Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Ανάλυση της διαμάχης Σαουδικής Αραβίας και Κατάρ


Η Διχόνοια στην Αραβική Χερσόνησο: Ερίζουν Σαουδική Αραβία και Κατάρ
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Παρατηρητήριο Μέσης Ανατολής
Λίαν προσφάτως ενέσκηψε έριδα μεταξύ των δύο πιο εύπορων κρατών της Αραβικής Χερσονήσου και του αραβικού κόσμου εν γένει.
Η Σαουδική Αραβία με την παράδοση μερικών δεκαετιών σύγχρονης ιστορίας έθνους-κράτους και τοποτηρητής των ιερών τόπων του Ισλάμ, δείχνει να ενοχλείται από την φιλόδοξη τάση του αναδυόμενου οικονομικά και πολιτικά Κατάρ. Η τάση του Κατάρ να αμφισβητεί την καθεστηκυία τάξη και την αρχηγεία του Ριάντ ενοχλεί το τελευταίο και τους συμμάχους στην αραβική χερσόνησο.
 Το Κατάρ των δύο εκατ. Κατοίκων έχει γηγενή πληθυσμό 300.000 ατόμων με τους λοιπούς να είναι μετανάστες. Ωστόσο με δεδομένο τον ενεργειακό πλούτο της χώρας και την φιλοδοξία του πολιτικού κόσμου της να την καταστήσουν ισχυρή γεωπολιτική περιφερειακή δύναμη, η πρόσφατη κρίση στις σχέσεις του Κατάρ με την Σ. Αραβία, το Κουβέιτ και το Μπαχρέιν λειτουργεί επιβεβαιωτικά. Η διπλωματική και συχνά οικονομική εμπλοκή του Κατάρ σε διάφορες διεθνείς κρίσεις, συχνά εκτός της περιφερειακής του εμβέλειας, λ.χ. στο Τσάντ-Σουδάν, Τζιμπουτί-Ερυθρέα, στο Αφγανιστάν στηρίζοντας τους Ταλιμπάν, στη Συρία, στηρίζοντας μερίδα ακραίων Ισλαμιστών, στην Αίγυπτο με την Ισλαμική Αδελφότητα, στη Γάζα με την Χαμάς αλλά και οι διενέξεις του Κατάρ με το Μπαχρέιν και το Νεπάλ, καθιστούν την εξωτερική πολιτική του Κατάρ ιδιαίτερα φιλόδοξη με συγκρουσιακό χαρακτήρα.
Το Κατάρ ασκεί ρεαλιστική πολιτική σε βαθμό που άλλες αραβικές χώρες, όπως η Σ. Αραβία, η Ιορδανία και η Αίγυπτος δεν έχουν φθάσει. Χρησιμοποιεί την ήπια ισχύ με έξυπνο τρόπο, λ.χ. την διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 και δεν διστάζει να τολμά με τακτικές και μεθόδους επί θεμάτων που άλλες αραβικές χώρες δεν καταπιάνονται σε τέτοιο, λ.χ. στις αινιγματικές σχέσεις του Κατάρ με το Ισραήλ. Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, που η Σαουδική Αραβία έχει δυσαρεστηθεί με το Κατάρ. Το Ριάντ δεν είναι διατεθειμένο να παραδώσει τα σκήπτρα της ηγέτιδας χώρας του αραβικού κόσμου στο Κατάρ. Η εν λόγω αντιπαράθεση προκαλεί ωστόσο απορία στον ήδη κατακερματισμένο πολιτικά αραβικό κόσμο. Είναι απορίας άξιο που τα δύο πλουσιότερα αραβικά κράτη δεν συνεργάζονται αλλά ερίζουν για ένα γόητρο το οποίο φθίνει, όταν ο αραβικός κόσμος κατακερματίζεται και αποδυναμώνεται. Μήπως και το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία πρέπει να αλλάξουν πορεία και να στραφούν στην αντίθετη κατεύθυνση; Αυτήν την ενότητας και τη ισχυροποίησης;

* Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής - ΕΛΙΑΜΕΠ, evenetis77@yahoo.com