Το «φλερτ» του Καράκας με τη χρεοκοπία είναι πλέον επίσημο γεγονός
ΚΟΝΤΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
To «φλερτ» της Βενεζουέλας με τη χρεοκοπία παρέμενε ερώτημα αναπάντητο επί τουλάχιστον μία δεκαετία, παρά την κρίση που επέφερε στη χώρα η ισχυρή και απότομη πτώση των τιμών του πετρελαίου το 2014.
Οι κάτοικοι της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση πλήρους ένδειας, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού έχασαν βάρος την προηγούμενη χρονιά λόγω έλλειψης βασικών ειδών ανάγκης, ενώ η πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας είναι τεταμένη. Αυτό, όμως, που περίμεναν οι επενδυτές εδώ και πολλά χρόνια έγινε, δυστυχώς, πραγματικότητα στις αρχές της εβδομάδας, όταν οι οίκοι αξιολόγησης S&P και Fitch κήρυξαν και επίσημα τη Βενεζουέλα σε κατάσταση «επιλεκτικής χρεοκοπίας» λόγω της αδυναμίας της να αποπληρώσει δόσεις 200 εκατ. για ομόλογα που λήγουν το 2019 και το 2014, μετά την παρέλευση περιόδου χάριτος 30 ημερών.
Η χαριστική βολή όμως ήρθε τα ξημερώματα της Πέμπτης, όταν η Διεθνής Ενωση Παραγώγων (ISDA), στην οποία συμμετέχουν 15 από τα πιο σημαντικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αποφάσισε ότι η μη καταβολή δόσεων από την πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA συνιστά πιστωτικό γεγονός. Παρά όμως την απόφαση της ISDA, οι επενδυτές δεν φαίνεται να υιοθετούν επιθετική στάση απέναντι στην ισχνή χρηματοδοτική ικανότητα της χώρας. Πηγή που επικαλείται το Reuters αναφέρει ότι «για όσο χρονικό διάστημα η Βενεζουέλα και η PDVSA αποπληρώνουν τα οφειλόμενα, οι περισσότεροι ομολογιούχοι θα προτιμήσουν να αντιμετωπίσουν την οποιαδήποτε καθυστέρηση». Σε δηλώσεις του στην «Κ» ο Ρέτζι Τόμπσον, αναλυτής στο αμερικανικό κέντρο στρατηγικών μελετών Stratfor, ανέφερε ότι «είναι πολύ δύσκολο για τη Βενεζουέλα να αποφύγει τη χρεοκοπία. Στο σημείο αυτό η γρήγορη αύξηση των τιμών του πετρελαίου ενδεχομένως να βοηθήσει τη χώρα να αποτρέψει για μεγαλύτερο διάστημα την πτώχευση». Εντούτοις προσθέτει ότι «είναι απίθανο να αυξηθούν οι τιμές του πετρελαίου σε σημείο που να αποφευχθεί η χρεοκοπία της Βενεζουέλας».
Η κυβέρνηση Μαδούρο προσπαθεί από τις αρχές της εβδομάδας να παρουσιαστεί ως καλοπληρωτής, τονίζοντας ότι η διαδικασία καταβολής των 200 εκατ. έχει αρχίσει. Παρόμοια εξαγγελία έκανε και η πετρελαϊκή PDVSA η οποία διαβεβαίωσε ότι η εξόφληση τοκοχρεολυσίων για ομόλογο που λήγει το 2027 ολοκληρώθηκε επιτυχώς καταβάλλοντας ακόμη και τα κεφάλαια για ομόλογα που λήγουν το 2020 και το 2017. Με το εξωτερικό της όμως χρέος να ανέρχεται στα 150 δισ. δολάρια, η κυβέρνηση κάλεσε σε σύσκεψη την περασμένη Δευτέρα τους διεθνείς πιστωτές, σε μια ύστατη προσπάθεια να τους πείσει να επαναδιαπραγματευθούν τους όρους του χρέους. Εντούτοις, στο πλαίσιο της ολιγόλεπτης συνάντησης με τους πιστωτές ο κ. Μαδούρο δεν κατόρθωσε να καταθέσει αξιόπιστη πρόταση. Για την ακρίβεια, ζήτησε από τους πιστωτές να παρουσιάσουν δική τους πρόταση για τη διευθέτηση του ζητήματος. Οπως επισημαίνουν οι Financial Times, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας έχει αναφερθεί και σε «αναχρηματοδότηση» αλλά και σε «αναδιάρθρωση» των εξωτερικών υποχρεώσεων της χώρας. Το θέμα, ωστόσο, είναι ότι στη μία περίπτωση το χρέος διευθετείται με τη σύμφωνη γνώμη των πιστωτών, στη δεύτερη όμως περίπτωση τους επιβάλλεται «κούρεμα». Το κυβερνητικό μάλιστα αφήγημα καθίσταται ακόμη πιο δύσκολο αν ληφθούν υπ’ όψιν και οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στη Βενεζουέλα, μέσω των οποίων οι αμερικανικές τράπεζες δεν μπορούν να επενδύσουν σε νέα ομόλογα που εκδίδει η χώρα και η PDVSA.
Στο τούνελ της φτώχειας και της αστάθειας
Το ισχυρότερο πλήγμα το έχουν υποστεί οι πολίτες της χώρας, με το 82% εξ αυτών να ζει σε συνθήκες φτώχειας. Οι παράγοντες που συνέτειναν στην οικονομική καθίζηση της Βενεζουέλας είναι πολλοί. Αρχικά, στη χώρα στοίχισε ιδιαίτερα η κατακόρυφη πτώση των τιμών πετρελαίου που συντελέστηκε το 2014. Το πετρέλαιο αποτελεί το 95% των εξαγωγών της, με αποτέλεσμα η οικονομία της να καθίσταται ιδιαίτερα ευάλωτη στις διακυμάνσεις του «μαύρου χρυσού». Δεύτερος παράγοντας είναι η κακή διαχείριση των δημοσιονομικών της υποθέσεων. Ο Ούγκο Τσάβες προσπάθησε να αυξήσει τα κρατικά έσοδα και την ιδιωτική κατανάλωση μέσω των εξαγωγών πετρελαίου και του εξωτερικού δανεισμού. Η κυβέρνηση Μαδούρο προσπάθησε να «καλύψει» τη δημοσιονομική τρύπα τυπώνοντας νέο χρήμα και αυξάνοντας μοιραία τα επίπεδα του πληθωρισμού έως και 1.000%. Ο ίδιος προχώρησε σε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 60%, αν και το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών δεν τους επιτρέπει να καλύψουν στοιχειώδεις ανάγκες λόγω των ισχυρότατων πληθωριστικών πιέσεων. Επιπλέον, η Βενεζουέλα κατατάσσεται στην 9η θέση μεταξύ των πιο διεφθαρμένων χωρών παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Οργανισμό Διεθνούς Διαφάνειας. Ο αναλυτής του Stratfor Ρ. Τόμπσον λέει στην «Κ» πως η οικονομική κατάσταση στη χώρα θα δημιουργήσει κύμα μετανάστευσης και θα οδηγήσει σε μία παρατεταμένη κοινωνική αστάθεια. «Ολα αυτά θα επιδεινωθούν περισσότερο από τη σταθερή πτώση των τιμών πετρελαίου», λέει χαρακτηριστικά.
