Ελληνισμός Ουκρανίας: Η Αθήνα να αναλάβει τις ευθύνες της
Δημήτρης Λιάτσος
(Πηγή : http://gr.rbth.com)
Στις δύσκολες ώρες που περνάει η ελληνική Διασπορά στην Ουκρανία, επιβάλλεται να έχει δίπλα της, ουσιαστικό αρωγό, την ελληνική κυβέρνηση. Η Αθήνα, επίσης, πρέπει να εκμεταλλευτεί τις μεγάλες οικονομικές ευκαιρίες που ανοίγονται στην Κριμαία, μακριά από την αποτυχημένη “λογική” των κυρώσεων.
Οπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, οι δικοί σας στην Αθήνα πρέπει να συνειδητοποιήσουν έγκαιρα πως η επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία είναι πλέον τετελεσμένο ιστορικό γεγονός, και, ορμόμενοι από το εθνικό συμφέρον σας, μαζί με τη Λευκωσία, να επιδιώξετε τη διατήρηση και διεύρυνση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μαζί μας. Η φράση ανήκει σε υψηλόβαθμο ρώσο αξιωματούχο που συνομιλούσε, φιλικά, με ανθρώπους της ελληνικής Διασποράς σε πρόσφατη ελληνορωσική εκδήλωση στη Μόσχα.
Πράγματι, αν παρακολουθήσει κανείς προσεκτικά την προσέγγιση των μεγάλων χωρών της Ε.Ε. (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, κ.α.), πέρα από δημόσιους βερμπαλισμούς, δεν φαίνονται διατεθειμένες να συνεχίσουν τον αλόγιστο χορό των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στο φόντο της κρίσης στην Ουκρανία, σε αντίθεση με την Ουάσιγκτον, η οποία πιέζει ολόκληρη την Ευρώπη προς αυτή τη κατεύθυνση.
Η Ελλάδα βέβαια, πέρα από τις -αρχικά- άστοχες κινήσεις (επίσκεψη Ε.Βενιζέλου στο Κίεβο, ματαίωση ταξιδιού της Ο. Κεφαλογιάννη στη Μόσχα, δύο φορές, μια το Μάρτιο μία τον Απρίλιο), από τις οποίες εισέπραξε ένα μήνυμα δυσφορίας που εξέπεμψε η Μόσχα, και, κάτω από την πίεση παραγόντων της αγοράς στην Αθήνα, επεχείρησε να "κρυφτεί" πίσω από τους μεγάλους της Ε.Ε. για να μη φανεί ο βαθμός πίεσης από την Ουάσιγκτον επί του θέματος.
Ωρες ευθύνης
Δύο είναι τα σοβαρά θέματα που πρέπει να δει κανείς στην Αθήνα, ενατενίζοντας από κει τον ανατολικό σλαβικό κόσμο, άλλως λεγόμενο "ρωσικό κόσμο".
1) Το στοιχείο της ομογένειας. Από τη μεγάλη ομογένεια στον ευρύτερο χώρο της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, στις περιοχές του Αζόφ και την Κριμαία, ο αριθμός αυτών προσεγγίζει τις 200 χιλιάδες. Η πλειοψηφία είναι από τον Πόντο που μετά την πτώση του Βυζαντίου, βρέθηκαν να ζούν είτε στην οθωμανική είτε στη ρωσική αυτοκρατορία. Στη σύγχρονη εποχή την πιο μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα αποτελούν οι ελληνόφωνοι (οι ρωμιοί), αλλά υπάρχει και ένα μικρό τμήμα τουρκόφωνων,(ουρούμ), όπως είναι στα τούρκικα οι ρωμιοί. Συχνά τους τελευταίους κάνουν το λάθος να τους συνυπολογίζουν μαζί με τους Τάταρους της Κριμαίας.
