Από τον Ηλία Δημητρέλλο
Καιρός είναι να ξεκινήσει επιτέλους ο διάλογος για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ανακούφιση των δοκιμαζομένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Διότι, όσο «ωραία» ακούγονται οι εξαγγελίες περί «ανάπτυξης», άλλα τόσο αόριστες είναι μετά από 5 χρόνια πρωτόγνωρης ύφεσης.
Τα στοιχεία είναι αμείλικτα. Η βαθιά ύφεση της τάξεως άνω του 25% συνολικά από το 2009 οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην έκρηξη της ωρολογιακής βόμβας των στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων με πραγματικά απρόβλεπτες συνέπειες.
Ένα στα τέσσερα στεγαστικά δάνεια και το 50% σχεδόν των επιχειρηματικών δανείων έως 1 εκατ. Ευρώ είναι στο κόκκινο. Ο πραγματικός όμως κίνδυνος είναι τα εναπομείναντα δάνεια, στεγαστικά και επιχειρηματικά, που ακόμη εξυπηρετούνται κανονικά, έστω και με δυσκολία.
Βρισκόμαστε λοιπόν λίγο πριν από την έκρηξη.
Είχα διαβάσει στην Καθημερινή προ ενός έτους μία μελέτη μίας αμερικανικής εταιρείας σχετικά με τα δάνεια που έχουν χορηγήσει οι ελληνικές τράπεζες (όχι της BlackRock) – η οποία για ευνόητους λόγους δεν έτυχε μεγαλύτερης δημοσιότητας – ότι το μείζον ζήτημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες δεν είναι τα λεγόμενα «κόκκινα» δάνεια.
Είναι τα δάνεια εκείνων, νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που ναι μεν σήμερα εξυπηρετούνται κανονικά, αλλά με την πάροδο του χρόνου και διαρκούσης της ύφεσης, είναι πλέον βέβαιο ότι θα δηλώσουν και εκείνοι αδυναμία εξυπηρέτησης. Και τότε είναι πλέον βέβαιο ότι οι τράπεζες θα καταρρεύσουν, αφού τα δάνεια αυτά αντιπροσωπεύουν την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των χορηγηθησομένων δανείων.
Όταν λοιπόν η πλειοψηφία των δανειοληπτών θα δηλώσει αδυναμία να εξυπηρετήσει τα δάνειά της, οι τράπεζες θα βρεθούν προ αδιεξόδου, καθώς αφενός μεν θα χάσουν τις περιοδικές ενέσεις ρευστότητας από την καταβολή των δόσεων, αφετέρου δε, θα περιέλθουν στην κατοχή τους εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα και χαρτοφυλάκια επιχειρήσεων μηδενικής πια εμπορικής αξίας, επί της ουσίας δηλαδή άχρηστα. Ούτε σε κατασχέσεις δεν θα τους συμφέρει να προβούν.
Βρισκόμαστε λοιπόν προ των πυλών μιας πλήρους κατάρρευσης των ιδιωτικών δανείων, ανάλογης εκείνης που έπληξε τις ΗΠΑ το 2008 και οδήγησε δεκάδες τράπεζες σε χρεοκοπία, μεταξύ των οποίων και ιστορικές.Την ίδια στιγμή, τα μέτρα που λαμβάνονται από την Κυβέρνηση και τις τράπεζες είναι ασπιρίνες σε ασθενή που βρίσκεται ένα βήμα πριν πέσει σε κώμα…
Αντί να ληφθούν δραστικά μέτρα για να μην επέλθει η καταστροφή, επιλέγεται ο στρουθοκαμηλισμός. Έτσι, για ακόμη μία φορά, επιλέγεται η άρνηση της πραγματικότητας και τα ημίμετρα, αντί της πρόληψης.
Οι μέχρι σήμερα προτάσεις αφορούν την νομοθετική ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων. Εκτός της αντισυνταγματικότητας μίας ρύθμισης που αφορά μέρος μόνο των πολιτών, εξαιρώντας αυθαιρέτως τους υπόλοιπους (παραβίαση της αρχής αναλογικότητας), είναι ατελέσφορη και αναποτελεσματική. Συγχρόνως δε επιβραβεύει και όλους εκείνους που δολίως τίναξαν στον αέρα τις επιχειρήσεις τους και τα χρήματα των δανείων έγιναν μεζονέτες και 4Χ4 αντί να επενδυθούν.
Αν όμως κουρευτεί το κεφάλαιο όλων των δανείων κατ' ελάχιστον 10%, ή έστω το μεγάλο μέρος των τόκων, αντιστοίχως θα μειωθούν και οι μηνιαίες δόσεις, τα δε χρήματα που θα εξοικονομήσει το κάθε νοικοκυριό ή επιχείρηση, μπορεί να κάλλιστα πια να τα διαθέσει στην πραγματική οικονομία και και να μην παραμένουν στο θησαυροφυλάκιο των τραπεζών ή της ΕΚΤ.
Επειδή πιο σημαντική από την «φιλία» και την επιβίωση των τραπεζιτών, είναι η επιβίωση των Ελλήνων, θα πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις. Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα ανακούφισης της κοινωνίας, και το κούρεμα ΟΛΩΝ των ιδιωτικών δανείων είναι πλέον βέβαιο ότι θα συνδράμει σε ικανοποιητικό βαθμό.
Άλλωστε μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών και της εισροής ζεστού - κρατικού – χρήματος δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, ουδεμία δικαιολογία υπάρχει πια για τη μη κρατική παρέμβαση υπέρ των πολιτών.
Χρειάζονται μέτρα άμεσα και αποφασιστικά από την Κυβέρνηση.
Χρειάζεται όμως κι εμείς, οι πολίτες της χώρας, να απαιτήσουμε την υλοποίησή τους. Να αυτό-οργανωθούμε και να διεκδικήσουμε δυναμικά την άμεση εφαρμογή τους.Ηλίας Δημητρέλλος
