Κυνηγώντας το αόρατο «Κρασνοντάρ»
A.P., REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)Στα τέλη Μαΐου, το ρωσικό συμβατικό υποβρύχιο «Κρασνοντάρ» ταξίδεψε από τη Λιβύη στην ανατολική Μεσόγειο, από όπου βομβάρδισε με πυραύλους τύπου Κρουζ θέσεις του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.
Την ίδια στιγμή, το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Τζορτζ Μπους» και ο στόλος συνοδείας του εξαπέλυαν την πρώτη επιχείρηση εντοπισμού και παρακολούθησης ρωσικού υποβρυχίου, σε συνθήκες μάχης, μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, αξιοποιώντας σημαντικά ανθυποβρυχιακά μέσα.
Τις επόμενες εβδομάδες, το «Κρασνοντάρ» διέφυγε επανειλημμένως την αμερικανική προσοχή, κάνοντας τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να συνειδητοποιήσουν ότι οι ρωσικοί κομπασμοί για τη νέα γενιά «αθόρυβων» υποβρυχίων ντίζελ-ηλεκτρικού έχουν βάση, όπως αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα Wall Street Journal.
Σε ηχομονωτικό κλωβό
Το «Κρασνοντάρ» διαθέτει ηχοαπορροφητική επένδυση, που το καθιστά ουσιαστικά «αόρατο» στα ηχοβολιστικά συστήματα σόναρ. Το σύστημα προώθησής του είναι τοποθετημένο μέσα σε ηχομονωτικό κλωβό, ενώ οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες του επιτρέπουν να κινείται εντελώς αθόρυβα. «Η μείωση του ηχητικού αποτυπώματος του υποβρυχίου δυσχεραίνει τον εντοπισμό του. Δεν τον κάνει αδύνατο, αλλά μας δυσκολεύει σημαντικά», λέει ο πλοίαρχος Μπεν Νίκολσον, διοικητής της 22ης μοίρας αντιτορπιλικών του αεροπλανοφόρου «Τζορτζ Μπους». Το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό έχει αρχίσει, την ίδια ώρα, να παρακολουθεί ρωσικά, κινεζικά και ινδικά υποβρύχια.
Τα πυρηνικά υποβρύχια αποτελούν την αιχμή του δόρατος της αμερικανικής, γαλλικής και βρετανικής στρατηγικής δύναμης αποτροπής. Μικρότερα μη πυρηνικά υποβρύχια, όπως το «Κρασνοντάρ», οπλισμένα με συμβατικές τορπίλες και τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους, παρουσιάζουν όμως σημαντικότερη απειλή για τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα. Η ικανότητα του «Κρασνοντάρ» να κινείται αθόρυβα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας κινητοποίησε τους Αμερικανούς και υποχρέωσε τους ναύτες του αεροπλανοφόρου να «ξεσκονίσουν» ξεχασμένα διδάγματα ανθυποβρυχιακής τακτικής από τον Ψυχρό Πόλεμο.
Το «Κρασνοντάρ» σχεδιάσθηκε να επιχειρεί σε μικρή απόσταση από τις ακτές, «αόρατο» στους αντιπάλους του και ικανό να πλήξει στόχους 2.000 χιλιόμετρα μακριά. Τα χωρικά ύδατα της νότιας Κύπρου προσέφεραν στο ρωσικό υποβρύχιο άφθονες κρυψώνες. Ο εντοπισμός υποβρυχίου σε κατάδυση, το οποίο χρησιμοποιεί τις μπαταρίες του, είναι ιδιαίτερα δύσκολος. Ειδικοί εκτιμούν ότι το «Κρασνοντάρ» πρέπει να θέτει σε λειτουργία τους κινητήρες ντίζελ του κάθε δύο ημέρες, για να επαναφορτίσει τις μπαταρίες. Τότε το υποβρύχιο είναι ευάλωτο.
Παρότι το «Κρασνοντάρ» δεν επρόκειτο να διακινδυνεύσει αντιπαράθεση με αεροπλανοφόρο, οι Αμερικανοί επιτελείς δεν μπορούσαν να ρισκάρουν. Τα υποβρύχια αναζητούν τρόπους να αποφύγουν τα σόναρ, εκμεταλλευόμενα τη μορφολογία του βυθού, τα υποβρύχια θαλάσσια ρεύματα και τις διακυμάνσεις στη θερμοκρασία και στην πυκνότητα των υδάτων. Από τη μεριά του, το αμερικανικό ναυτικό αναλύει –με τη βοήθεια υπολογιστών– τις ιδιαιτερότητες του βυθού, προβλέποντας την κατεύθυνση του ήχου. Χρησιμοποιώντας την πιο πρόσφατη επιβεβαιωμένη θέση του υποβρυχίου, η ομάδα σόναρ του «Τζορτζ Μπους» μπορεί να προχωρήσει σε εικασίες για τις πιθανότερες κρυψώνες του στόχου της.
