Οδοιπορικό στην καρδιά της Κριμαίας
Γιούλια Γκούτοβα, ειδικά για τη RBTH
(Πηγή : http://rbth.gr)
Τι λέει ο απλός κόσμος για την κατάσταση στην Ουκρανία και την Κριμαία. Η αβεβαιότητα για το αύριο, οι εθελοντές πολιτοφύλακες με το βλέμμα προς τη Ρωσία και τα αμίλητα αγάλματα με τις στρατιωτικές στολές χωρίς διακριτικά, τα αυτόματα και τις κουκούλες στην κεντρική πλατεία της Συμφερόπολης.
Σε κάποιους δρόμους των πόλεων της Κριμαίας εθελοντές πολιτοφύλακες με ρωσικές σημαίες, σε άλλους Τάταροι με την αγανάκτηση στα πρόσωπά τους, ενώ σε όλους τους υπόλοιπους κυλά ως συνήθως η καθημερινή ζωή της πόλης. Θέλουν πραγματικά να ενωθούν με τη Ρωσία; Γίνονται μάχες στους δρόμους; Τι κάνουν στην Κριμαία τα άτομα με στρατιωτικές φόρμες χωρίς διακριτικά;
Συγκέντρωση στην πλατεία
Δίπλα από το Ανώτατο Συμβούλιο της Συμφερόπολης πραγματοποιείται συγκέντρωση. Η πλατεία είναι γεμάτη από άντρες έτοιμους για φασαρία και βολικά ντυμένους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
-«Σήμερα είναι η εποχή των πολέμων μεταξύ πολιτισμών!», διαλαλεί ο συνταξιούχος μηχανικός Αλεξάντρ σε ένα κοινό που αποτελείται από δύο άτομα. «Ο δυτικός πολιτισμός θέλει να εξαλείψει τον ισλαμικό, και εμείς θα το εμποδίσουμε.
-«Ναι, ναι», συμφωνεί με σοβαρότητα ο συνομήλικός του Αντρέι.
-«Γιατί βγήκε ο κόσμος στην πλατεία;», ρωτώ τους συνωμοσιολόγους.
-«Αισθάνονται στη ραχοκοκαλιά τους ότι αυτό πρέπει να κάνουν, αλλιώς θα πεθάνει κάθε ελπίδα».
Η κατάσταση στο Κίεβο φόβισε τον κόσμο λόγω της αβεβαιότητας που επέφερε. Ποια είναι τώρα η εξουσία; Βρίσκονται σε αυτή εθνικιστές οπαδοί του Μπαντέρα (διαβόητος πολιτικός, ιδεολόγος και θεωρητικός του ουκρανικού εθνικισμού), ή πολιτισμένοι άνθρωποι; Τι θα ακολουθήσει; Προφανώς η «ραχοκοκαλιά» ενεργοποιείται, όταν με τον εγκέφαλο δεν γίνεται να κατανοήσεις τίποτα.
-«Φανταστείτε ότι γίνεται κάποια καταστροφή. Αλλά κανείς δεν γνωρίζει καθόλου τι συμβαίνει, πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί, για ποιο λόγο συνέβη», λέω στον Αντρέι προτρέποντάς τον να ενεργοποιήσει τη φαντασία του, και συνεχίζω: «Ο κόσμος είναι τρομαγμένος και ο καθένας ενεργεί ανάλογα με το πώς είναι φτιαγμένος, δηλαδή άλλος απομακρύνεται, άλλος προσφέρει βοήθεια...».
-«Άλλος πλιατσικολογεί», βοηθά ο Αντρέι.
-«Και εσείς τι θα κάνετε;».
-«Εγώ θα πυροβολώ τους πλιατσικολόγους!».
Πολλοί αισθάνονται την ανάγκη να κάνουν κάτι, αλλά δεν γνωρίζουν τι. Πηγαίνουν στην πλατεία, ελπίζοντας να ακούσουν. Πάνω από το πλήθος μπροστά το Ανώτατο Συμβούλιο ηχεί το τραγούδι «Σε φύλαξα στην ψυχή μου, πατρίδα μου Ρωσία!». Η Ρωσία αποτελεί τη μορφή σωτηρίας στην κουλτούρα που καθιερώθηκε στην Κριμαία, με τη βάση του Στόλου της Μαύρης θάλασσας, στην πόλη-ήρωα της Σεβαστούπολης. Οι σταθερές και ντόμπρες σοβιετικές παραδόσεις δεν αντικαταστάθηκαν τελικά εδώ από κάποιες άλλες.
