδιαφύγουν προκαλώντας, βέβαια, οικονομική ζημία δισεκατομμυρίων στα ταμεία του αμερικανικού κράτους. Τον τόνο της επιβολής έδωσε, άλλωστε, η ίδια η διατύπωση που χρησιμοποίησε ο γενικός εισαγγελέας των ΗΠΑ, Ερικ Χόλντερ, όταν ανακοινώνοντας σε συνέντευξη Τύπου την απόφαση κατά της γαλλικής τράπεζας, υπογράμμισε ότι «δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή η παράνομη συμπεριφορά από οποιονδήποτε οργανισμό ανά τον κόσμο δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ».
Και βέβαια η δυνατότητα των ΗΠΑ να επιβάλουν τέτοιου είδους πρόστιμα βασίζεται στην κυριαρχία του δολαρίου, στο οποίο γίνεται περίπου το 90% των συναλλαγών διεθνώς συνολικού ύψους 5 τρισ. δολαρίων.
Παραδόξως η είδηση περί του προστίμου έδωσε ώθηση στη μετοχή της γαλλικής επενδυτικής που σημείωσε άνοδο κατά 3,6%. Αυτό δεν αναιρεί, βέβαια, το γεγονός πως το δυσθεώρητο πρόστιμο είναι ικανό να «γονατίσει» την ΒΝΡ καθώς εγγίζει τον κύκλο εργασιών της του περασμένου έτους. Γι’ αυτό και προκάλεσε ομοβροντία αντιδράσεων από τη Γαλλία.
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, ζήτησε αναδιάταξη των ισορροπιών στη διεθνή χρήση των νομισμάτων, αλλά και διεύρυνση της χρήσης του ευρώ, ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, Κριστιάν Νουαγιέ, υποστήριξε πως ήρθε η ώρα της «απο-δολαριοποίησης» και ο διευθύνων σύμβουλος του γαλλικού πετρελαϊκού κολοσσού Total δήλωσε πως δεν έχουν λόγο ύπαρξης τα πετροδολάρια. Το ιλιγγιώδες πρόστιμο στην ΒΝΡ είχε, άλλωστε, προκαλέσει δυσφορία στους ευρωπαϊκούς τραπεζικούς κύκλους που, όπως επισημαίνει το Ρόιτερς, «εκλαμβάνουν τη στάση των ΗΠΑ ως χρηματοπιστωτικό ιμπεριαλισμό».
Ανησυχία
Το αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο τονίζει, άλλωστε, πως το πρόστιμο κατά της ΒΝΡ έχει ενσπείρει ανησυχία σε Ευρώπη και Ασία, ότι οι αμερικανικές αρχές εκμεταλλεύονται καταχρηστικά την κυριαρχία του αμερικανικού νομίσματος για να επιβάλουν τους όρους τους σε ξένες επιχειρήσεις που υπόκεινται σε ξένες νομοθεσίες. Ασφαλώς και ενέτεινε τη δυσφορία η είδηση πως βρίσκονται τώρα στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών οι κολοσσοί των Deutsche Bank και Commerzbank, γεγονός που προκάλεσε πτώση κατά 0,5% και 3,5% αντιστοίχως των μετοχών των δύο τραπεζών.
Ετσι, σε μια στιγμή που οι σχέσεις Βερολίνου και Ουάσιγκτον είναι τουλάχιστον τεταμένες, η Commerzbank, που ανήκει κατά 17% στο γερμανικό κράτος, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να της επιβληθεί πρόστιμο ύψους 600 έως 800 εκατ. δολαρίων. Το ποσό, που ωχριά βέβαια συγκρινόμενο με το αντίστοιχο της ΒΝΡ, θα αποτελέσει προηγούμενο για την τύχη της Deutsche Bank.
Τα σχόλια του γερμανικού Τύπου είναι, βέβαια, βιτριολικά με προεξάρχον εκείνο της Frankfurter Allgemeine Zeitung που αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το δίδαγμα από αυτήν την υπόθεση είναι «εγκαταλείψτε το δολάριο, οπότε θα επέλθει το τέλος της αυταρχικής στάσης τους».
Η περίπτωση της Citigroup είναι διαφορετική
Ανάμεσα στα επικριτικά σχόλια που προκάλεσε η αυταρχική στάση των αμερικανικών αρχών ήταν η αυτονόητη κριτική ότι η αυστηρότητα αυτή περιορίζεται στις ξένες τράπεζες, ενώ οι αμερικανικές αντιμετωπίζονται με επιείκεια. Από μια σύμπτωση, που αν κάποιος δεν είναι προσεκτικός μπορεί να εκληφθεί ως διάψευση αυτής της κριτικής, έγινε γνωστό ότι το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης επιβάλλει στον αμερικανικό τραπεζικό όμιλο Citigroup πρόστιμο ύψους 7 δισ. δολαρίων για τον ρόλο του στη χρηματοπιστωτική κρίση. Το θέμα αφορά την εξαπάτηση των επενδυτών, τους οποίους έπεισε η Citigroup να αγοράσουν τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια του είδους που γνώριζε εκ των προτέρων ότι θα προκαλούσαν μεγάλες ζημίες. Εν ολίγοις συγκαταλέγεται στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που φέρουν ευθύνη για τη χρηματοπιστωτική κρίση. Σημειωτέον ότι η Citigroup είχε προσφερθεί να καταβάλει περίπου 4 δισ. δολάρια ως αποζημίωση στο αμερικανικό κράτος, το οποίο, όμως, διεκδικούσε 10 δισ. δολάρια και απειλούσε πως αν η αμερικανική τράπεζα δεν αυξήσει την προσφορά της θα προχωρήσει δικαστικώς εναντίον της.
