Στην Κριμαία το «κλειδί» των εξελίξεων στην Ουκρανία
THE ECONOMIST
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Οπως ταιριάζει στις επαναστάσεις, τα γεγονότα στην Ουκρανία τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Ο έκπτωτος πρόεδρος Γιανουκόβιτς αναζητά καταφύγιο στη Μόσχα, οι διαδηλωτές του Κιέβου τιμούν τη μνήμη των θυμάτων τους, η αποφυλακισθείσα Γιούλια Τιμοσένκο επανήλθε στα πράγματα και η οικονομία της χώρας καταρρέει.
Η επανάσταση, που σηματοδοτεί τη νίκη όσων βγήκαν στον δρόμο πριν από τρεις μήνες, δεν αφορά το σύνολο των Ουκρανών. Μεγάλο ποσοστό κατοίκων στα ανατολικά της χώρας νιώθουν οργή για την κατάληψη της εξουσίας από φιλοευρωπαίους εθνικιστές. Η κατάληψη κρατικών κτιρίων στην πρωτεύουσα της Κριμαίας, Συμφερούπολη, από φιλορώσους πολιτοφύλακες και η απόφαση του τοπικού κοινοβουλίου για δημοψήφισμα με το ερώτημα της αυτονομίας, αναγορεύει τη στρατηγικής σημασίας χερσόνησο της Κριμαίας –όπου βρίσκεται και η βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας– σε πραγματική πυριτιδαποθήκη, που μπορεί να κρίνει την πορεία των εξελίξεων. Τα γυμνάσια του ρωσικού στρατού στα σύνορα με την Ουκρανία εντείνουν την ατμόσφαιρα της αβεβαιότητας.
Το θέμα της ενδεχόμενης διαίρεσης της χώρας μπορεί να αντιληφθεί κανείς, εάν επισκεφθεί δύο πόλεις, που αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές Ουκρανίες: Το Λβοβ στα δυτικά και το Χάρκοβο ανατολικά.
Το Λβοβ γιορτάζει
Μεγάλο πανό στην πρόσοψη του δημαρχείου του Λβοβ γιορτάζει την ελευθερία της πόλης. Το Λβοβ ήταν αυτό που πρώτο εκδήλωσε την οργή για τη διαφθορά του καθεστώτος Γιανουκόβιτς, ενώ χιλιάδες κάτοικοι έσπευσαν να στηρίξουν το Μαϊντάν του Κιέβου. Η πόλη στήριξε με ενθουσιασμό την Πορτοκαλί Επανάσταση του 2004, για να νιώσει έντονη απογοήτευση με την αποτυχία του Βίκτορ Γιούσενκο να επιβάλει μεταρρυθμίσεις. Στις εκλογές του 2010, η μαζική αποχή στη Δυτική Ουκρανία, επέτρεψε την εκλογή του Γιανουκόβιτς. Ο έκπτωτος πλέον πρόεδρος ουδέποτε απέκτησε τον έλεγχο του Λβοβ, με τους κυβερνήτες του να απομακρύνονται ύστερα από σύντομες θητείες. Ο δήμαρχος της πόλης, Αντρέι Σαντόβι, ήταν αυτός που κάλεσε σε αποκλεισμό των τοπικών αστυνομικών δυνάμεων, ώστε αυτές να μη συνδράμουν τους συναδέλφους τους στο Κίεβο.
Ο Σαντόβι πέτυχε επίσης να επιβάλει τον νόμο και την τάξη στο Λβοβ, καθώς το καθεστώς κατέρρεε, με τη βοήθεια ανδρών του ακροδεξιού κόμματος του Δεξιού Τομέα. Το Λβοβ επιδεικνύει υποδειγματική αυτοοργάνωση και πειθαρχία, με τους οδηγούς ταξί να λειτουργούν σαν άτυποι αστυνομικοί, ειδοποιώντας με τους ασυρμάτους τους για κάθε ύποπτη κίνηση.
Μιλώντας στο γραφείο του στη δημαρχία, ο κ. Σαντόβι επισημαίνει ότι ο μόνος τρόπος να παραμείνει ενωμένη η Ουκρανία θα είναι η ανάληψη πολιτικών και οικονομικών εξουσιών από την τοπική αυτοδιοίκηση. «Δεν υπάρχει αποσχιστικό πνεύμα στο Λβοβ. Θέλουμε ενιαία Ουκρανία. Γι’ αυτό πέθαναν οι άνδρες μας στο Μαϊντάν του Κιέβου», λέει ο δήμαρχος.
Το Χάρκοβο φοβάται
Το Χάρκοβο –η πρώτη πρωτεύουσα της σοβιετικής Ουκρανίας– αντιμετωπίζει με καχυποψία την εξέγερση στο Κίεβο. Πολλοί βλέπουν πίσω από αυτήν ένα δυτικό πραξικόπημα από Ουκρανούς εθνικιστές, έτοιμοι να περιορίσουν τα δικαιώματα του ρωσόφωνου πληθυσμού. Η κατάργηση των ρωσικών ως δεύτερης επίσημης γλώσσας της χώρας από το νέο κοινοβούλιο δεν βοήθησε να διαλυθούν οι φόβοι των κατοίκων του Χάρκοβο.
Η πόλη διατηρεί πολλά στοιχεία του σοβιετικού της παρελθόντος, ενώ οι μάχες μεταξύ οπαδών και αντιπάλων του Μαϊντάν πραγματοποιήθηκαν γύρω από τον ανδριάντα του Λένιν, που κοσμεί την κεντρική πλατεία. Η προσπάθεια νεαρών να αποκαθηλώσουν τον ανδριάντα από το βάθρο του οδήγησε σε μάχη με ομάδες πρώην αστυνομικών, αθλητών και μικροεγκληματιών, που στελεχώνουν όμως και τα δύο στρατόπεδα. Στις 23 Φεβρουαρίου, Ημέρα του Κόκκινου Στρατού, εκατοντάδες κάτοικοι στο Χάρκοβο τίμησαν τους απελευθερωτές τους από τους ναζί, με διαδήλωση κατά του Μαϊντάν. Στην απέναντι πλευρά της πλατείας, νεαροί υποστηρικτές της εξέγερσης χτυπούσαν ρυθμικά ρόπαλα του μπέιζμπολ στο έδαφος...
