Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014

Εξαιρετικό άρθρο του Αντ. Πανούτσου για την ελευθερία του λόγου


Η ελευθερία του λόγου
Αντώνης Πανούτσος
Από την εποχή του Σωκράτη, που ήπιε το κώνειο επειδή έσπειρε καινά δαιμόνια, μέχρι τον Καζαντζάκη που η Εκκλησία ήθελε να τον αφορίσει για το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», η Ελλάδα παραδοσιακά υποστηρίζει την ελευθερία του λόγου.
Φτάνει αυτός που μιλάει να λέει αυτά θέλει να ακούσει ο Ελληνας. Αν δεν τα γουστάρει μπορεί από το να τον γιαουρτώσει, όπως γινόταν το καλοκαίρι των Αγανακτισμένων, μέχρι να τον στείλει στον άλλο κόσμο, όπως έγινε με τον Γρηγόρη Λαμπράκη που είχε πάει να μιλήσει στη Θεσσαλονίκη.
Ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, η μόνη διαφορά είναι ότι σήμερα η απαγόρευση της ελεύθερης έκφρασης απέκτησε και θεωρητικό υπόβαθρο. «Βία δεν είναι ότι σε δέρνουμε, αλλά η ανεργία». Το μνημόνιο, το κλείσιμο της Βίλας «Αμαλία», το ξεπούλημα του Ελληνικού, το ότι στην πολυκατοικία μένεις στον τρίτο ενώ ο άλλος στον πρώτο και πάει λέγοντας, σε μια ηλίθια εξίσωση. Βία δεν είναι αυτή των τυπάδων που σε κυνηγάνε, αλλά εκείνη της εξουσίας. Τώρα το αν αποφάσισαν μόνοι τους ποιον θα χτυπάνε, ενώ η βία της εξουσίας είναι η υποχρέωση μιας νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης να τηρεί τον νόμο μικρό ρόλο παίζει σε μια κοινωνία που προτού πηδήξει την οικονομία της πήδηξε τη γλώσσα. Πάμε λοιπόν στην επίθεση της προηγούμενης Πέμπτης στον Πάσχο Μανδραβέλη που έπεται της αντίστοιχης στον Αδωνη Γεωργιάδη στην ομιλία του στο Imperial College στο Λονδίνο.
Και στις δύο περιπτώσεις είναι γελοίο να δηλώνεις ότι αγωνίζεσαι για την ελευθερία της έκφρασης και να πηγαίνεις σε εκδήλωση για να μην αφήσεις κάποιον να μιλήσει. Στα επεισόδια με τον Μανδραβέλη δεν υπάρχει εικόνα παρά μόνο τα ρεπορτάζ, που αναφέρουν ότι περίπου 20 άτομα μπήκαν στην αίθουσα σταμάτησαν την ομιλία και βγαίνοντας έσπασαν το αυτοκίνητο του Μανδραβέλη για να τονίσουν τα επιχειρήματά τους.
Αντίθετα, στην ομιλία του Αδωνη Γεωργιάδη στο Imperial College του Λονδίνου υπάρχει βίντεο που τραβήχτηκε από κινητό. Ξεκινάει με την αίθουσα να χειροκροτεί. Με το που τελειώνει το χειροκρότημα ακούγεται μια γυναίκα να λέει στα αγγλικά «Πληρώσαμε για να έρθεις εδώ;». Μετά κάθε φορά που ο Γεωργιάδης προσπαθεί να μιλήσει πετάγονται καμιά δεκαριά εναλλάξ και λένε κάτι. Πότε για την Αργεντινή και πότε για τη Βενεζουέλα, τις χώρες δηλαδή που είχε προβάλει ως μοντέλα ανάπτυξης ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο τέλος της ομιλίας εμφανίζεται ένας Ελληνας να κουνάει το χέρι μπροστά στο πρόσωπο του Γεωργιάδη και κάτι να λένε. Κάπου εκεί λήγει η σεμνή τελετή.
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις περιπτώσεις Μανδραβέλη και Γεωργιάδη; Οχι ο αριθμός των ατόμων, που ήταν περίπου ίδιος, ούτε ο σκοπός τους, που ήταν να μην τους αφήσουν να ακουστούν. Η διαφορά είναι ότι στην ομιλία του Imperial αυτός που κουνάει το χέρι είναι πολύ προσεκτικός να μην ακουμπήσει τον Γεωργιάδη, ενώ στην Ελλάδα δεν φοβήθηκαν να σπάσουν το αυτοκίνητο του Μανδραβέλη. Στην Ελλάδα πρέπει να διαλέξουμε τι ανάμεσα στα δύο είναι βία, κάτι που έχουν αποφασίσει στην υπόλοιπη Ευρώπη εδώ και δεκαετίες.
Οι μπιραρίες
Οι μάχες στη Γερμανία ανάμεσα στους ναζιστές και τους κομμουνιστές γίνονταν στα τέλη της δεκαετίας του ’20 για τις μπιραρίες. Για το ποιοι δηλαδή θα γίνουν τα «αφεντικά», γνωρίζοντας ότι στον κόσμο αρέσει να πηγαίνει με τους νικητές. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τα αμφιθέατρα.
Τα αμφιθέατρα
Ο σκοπός είναι την επόμενη φορά ο Πάσχος Μανδραβέλης να σκεφτεί «Δουλειά μου είναι τώρα να πηγαίνω να μιλάω στα αμφιθέατρα και να μου σπάνε το αυτοκίνητο;» και να κάτσει σπίτι. Ο Αδωνις να πει «Εχω ανάγκη να πηγαίνω να μιλάω σε αμφιθέατρα και να μου την πέφτουνε;» και να μιλάει μόνο στη Βουλή ή στα κανάλια. Και τα αμφιθέατρα να ανήκουν στον αριστερό χώρο, που τα κουμαντάρει από τη Μεταπολίτευση και μετά εφαρμόζοντας τον δικό του νόμο.