Οι εθελοντές πολιτοφύλακες
Ο πολιτοφύλακας Πάβελ από τη Σεβαστούπολη, πήγε στη Συμφερόπολη για να διαδηλώσει υπέρ του δημοψηφίσματος για ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία.
-«Για πρώτη φορά, έχοντας φτάσει στα 53 μου, εμφανίστηκε η δυνατότητα να ζήσω μια διαφορετική ζωή!», αναφέρει αυτός.
-«Με ποιο τρόπο;».
-«Το πρώτο που πρέπει να γίνει, είναι να έρθουν στην εξουσία φυσιολογικοί άνθρωποι».
-«Θα έρθουν φυσιολογικοί;».
-«Φυσικά! Θα έρθουν Ρώσοι, πρώτα απ’ όλα».
-«Και αυτό θα αλλάξει τη ζωή;».
«Καλύτερα θα είναι. Καλύτερα. Στη Ρωσία δεν συμβαίνει σε καμία περίπτωση ό,τι στην Ουκρανία. Είδατε τους Ολυμπιακούς αγώνες; Πώς τους διοργάνωσαν! Πόσος κόσμος συμμετέχει σε αθλητικούς συλλόγους. Οι δυνατότητες είναι πολύ περισσότερες. Το πιστεύω. Είμαι δικηγόρος και αυτό το διάστημα ασχολούμαι με την υπόθεση μιας γυναίκας με πέντε παιδιά. Οι αρχές της πόλης με μια προσχηματική απόφαση της κάνουν έξωση πετώντας τη δρόμο. Είμαι βέβαιος πως κάτι τέτοιο στη Ρωσία είναι αδύνατο!».
-«Γενικά, αυτό μπορεί να συμβεί και στη Ρωσία, και κάπου στην Ευρώπη».
Ο Πάβελ σιωπά για μια στιγμή.
-«Επί Σοβιετικής Ένωσης ζούσαμε πολύ καλύτερα. Πιστεύω ότι η ζωή θα βελτιωθεί και θα μπει τάξη στη χώρα!».
Οι εθελοντές πολιτοφύλακες στέκονται στα τοποθετημένα πρόσφατα πρόχειρα σημεία ελέγχου, περιπολούν στους δρόμους, πηγαίνουν στις συγκεντρώσεις. Ενώθηκαν υπό το σύνθημα της μάχης κατά του ουκρανικού εθνικισμού, αλλά εθνικιστικές ομάδες πιστών της κληρονομιάς του Μπαντέρα, δεν έχουν παρατηρηθεί προς το παρόν στη χερσόνησο. Στους δρόμους μακριά από τις συγκεντρώσεις ο κόσμος πηγαίνει ήσυχα στις δουλειές και στις ασχολίες του.
Οι Τάταροι
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του πληθυσμού της Κριμαίας, το 20% αποτελούν Τάταροι της περιοχής.
-«Δεν είμαστε εναντίον της Ρωσίας, αλλά θέλουμε να ζούμε διαφορετικά!», διακηρύττουν έντονα φορτισμένοι Τάταροι οι οποίοι έχουν συγκεντρωθεί για να προστατεύσουν τον τηλεοπτικό σταθμό ΑΤR στη Συμφερόπολη.
-«Επιθυμούμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, ώστε να επικρατήσει νομιμότητα, να υπάρχει εργασία, να υπάρχει μια φυσιολογική ζωή!».
Επί της ουσίας, και οι Ρώσοι και οι Τάταροι στην Κριμαία θέλουν μια καλύτερη ζωή, αλλά οι μεν πιστεύουν ότι αυτό θα επιτευχθεί με τη Ρωσία, οι δε με την Ευρώπη.
Πρασινο-χακί στρατιώτες
Τις νύχτες άτομα με πράσινο χακί, με αυτόματα και κουκούλες, χωρίς διακριτικά στις στολές τους, ελέγχουν σημαντικά κτίρια όπως το Ανώτατο Συμβούλιο, αεροδρόμια, τον σιδηροδρομικό σταθμό. Τα πρωινά μετατρέπονται σε «αγάλματα» με αυτόματα στα χέρια και δεν εμποδίζουν το φυσιολογικό ρυθμό της καθημερινής ζωής. Δεν συζητούν με κανέναν.
