Απομακρύνεται η Άγκυρα από την Ευρώπη;
Του Κώστα Ράπτη
(Πηγή : http://www.capital.gr)
Ο Ahmet Davutoglu χαμογελά τις τελευταίες ημέρες συχνότερα απ΄ ό,τι τους τελευταίους μήνες. Η πεποίθηση ότι η συριακή κρίση “αλλάζει κεφάλαιο”, με την πτώση του καθεστώτος Assad να αποτελεί απλώς “ζήτημα χρόνου”, όπως δήλωσε ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών,
η εγκατάσταση στην τουρκική επικράτεια των ΝΑΤΟϊκών πυραυλικών συστημάτων Patriot και των 2.000 δυτικών στρατιωτών που θα τα επανδρώνουν, η αναζήτηση ενός κοινού βηματισμού με τη Ρωσία – όλα αυτά ανακουφίζουν τον Davutoglu, ο οποίος μέχρι πρότινος δεχόταν εντός των συνόρων την κατηγορία ότι η “επισπεύδουσα” μεσανατολική του πολιτική κατέληξε σε ένα μεγάλο φιάσκο.
η εγκατάσταση στην τουρκική επικράτεια των ΝΑΤΟϊκών πυραυλικών συστημάτων Patriot και των 2.000 δυτικών στρατιωτών που θα τα επανδρώνουν, η αναζήτηση ενός κοινού βηματισμού με τη Ρωσία – όλα αυτά ανακουφίζουν τον Davutoglu, ο οποίος μέχρι πρότινος δεχόταν εντός των συνόρων την κατηγορία ότι η “επισπεύδουσα” μεσανατολική του πολιτική κατέληξε σε ένα μεγάλο φιάσκο.
Η εμπεδωμένη στην τουρκική γνώμη άποψη ότι η χώρα κινδυνεύει να αποτελέσει τμήμα μιας θερμής σύγκρουσης που δεν της αντιστοιχεί, καταγράφηκε στις δημοσκοπήσεις ως αισθητή υποχώρηση του βαθμού αποδοχής του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ενώ οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις (που πραγματοποιηθούν και αυτό το Σαββατοκύριακο σε πόλεις όπως η Σμύρνη και η Αντιόχεια)κινδύνευαν, εκτός από τους συνήθεις υπόπτους στο αριστερό και το εθνικιστικό άκρο του πολιτικού φάσματος, να αρχίσουν να συγκεντρώνουν και περισσότερο συμβατικούς “παίκτες”, όπως το εκλογικό ακροατήριο του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Την ίδια ώρα το ισλαμιστικών πεποιθήσεων τμήμα του πληθυσμού υποψιαζόταν ότι η επιχειρησιακή κινητικότητα στα νοτιοανατολικά δεν αποβλέπει στην πραγματικότητα παρά στην ανάγκη προφύλαξης του ισραηλινού “μεγάλου εχθρού” από μία ένοπλη σύγκρουση με το Ιράν, ενώ οι ψηφοφόροι του φιλοκουρδικού Κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας κατηγορούν την τουρκική κυβέρνηση ότι ρίχνει τον σπόρο της αλληλοσφαγής Αράβων και Κούρδων στη Συρία αλλά και το Ιράκ.
Στην πραγματικότητα όμως η Άγκυρα ουδέποτε σκόπευε να κινηθεί μονομερώς εναντίον της Δαμασκού. Όπως εξομολογήθηκε ο Davutoglu την περασμένη εβδομάδα (εν πτήσει προς τις Βρυξέλλες, όπου το ΝΑΤΟ επικύρωσε την εγκατάσταση των πυραύλων Patriot): “γιατί να βάλω την Τουρκία σε πόλεμο, όταν οι Σύριοι θα ανατρέψουν τον Assad από μόνοι τους;”
Η αίσθηση ότι επιτέλους αποδίδει το παράτολμο μεσανατολικό στοίχημά του, καθιστά τον Davutoglu αλαζονικό. Αυτό κατέδειξε και η παρουσία επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας την Τετάρτη σε συνέδριο της φιλανδικής δεξαμενής σκέψης Paasikivi Society στο Ελσίνκι, όπου σε παρατήρηση του Κύπριου πρεσβευτή Φίλιππου Κρητιώτη σχετικά με τα όσα περιλαμβάνει η τελευταία έκθεση προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία, ο Davutoglou απάντησε: “Ποτέ δεν θα παρακαλέσουμε για την ένταξη”. (Είχε μάλιστα και την ευφάνταστη άποψη ότι η οικονομική κρίση της Κύπρου οφείλεται στην μη επανένωση του νησιού με το Σχέδιο Anann το 2004).
Ο Davutoglou μπορεί να επενδύει στο νέο κλίμα που δημιουργεί ως προς την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας η ανάληψη της εναλλασσόμενης προεδρίας της Ε.Ε. από την Ιρλανδία – η οποία φιλοδοξεί να ανοίξει τουλάχιστον ένα κεφάλαιο των ευρω-τουρκικών διαπραγματεύσεων – ή η στάση της κυβέρνησης Hollande στη Γαλλία που αφήνει να διαφανεί ότι θα αρθεί το ισχύον επί Sarkozy γαλλικό βέτο για τουλάχιστον δύο κεφάλαιο ή η υποστήριξη του Πορτογάλου πρωθυπουργού Coelhoο οποίος σε επίσκεψή του την Τρίτη στην Άγκυρα τάχθηκε υπέρ της αναζωογόνησης των διαπραγματεύσεων στην προοπτική της πλήρους ένταξης της Τουρκίας.
Η λέξη “ένταξη” άλλωστε εμφανίζεται για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια στην έκθεση προόδου της Κομισιόν – αν και θα πρέπει κανείς (όπως δείχνει και το παράδειγμα της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ) να αποδίδει μάλλον σχετική αξία στις πρωτοβουλίες του Επιτρόπου Διεύρυνσης Fuehleο οποίος χρειάζεται να δώσει μάχη για να υπερασπισθεί τον ρόλο του σε ένα πλαίσιο ακραίας “διευρυνσιακής κόπωσης” λόγω της κρίσης της ευρωζώνης.
Αντίθετα, ο αρθρογράφος της Zaman, Suat Kiniklioglu αναρωτιέται αν η Τουρκία έχει περιέλθει στα μάτια των τρίτων στην κατάσταση της “μεσανατολικής” χώρας και επικαλείται σχετικά το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον, απορροφημένη πλέον πλήρως από τον ρόλο της Άγκυρας στην συριακή κρίση, δεν ασκεί πλέον lobbying στις Βρυξέλλες υπέρ της τουρκικής ένταξης και δεν πιέζει για μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας. Κατά τον Kiniklioglu το “ραβδί” λύγισε υπερβολικά από την άλλη πλευρά: η Τουρκία μπορεί να μην έχει πλέον με την μεσανατολική γειτονιά της σχέση “δυτικού προγεφυρώματος” αλλά κινδυνεύει να αφομοιωθεί από αυτήν.