Στις 18 Ιουνίου, μαχητικό αεροσκάφος Σουχόι της συριακής αεροπορίας απείλησε υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ αντάρτες, οι οποίοι προήλαυναν προς τη Ράκα, την «πρωτεύουσα» του Ισλαμικού Κράτους. Αεροσκάφη του αεροπλανοφόρου «Τζορτζ Μπους» αναχαίτισαν το συριακό μαχητικό διαμηνύοντας στον χειριστή του να απομακρυνθεί από την περιοχή. Η άρνηση του Σύρου πιλότου να υπακούσει οδήγησε στην κατάρριψή του από τα αμερικανικά μαχητικά. Από την πλευρά της, η Μόσχα απείλησε με κατάρριψη αμερικανικά αεροσκάφη που θα επιχειρούσαν πάνω από τη δυτική Συρία.
Πέντε ημέρες αργότερα, το υποβρύχιο «Κρασνοντάρ» εξαπέλυε μία ακόμη συστοιχία πυραύλων τύπου Κρουζ, καταστρέφοντας αποθήκη πυρομαχικών του Ισλαμικού Κράτους. «Εκαναν επίδειξη δύναμης», λέει ο υποναύαρχος Κένεθ Ουάιτσελ, διοικητής του στολίσκου του αεροπλανοφόρου «Τζορτζ Μπους». Το αμερικανικό αεροπλανοφόρο συνέχισε για τον επόμενο μήνα την αναζήτηση του ρωσικού υποβρυχίου. Στις αρχές Αυγούστου, το «Κρασνοντάρ» επέστρεφε στον ναύσταθμο της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα, με το ρωσικό επιτελείο να χαρακτηρίζει την αποστολή του επιτυχημένη. Η Μόσχα είχε αποδείξει ότι είναι ικανή να πραγματοποιεί ανενόχλητη βομβαρδισμούς στη Συρία χάρη στον διαρκώς ενισχυόμενο υποβρυχιακό της στόλο.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί, στο μεταξύ, στο Πεντάγωνο η νέα γενιά πυρηνοκίνητων ρωσικών υποβρυχίων, όπως τα Γιασέν, ειδικά σχεδιασμένα για τη βύθιση αεροπλανοφόρων. Τα υποβρύχια κλάσης Γιασέν δεύτερης γενιάς, όπως το «Καζάν», που πραγματοποιεί αυτή την περίοδο δοκιμαστικούς πλόες, είναι κατασκευασμένα από ατσάλι χαμηλού μαγνητισμού, σχεδόν αδύνατο να εντοπισθεί από πλοία επιφάνειας, ενώ είναι ικανά να καταδύονται πιο βαθιά από τα αμερικανικά.
Tο «Σεβεροντβίνσκ»
Σύμφωνα με αξιωματούχους του ΝΑΤΟ, οι οποίοι διοργάνωσαν ναυτική άσκηση στη Θάλασσα του Μπάρεντς στον Ατλαντικό, τα πολεμικά σκάφη της Συμμαχίας παρακολουθούνταν διαρκώς από ρωσικό υποβρύχιο κλάσης Γιασέν, το «Σεβεροντβίνσκ».
Στις 17 Αυγούστου, αμερικανικό αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας P-8, που είχε απογειωθεί από νορβηγική βάση, άρχισε να παρακολουθεί την πορεία του «Σεβεροντβίνσκ». Καναδικά αεροσκάφη, καθώς και γαλλικά ανθυποβρυχιακά αεροπλάνα, ανέλαβαν την αποστολή αυτή, από τις 26 Αυγούστου. Παρότι νατοϊκοί αξιωματούχοι παραδέχθηκαν ότι ορισμένες από τις πτήσεις αυτές αφορούσαν τον εντοπισμό ρωσικού υποβρυχίου, το αεροπλανοφόρο «Μπους» είχε ήδη επιστρέψει σε ναύσταθμο της Βιρτζίνια των ΗΠΑ.
Η ηγεσία του ΝΑΤΟ έχει προτείνει την αναβίωση της Διοίκησης Ατλαντικού, που καταργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και είχε ως αποστολή της τον έλεγχο και την προστασία των διαύλων ναυσιπλοΐας. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν πως η στήριξη της Μόσχας στο καθεστώς Ασαντ προσφέρεται με αντάλλαγμα την πρόσβαση της Ρωσίας στο λιμάνι της Ταρτούς στις συριακές ακτές της Μεσογείου. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, ο ρωσικός ναύσταθμος της Ταρτούς επεκτείνεται για να φιλοξενήσει δεξαμενές επισκευής υποβρυχίων.