Στις περιοχές που φλέγονται τις μέρες αυτές από την πυρκαγιά του εμφυλίου, στην Ανατολική Ουκρανία, ζούν έως και 150 χιλιάδες άνθρωποι με ελληνικές ρίζες. Στα δυτικά παράλια της Αζοφικής θάλασσας, στο Ντονιέτσκ, την Κωνσταντίνοβκα, κυρίως όμως στη Μαριούπολη αλλά και στην Οδησσό. Στην Κριμαία, οι πολιτογραφημένοι ανέρχονται στις 3.000 αλλά ντε-φάκτο στη Χερσόνησο ζούν γύρω στις 12.000 (οι περισσότεροι είναι τουρκόφωνο – ουρούμ). Σχεδόν όλοι τους μέσα στην Ουκρανία είναι ρωσόφωνοι, φιλορωσικά και αντιτουρκικά διακείμενοι!
Είναι άμεσα δεμένοι με το ποντιακό στοιχείο και τις οργανώσεις στις γειτονικές περιοχές της Νότιας Ρωσίας,το Κρασνοντάρ,τη Σταυρούπολη,το Ροστόφ. Μετά την ανατροπή του Γιαννουκόβιτς, και την κατάληψη της εξουσίας από τους εθνικιστές, στο Κίεβο, το δημοψήφισμα και την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, υπήρξε ένα ρεύμα μετακόμισης ανθρώπων με ελληνικές ρίζες από το Αζόφ προς την Κριμαία.
- Σε παρακαλώ, αν θέλεις να μιλάμε στο τηλέφωνο, μη ρωτάς ονόματα και ποιός είναι με ποιόν, με είχε προειδοποιήσει στέλεχος του ελληνικού συλλόγου στη Μαριούπολη, δίνοντας καθαρά το μήνυμα ότι κάθε γραμμή από τη Μόσχα παρακολουθείται και "ο φόβος φυλάει τα έρμα...". Το τηλεφώνημα είχε γίνει λίγο μετά το Πάσχα και τότε ειπώθηκε ότι κάποιοι από τις περιοχές του Λουγκάνσκ και του Ντονμπάς δοκίμασαν να μετακομίσουν στη Κριμαία. Κυρίως όσοι είχαν προλάβει να αγοράσουν τα προηγούμενα χρόνια κάποιο οικόπεδο ή κτίσμα εκεί.
Μείζον το θέμα της βίζας
Οι πολίτες με ελληνικές ρίζες στη Κριμαία εκείνο που θέλουν από την ιστορική τους πατρίδα, την Ελλάδα, είναι να ασκήσει η κυβέρνηση την επιρροή της ώστε να μη βρεθούν σε "προξενική απομόνωση", να μη χάσουν το δικαίωμα χρήσης της βίζας ΣΕΝΓΚΕΝ ως αποτέλεσμα των κυρώσεων από την Ε.Ε. Ενα ουσιαστικό βήμα στήριξης των Ελλήνων στη Κριμαία θα ήταν -λένε- η προξενική υποστήριξη ακόμα και το άνοιγμα προξενείου εκεί ή τουλάχιστον η προξενική κάλυψη από το γειτονικό Νοβοροσίισκ.
Πάντως, καλά πληροφορημένες πηγές στη Μόσχα, πιστοποιούν ότι ομάδα Ελλήνων εφοπλιστών εκδηλώνει τη θέληση να προβεί σε στρατηγικής σημασίας σχέσεις με τη Ρωσία και να συμμετάσχει σε μεγάλα έργα υποδομών στη Κριμαία. Οι εφοπλιστές και εταιρίες στους τομείς των κατασκευών μπορούν να πάρουν μέρος σε έργα μεταφορών αλλά και δημοσίων κατασκευών, κάνοντας χρήση και στελεχών της τοπικής διασποράς, δίνουν το μήνυμα στελέχη της τόσο στη Μόσχα όσο και στις περιοχές που ζούν μαζικά οι Ελληνες του Πόντου. Η Ρωσία έχει ανακοινώσει ότι την επόμενη πενταετία θα δαπανηθούν στην Κριμαία πάνω από 10 δις δολλάρια για έργα υποδομών, μεταφορών και ανοίγματος θαλασσίων διαδρομών.
