Ιταλία, ο παράδεισος του λαϊκισμού
GAVIN JONES / REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Ενας υποψήφιος πρωθυπουργός της Ιταλίας προτείνει τη μείωση της φορολογίας κατά 50 δισ. ευρώ και αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος, ώστε να αντισταθμιστεί η μείωση.
Ο δεύτερος προτείνει την επαναφορά της λίρας. Μετά έχουμε και τους λαϊκιστές υποψηφίους. Για τους περισσότερους ο χαρακτηρισμός ταιριάζει στο αντισυστημικό Κίνημα των 5 Αστέρων, το οποίο προηγείται στις δημοσκοπήσεις για τις βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν μέχρι τον επόμενο Μάιο. Ωστόσο εξετάζοντας το οικονομικό πρόγραμμα των βασικών πολιτικών κομμάτων, είναι δύσκολο να αποφανθεί κανείς ποιο αξίζει περισσότερο τον χαρακτηρισμό λαϊκίστικο. Η ιταλική οικονομία αναπτύσσεται με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2010, ωστόσο πολιτικοί απ’ όλα τα κόμματα λένε πως θα χρησιμοποιήσουν τους επιπλέον πόρους για να μειώσουν τη φορολογία και να αυξήσουν τις δαπάνες, αντί να μειώσουν το ιταλικό δημόσιο χρέος που είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη μετά το ελληνικό. Η Ιταλία είχε βρεθεί στο επίκεντρο της κρίσης δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης το 2011 και οι επερχόμενες εκλογές θεωρούνται πηγή δυνητικής αστάθειας για την Ευρωζώνη, ιδίως αν τα κόμματα εφαρμόσουν την αντισυμβατική πολιτική που προτείνουν.
Η πρόταση για μείωση της φορολογίας κατά 50 δισ. ευρώ και για αθέτηση της δέσμευσης για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό προέρχεται από τον ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος (PD), τέως πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι. Θέλει να αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα από τον στόχο του 2,1% του ΑΕΠ στο 3% του ΑΕΠ και να το διατηρήσει σε αυτό το επίπεδο, ενώ δηλώνει αποφασισμένος να «χτυπήσει τη γροθιά στο τραπέζι» στις Βρυξέλλες. Το σχέδιο για την κυκλοφορία μιας «νέας λίρας» για εσωτερική χρήση, και διατήρηση του ευρώ για χρήση στο διεθνές εμπόριο προέρχεται από τον ηγέτη της Κεντροδεξιάς και τετράκις πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος υποστηρίζει πως έτσι θα ενισχυθεί η κατανάλωση και η οικονομική ανάπτυξη. Κανένα από τα κύρια πολιτικά κόμματα δεν διεξάγει προεκλογικό αγώνα βασισμένο σε οικονομικά ορθόδοξη πλατφόρμα που θα γινόταν ευμενώς δεκτή από τις αγορές ή από την Κομισιόν. Ο λαϊκισμός ανθεί στην Ιταλία κυρίως διότι η δημοσιονομική λιτότητα που επιβλήθηκε από την Ε.Ε. κατηγορείται ευρέως για τη διπλή ύφεση της ιταλικής οικονομίας μεταξύ 2008 και 2013. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Κομισιόν, μόνο το 39% των Ιταλών θεωρεί πως η χώρα έχει ευνοηθεί από τη συμμετοχή της στην Ε.Ε., ποσοστό που είναι το χαμηλότερο μεταξύ των 28 κρατών-μελών.
Ο Λούκα Ρικόλφι, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορίνου, λέει πως είναι πιθανό από τις εκλογές να μην προκύψει κυβέρνηση, οπότε κάθε κόμμα νιώθει ελεύθερο να προβεί σε υποσχέσεις τις οποίες ποτέ δεν θα κληθεί να τηρήσει. Ο Μπερλουσκόνι έχει χαρακτηριστεί συχνά λαϊκιστής από τότε που εισήλθε στην πολιτική το 1994, αλλά τώρα τόσο αυτός όσο και ο Ρέντσι παρουσιάζουν εαυτόν ως μετριοπαθή ηγέτη με σκοπό την ανακοπή του Κινήματος των 5 Αστέρων. Στον πολιτικό συνασπισμό του Μπερλουσκόνι βασικός εταίρος είναι ο Ματέο Σαλβίνι της Λίγκας του Βορρά, κόμματος που τάσσεται κατά της μετανάστευσης και το οποίο αποτελεί σύμμαχο του γαλλικού Εθνικού Μετώπου. Ο Σαλβίνι θέλει να εισάγει παράλληλο νόμισμα, κίνηση που θεωρεί προπαρασκευαστική για έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ. Το Κίνημα των 5 Αστέρων έχει υπαναχωρήσει από την πρόταση για αποχώρηση από το ευρώ, ωστόσο θέλει αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων ώστε να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις.
