Βαλκανικές εύθραυστες κρατικές δομές
Γράφει ο Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης
(Πηγή : http://www.eboulevard.gr/)
Η επιθετική ενεργοποίηση των Αλβανόφωνων του Κοσσόβου και της ευρύτερης περιοχής προς την κατεύθυνση της ούτω καλούμενης «Δημοκρατίας της Μακεδονίας», που έχει ως στόχο την διάλυση αυτής της οντότητας, επαναφέρει στο προσκήνιο διάφορα διεθνή σενάρια και προβληματισμούς σε σχέση με την υπαρξιακή διάσταση του κράτους των Σκοπίων, πράγμα που θέτει σε μια ύστερη φάση του προβληματισμού γύρω από τα Σκόπια, ένα ζήτημα που ετέθη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και που αφορούσε στην βιωσιμότητα ή μη, αυτού του μορφώματος.
Είναι γνωστό πως προκάλεσε έντονες και πολύ σοβαρές, όχι μόνο περιφερειακές, αλλά και διεθνείς αντιδράσεις σύμπαντος του ελληνισμού η εμφάνιση των Σκοπίων ως «Δημοκρατίας της Μακεδονίας». Τότε ελέχθη από την ελληνική πλευρά και τους υποστηρικτές της χώρας μας διεθνώς πως το όνομα Μακεδονία δεν μπορεί να πλαστογραφείται από τα Σκόπια, υπάρχει μία Μακεδονία και βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας και πως επίσης, κυρίως, αυτό το κράτος δεν είναι βιώσιμο, αλλά δημιουργήθηκε από τον Τίτο στο πλαίσιο της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας ως τεχνητή κατασκευή για να αντιπαρατίθεται στην μία, την ελληνική Μακεδονία.
Το κράτος των Σκοπίων, που έφερε στην διεθνή σκηνή το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» ως συνέχεια της ονομασίας που κατείχε όταν βρισκόταν στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, προκάλεσε με αυτή του την διεκδίκηση, δηλαδή του μακεδονικού ονόματος, αντιδράσεις, τόσο από την ελληνική πλευρά, όσο και από την πλευρά των Αλβανόφωνων και Αλβανών, οι οποίοι θεώρησαν πως αυτό το όνομα δεν μπορούσε να τους εκπροσωπεί ως μεγάλης κοινότητας. Η συμφωνία, στην οποία κατέληξε ο διεθνής παράγων με τους εμπλεκόμενους φορείς ήταν το όνομα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, πράγμα που αφορούσε μόνο στην παρουσία του κράτους αυτού σε διεθνείς οργανισμούς. Οι Σκοπιανοί σε όλες τις άλλες περιπτώσεις χρησιμοποιούσαν το όνομα της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας», ένας τίτλος που ενοχλούσε εξαρχής και ενοχλεί βεβαίως μέχρι σήμερα την Ελλάδα και τον ελληνισμό ευρύτερα, καθώς η Μακεδονία είναι μία και μοναδική, ενιαία και όχι Σλαβική ή ψευδομακεδονική.
Σήμερα, λοιπόν, το πρόβλημα της μη βιωσιμότητας αυτής της κρατικής δομής εκδηλώνεται έντονα, στον βαθμό που οι Αλβανόφωνοι πληθυσμοί των Σκοπίων και της περιοχής επιτίθενται με στόχο την διάλυση του εύθραυστου αυτού κρατικού οικοδομήματος. Το ζήτημα που τίθεται είναι πολλαπλό. Είναι ένα ζήτημα περιφερειακής και διεθνούς ασφάλειας, καθώς η σύγκρουση βρίσκεται επί θύραις και μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει αυτή η κρατική δομή, με αποτέλεσμα την διάχυση της κρίσεως σε ολόκληρη την περιοχή, με απρόβλεπτες τις εξελίξεις σε ότι αφορά στα διάφορα προβλήματα που αναμένεται να ανακύψουν εξ’ αυτού.
Για την Ελλάδα τίθεται για μια ακόμη φορά το ερώτημα εάν θα προτιμούσε ένα κρατίδιο στα βόρεια σύνορά της, μεταξύ Σερβίας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και Ελλάδος ως μαξιλάρι που θα απορροφούσε τους όποιους κραδασμούς και συνέπειες των κρίσεων στην περιοχή ή εάν θα επέλεγε την διάλυση του κρατιδίου, με αποτέλεσμα το ενδεχόμενο της δημιουργίας μιας μεγάλης Αλβανίας με διεκδικήσεις και στον ελλαδικό χώρο ή ακόμη το πιο απομακρυσμένο σενάριο που θα ήταν η διάλυση των Σκοπίων και η ενοποίηση του χώρου με την μεγάλη Σερβία, η οποία θα αποκτούσε σύνορα με την Ελλάδα.
Αυτές βεβαίως είναι επιλογές, οι οποίες αφορούν σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας της χώρας και που θα έπρεπε να μελετηθούν με μεγάλη προσοχή από τους αρμοδίους ιθύνοντες στα θέματα υψηλής στρατηγικής, διότι προφανώς πλέον η παρουσία της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στα σύνορά μας, θα μας ευνοούσε ως καλύτερο σενάριο ή ως μη χείρον, διότι ακριβώς το ενδεχόμενο της μεγάλης Αλβανίας, που βρίσκεται προ των πυλών, θα αποτελούσε μια εξαιρετικά προβληματική εξέλιξη για την ελληνική ασφάλεια και άμυνα.
Εν προκειμένω, ουδείς μπορεί να προβλέψει μετά βεβαίοτητος το ποιες θα ήταν οι συνέπειες ενός ενισχυμένου αλβανικού εθνικισμού στην περιοχή μας, ο οποίος με τα Σκόπια ενταγμένα στο σχέδιο της μεγάλης Αλβανίας, θα ενδυναμωνόταν και θα στόχευε πλέον σε περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Πρέπει κανείς να επισημάνει πως ο αλβανικός εθνικισμός είναι αυτή την χρονική περίοδο σε εξέλιξη και αποσκοπεί σήμερα στο να αποσπάσει εδάφη από τις περιοχές που βρίσκονται γύρω του, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας, για την δημιουργία ενός μεγάλου αλβανικού εθνικού κράτους. Πρόκειται για ένα φαινόμενο ύστερου εθνικισμού, που έχει οικοδομηθεί από τις αλβανικές ελίτ που ζουν στις ΗΠΑ και που αποσκοπεί σε μια τεχνηέντως δημιουργία προϋποθέσεων οικοδόμησης ενός αλβανικού κρατικού μορφώματος, που να επιδίωκε σε αυτό την ένταξη όλων των Αλβανών της ευρύτερης βαλκανικής. Επομένως, πρέπει να είναι η Ελλάδα εξαιρετικά προσεκτική, καλά προετοιμασμένη για την αντιμετώπιση παντός ενδεχομένου, που να είναι σε θέση να απειλήσει την εθνική κυριαρχία και ακεραιότητα της χώρας.
*Ο Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης είναι Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Διευθυντής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
