Οι τελευταίες παροχές του Τσαουσέσκου
Αλέκος Παπαναστασίου
(Πηγή : http://www.protagon.gr)
Κάτι παραλληλισμοί... Μετά από χρόνια λιτότητας που οδήγησαν σε δημοσιονομική υπεραπόδοση και στην επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων διαρκείας, ο ρουμάνος δικτάτορας ανακοίνωσε Χριστουγεννιάτικα «δώρα» με διάγγελμα. Ηταν όμως αργά...Πριν από 28 χρόνια, στις 21 Δεκεμβρίου του 1989, ο Νικαλάε Τσαουσέσκου απευθύνθηκε με διάγγελμα στον ρουμανικό λαό… Ηταν λίγο πριν από το τέλος.
Πέραν των άλλων χαρακτηριστικών της κυβερνητικής του θητείας (στην Ελλάδα οι γνώμες διίστανται καθώς πολλοί έχουν θετική γνώμη για αυτόν) υπάρχει και το κομμάτι της οικονομικής πολιτικής που σίγουρα έπαιξε ρόλο για την τύχη του ζεύγους Τσαουσέσκου.
Στην οικονομία, από το 1981, ο Τσαουσέσκου εφήρμοσε ένα πρόγραμμα λιτότητας με το οποίο πέτυχε τη δημοσιονομική υπεραπόδοση και την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων επί χρόνια με στόχο τη μείωση του χρέους. Το 1989 ο λαός ήταν πια εξουθενωμένος (εκτός των άλλων) από την πολυετή λιτότητα. Στο περίφημο διάγγελμα, λίγο πριν την πτώση του καθεστώτος του, ο Τσαουσέσκου εξήγγειλε ένα χριστουγεννιάτικο πακέτο παροχών άμεσης εφαρμογής από την 1η Ιανουαρίου του 1990.
Το πακέτο προέβλεπε τα εξής:
- Αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 2.000 στα 2.200 λέου. «Από αυτή την απόφαση θα ωφεληθούν 1,5 εκατ. εργαζόμενοι» δήλωνε ο Τσαουσέσκου.
- Αύξηση του επιδόματος τέκνων από τα 30 στα 50 λέου κάτι που όπως ανέφερε αφορούσε 4,4 εκατ. παιδιά.
- Αύξηση της κατώτατης σύνταξης από τα 800 στα 900 λέου και της σύνταξης χηρείας κατά 100 λέου.
- Ενίσχυση του «επιδόματος κοινωνικής υποστήριξης», κάτι σαν το σημερινό ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, από τα 500 στα 800 λέου.
Στην ομιλία του, ο ρουμάνος δικτάτορας, μίλησε για την επιστροφή στην ανάπτυξη και τόνισε με έμφαση: «Θα κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε τη διαρκή άνοδο του βιοτικού επιπέδου».
Πριν από λίγους μήνες ο αρθρογράφος του Forbes Τιμ Βόρσταλ σημείωνε μιλώντας για την Ελλάδα ότι η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων στο ύψος του 3,5% του ΑΕΠ για μεγάλο διάστημα δεν είναι εφικτή για κανένα «δημοκρατικό σύστημα» (εδώ).
Συνέδεσε μάλιστα το ελληνικό παράδειγμα με την εμπειρία των Ρουμάνων τη δεκαετία του 1980. Το πλεόνασμα 3,5% «μπορεί να επιτευχθεί για έναν χρόνο ή δύο», αλλά όχι για παραπάνω. «Ο μόνος άνθρωπος που γνωρίζουμε ότι κατάφερε να το κάνει ήταν ο Τσαουσέσκου στη Ρουμανία και στο τέλος τον εκτέλεσαν με αυτόματα (they machine gunned him) αυτόν και τη γυναίκα του» τονίζει ο αρθρογράφος του Forbes.
Η περίπτωση Τσαουσέσκου ίσως είναι ένα ιστορικό παράδειγμα (και μάλιστα από τη γειτονιά μας) που δείχνει ότι οι παροχές και τα δώρα κατόπιν εορτής δεν αποφέρουν πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι μπορεί κανείς να συγκρίνει τη Ρουμανία του 1989 με την Ελλάδα του 2017. Μακριά από εμάς οι χονδροειδείς παραλληλισμοί, όσο κι αν η σημειολογία των μηχανισμών προπαγάνδας για την «αγάπη του κόσμου» προς τον ηγέτη φάνηκαν σε κάποιους συγγενικοί αυτή τη βδομάδα.