Στο αεροδρόμιο της Συμφερόπολης τέσσερις στρατιώτες με την πρασινο-χακί εμφάνισή τους και τα όπλα γεμάτα, στέκονται δίπλα από ένα κτίριο με την τεράστια επιγραφή «Εστιατόριο». Μπροστά από τους στρατιώτες μερικοί εθελοντές πολιτοφύλακες με τζιν, χακί παντελόνια, φουσκωτά μπουφάν. Και μπροστά από αυτούς, δημοσιογράφοι απ’ όλο τον κόσμο δίνουν υστερικές ανταποκρίσεις μπροστά στις κάμερες.
-«Αυτοί οι στρατιώτες είναι ρώσοι ή ουκρανοί;», ρωτάει ένας δημοσιογράφος κάποιον περαστικό.
Από μια άκρη ταξιτζήδες παρακολουθούν, χαμογελώντας. Όλοι οι κάτοικοι πιστεύουν ότι είναι ρώσοι στρατιώτες.
-«Αυτοί οι άνθρωποι που οχυρώθηκαν στο Ανώτατο Συμβούλιο, από που είναι; Πόσοι είναι;», ρωτούν οι εκπρόσωποι του Τύπου και τον βουλευτή του Ανώτατου Συμβουλίου της Κριμαίας, Γκριγκόρι Ιόφε.
-«Είναι άτομα με φόρμες όχι στρατιωτικές, χωρίς διακριτικά», απαντά ο Ιόφε. «Έχουν καλυμμένο μέρος του προσώπου τους, δεν απαντούν στις ερωτήσεις μας. Όπως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις... Από τους ανωτέρους τους όμως πληροφορηθήκαμε ότι αυτοαποκαλούνται δύναμη αυτοάμυνας του ρωσικού λαού», προσθέτει.
Κατέλαβαν την πόλη, αλλά ο βουλευτής δεν γνωρίζει ποιοι είναι αυτοί. Την επόμενη μέρα ο Πούτιν λαμβάνει από την Άνω Βουλή την άδεια για αποστολή στρατού στην Κριμαία.
Με ρωσικές σημαίες
-«Καλησπέρα σε όλους!», αναφωνεί ο πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου που βγήκε στην πλατεία. «Η ολομέλεια του Ανώτατου Συμβουλίου ολοκλήρωσε τη συνεδρίασή της. Ζήτημα πρώτο, η διεξαγωγή στις 31 Μαρτίου δημοψηφίσματος για τη χορήγηση κρατικού καθεστώτος στην Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας, ως μέρος της Ουκρανίας».
-«Α-α-α-α-α-α!», ακούγεται από πλήθος μια οχλοβοή. «Ποια Ουκρανία! Θέλουμε με τη Ρωσία! Είμαστε Ρωσία!».
Αυτή η διάθεση επικρατεί στην πλατεία, αν και αυτοί που βρίσκονται εκεί δεν είναι όλοι από την Κριμαία.
Την 1η Μαρτίου στο κέντρο της Κριμαίας κυκλοφορεί κόσμος με τις γυναίκες και τα παιδιά του, με τις μαύρες-πορτοκαλί κορδελίτσες του Αγίου Γεωργίου που θυμίζουν τον Μεγάλο Πατριωτικό πόλεμο. Οι ομάδες της πολιτοφυλακής έχουν μαζί τους πλέον τεράστιες σημαίες με το ρωσικό τρικολόρ, όπως στα πλάνα από την Ολυμπιάδα του Σότσι. Οι πρασινο-χακί στρατιώτες στέκονται στα σκαλιά μπροστά από το Ανώτατο Συμβούλιο, ενώ έχουν αποκλείσει τους γειτονικούς δρόμους και την πλατεία. Οι εθελοντές, όπως και στο αεροδρόμιο, προστατεύουν παραταγμένοι τους στρατιώτες. Δίπλα στο πεζοδρόμιο λιάζεται ξαπλωμένος ένα πορτοκαλί γάτος.
Μια γυναίκα με μπεζ μπουφάν κάνει μια υπόκλιση στον πρασινο-χακί στρατιώτη. Ο στρατιώτης δεν ξέρει τι να κάνει, της γνέφει σύντομα με μια κίνηση του κεφαλιού. Η γυναίκα υποκλίνεται ξανά. Αυτός και πάλι γνέφει. Ένας άντρας επιχειρεί να φωτογραφίσει τον στρατιώτη με το κινητό. Εκείνος κρύβει το πρόσωπό του με το χέρι.
Απόσπασμα από το ρεπορτάζ του περιοδικού Russian reporter της 6ης Μαρτίου 2014.