Ταυτόχρονα, οι Ελληνες του Αζόφ, μέσα από το φόβο του πολέμου και των επιθέσεων των ουκρανών εθνικιστών, ζητούν τη συμπαράσταση των ελληνικών αρχών, το ύψωμα της φωνής υπεράσπισή τους, την απαίτηση να σταματήσει η ένοπλη επίθεση του Κιέβου, να πάψουν να αποκαλούν χιλιάδες πολίτες της περιοχής, "τρομοκράτες", οι οποίοι υπόκεινται σε "εκκαθαριστικές επιχειρήσεις".
2) Η ελληνική οικονομία ήδη μετρά απώλειες από την κρίση στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας - Ουκρανίας. Οι κυρώσεις που επιβάλλουν στη Ρωσία οι ΗΠΑ και -κατά δεύτερο λόγο η Ε.Ε.- σε πολλές περιπτώσεις γυρίζουν μπούμερανγκ. Για παράδειγμα, οι μεταφορείς εμπορευμάτων και νωπών προϊόντων από την Ελλάδα, είναι υποχρεωμένοι να αποφεύγουν την Ουκρανία και να μπαίνουν στη Ρωσία μέσω Λευκορωσίας, με αποτέλεσμα να χάνουν από 2-5 μέρες στη διαδρομή με απώλειες και στο εμπόρευμα αλλά και με αύξηση των εξόδων μεταφοράς τους. Θυμίζουμε ότι οι ελληνικές μεταφορικές εταιρίες κάνουν το 11% της κίνησής τους με τη Ρωσία σε μόνιμη βάση, και το 20% σε περιοδική. Οι ελληνικές εταιρίες προμήθειας με ημινωπό ψάρι, λαυράκι, τσιπούρα, φαγκρί κ.α. καταλαμβάνουν το 35% της ρωσικής αγοράς. Το μερίδιο σε κονσέρβα ροδακίνου ανέρχεται στο 15% επί του συνόλου εισαγωγών της.
Πρόβλημα στον Τουρισμό
Στον τουρισμό τα νούμερα είναι γνωστά. Το 2013 σπάσαμε κάθε προηγούμενο ρεκόρ προσέλευσης ρώσων τουριστών. Μαζί με τους ουκρανούς ξεπέρασαν το 1,5 εκατομμύριο. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως ένας μέσος ευρωπαίος αφήνει συνάλλαγμα 660 ευρώ στην Ελλάδα, όταν ο μέσος Ρώσος φτάνει κάπου στα 1070 ευρώ! Τι αναμένεται το 2014; Πτώση κατά 80% από την Ουκρανία, κάτι που είναι φυσικό με τις τραγικές εξελίξεις που υπάρχουν εκεί. Οι εκπρόσωποι μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων της Ελλάδας εξέφρασαν φόβους για πτώση στις κρατήσεις κατά 25%-30% από τη Ρωσία σε σχέση με το 2013 παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του τουριστικού κόσμου της Ελλάδας και των αεροπορικών εταιριών να επιμείνουν με διευκολύνσεις.
Στο χώρο του τουρισμού, στη Ρωσία και την Ουκρανία, δραστηριοποιούνται δεκάδες γραφεία στα οποία μέτοχοι ή εργαζόμενοι είναι στελέχη του ποντιακού ελληνισμού. Εγινε ποτέ προσπάθεια συντονισμού και ουσιαστικής συνεργίας τόσων παραγόντων και παραμέτρων, ώστε σε συνθήκες κρίσης όπως η φετινή, να εισακουστούν οι θέσεις όλων για το σημαντικότατο αυτό κομμάτι της οικονομίας μας;
(Στην φωτογραφία : Ελληνικές αποικίες στη Κριμαία (ιστορικός χάρτης του XIX αιώνα). Πηγή: http://www.azovgreeks.com/)
