Διαφορετικές προτεραιότητες, κοινοί στόχοι
Του Γιάννη Σεϊτανίδη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/)
Η διοχέτευση των πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς τις αγορές αναδεικνύει τη στρατηγική σχέση Ελλάδας και Κύπρου, αλλά και τις διαφορετικές προτεραιότητες των δύο χωρών.
Η Ελλάδα, με σημαντικές υποδομές τόσο σε δίκτυο αγωγών όσο και στην υποδοχή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα, παίζει το χαρτί των αγωγών και της ανάδειξης της χώρας σε ενεργειακό κόμβο. H ελληνική πλευρά θα ήθελε να δει την κατασκευή ενός αγωγού από την περιοχή των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ελλάδα, μέσω Κρήτης. Η Κύπρος, από την άλλη, ποντάρει στο αφήγημα της μοναδικής ευρωπαϊκής χώρας στην καρδιά της πυρίκαυστης Μέσης Ανατολής. Προωθεί, λοιπόν, την κατασκευή τερματικού αερίου υγροποίησης φυσικού αερίου, μιας σημαντικής υποδομής, από όπου μέσω πλοίων το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου θα μεταφέρεται με ασφάλεια στις αγορές, είτε της Ευρώπης είτε της Ασίας.
Οι διαφορετικές προτεραιότητες δεν συγκρούονται, υπό έναν όρο: ότι οι ποσότητες υδρογονανθράκων στην περιοχή αρκούν για τη βιωσιμότητα και των δύο έργων. Με βάση τις ποσότητες φυσικού αερίου που φαίνεται να υπάρχουν στο κοίτασμα «Αφροδίτη» του οικοπέδου 12 της κυπριακής ΑΟΖ, η Κύπρος δεν μπορεί στην παρούσα φάση να προχωρήσει αυτόνομα στην κατασκευή τερματικού. Χρειάζονται συνεταίροι που θα συνεισφέρουν σε αέριο, με πρώτο και καλύτερο το Ισραήλ. Δεν πρέπει, συνεπώς, να προκαλεί έκπληξη ότι η Λευκωσία, πίσω απ’ όσα λέγονται δημόσια, δεν είδε και με τόσο καλό μάτι το αποτέλεσμα των επαφών του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στο Ισραήλ: Αθήνα και Τελ Αβίβ έδειξαν την προτίμησή τους στον αγωγό.
Επίσημα, τόσο η ελληνική πλευρά όσο και η κυπριακή δεν πρόκειται να μιλήσουν ποτέ για πρόβλημα στις σχέσεις των δύο πλευρών. Η διαφορά θα διευθετηθεί ενδοοικογενειακά… Ωστόσο ελληνικές διπλωματικές πηγές δεν κρύβουν στην «Κ» ότι είναι υπαρκτή η διαφορά προτεραιοτήτων. Το μόνο θετικό είναι ότι τόσο ο τερματικός σταθμός υγροποίησης φυσικού αερίου στην περιοχή του Βασιλικού όσο και νότιος αγωγός Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, μέσω Κρήτης, για τη μεταφορά φυσικού αερίου, έχουν ενταχθεί ως επιλέξιμα έργα στον κοινοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη».
Επιπρόσθετα, η Κύπρος ξετύλιξε και τις λοιπές εναλλακτικές που είχε, όπως με την ΤΟΤΑL, με το υπουργικό συμβούλιο να εγκρίνει την υπογραφή μνημονίου συναντίληψης για την εμπλοκή της γαλλικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου στις διεργασίες δημιουργίας του τερματικού υγροποίησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπέρ του τερματικού είναι και η Noble, ενώ θετικές να μετάσχουν στην κατασκευή του τερματικού εμφανίζονται τόσο η ιταλική ENI όσο και η κορεατική KOGAS (και οι τέσσερις εταιρείες έχουν υπογράψει συμβόλαια έρευνας και εκμετάλλευσης στην κυπριακή ΑΟΖ).
Τεχνοκράτες της ενεργειακής αγοράς παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο και τονίζουν στην «Κ» ότι είναι νωρίς για αποφάσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ένταξη των δύο έργων στον κατάλογο της Κομισιόν θα υποχρεώσει Ελλάδα και Κύπρο να προχωρήσουν στην ωρίμανση των σχεδίων, εκπονώντας σχετικές μελέτες βιωσιμότητας. Στην παρούσα φάση, επισημαίνουν πηγές της αγοράς, πρέπει να κρατηθούν ανοιχτές όλες οι επιλογές και όταν υπάρξουν πραγματικά νούμερα για τις ποσότητες των κοιτασμάτων, τότε θα ληφθούν και οι αποφάσεις.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να εκμεταλλευτούν για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες το γεγονός ότι έχουν προβληματικούς γείτονες. Αν η Μέση Ανατολή ήταν μια «κανονική» περιοχή, τότε το αέριο της περιοχής θα εξαγόταν στις αγορές μέσω Αιγύπτου (όπου έχουν κατασκευαστεί δύο τερματικοί σταθμοί υγροποίησης και παραμένουν αδρανείς) και Ιορδανίας (μέσω του λιμανιού της Ακαμπα, στην Ερυθρά Θάλασσα). Είναι προφανές ότι ο αγωγός προς Ελλάδα και ο τερματικός στην Κύπρο αποτελούν μια πιο ασφαλή επιλογή.
