Ρεαλιστικοί στόχοι
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Κάθε χώρα πρέπει να ακολουθεί ένα δόγμα στην εξωτερική της πολιτική. Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια μεγάλη στρατηγική απειλή που λέγεται Τουρκία.
Αυτή είναι, και πρέπει να είναι, η βασική της προτεραιότητα. Τα υπόλοιπα ζητήματα, όπως το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων και οι ελληνοαλβανικές σχέσεις, έχουν βαρύνουσα σημασία, αλλά δεν μπορούν να βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας. Το πολιτικό κεφάλαιο της χώρας στη διεθνή σκηνή είναι δεδομένο και η ηγεσία της πρέπει να το ξοδεύει εκεί όπου μετράει. Οταν κάποιος έχει πολλά μέτωπα ανοικτά, δύσκολα πείθει τους συνομιλητές του να επικεντρωθούν εκεί όπου τον ενδιαφέρει πρωτίστως. Η εύκολη αντίδραση είναι η απόρριψη των ελληνικών θέσεων ως συνήθους... γκρίνιας.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για τη βαλκανική διάσταση της εξωτερικής μας πολιτικής. Στα Σκόπια μια νέα κυβέρνηση έχει αλλάξει τη ρητορική της και μοιάζει έτοιμη να προχωρήσει σε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ενδεχομένως σε ένα ρεαλιστικό συμβιβασμό για την ονομασία. Η Αθήνα κρατάει το «ευρωπαϊκό» χαρτί και μπορεί να πιέσει για μία λύση εφ’ όλης της ύλης, που θα διασφαλίζει τα ελληνικά ζωτικά συμφέροντα.
Και με την Αλβανία διαφαίνεται, παρά τις άστοχες και προκλητικές κινήσεις της κυβέρνησης των Τιράνων, ότι υπάρχει έδαφος για να βρεθούν λύσεις σε προβλήματα που λιμνάζουν εδώ και δεκαετίες. Δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση, ούτε το θέμα των Σκοπίων ούτε η διαπραγμάτευση με την Αλβανία. Οι καλύτερες προθέσεις συχνά εξανεμίζονται στη βαλκανική πολιτική πραγματικότητα.
Είναι ωστόσο καιρός να αποφασίσουμε και εμείς τι θέλουμε. Κάποιοι προτιμούν να συντηρούν ανοικτά θέματα και να οχυρώνονται πίσω από μαξιμαλιστικές θέσεις. Η Ελλάδα δεν κερδίζει όμως τίποτα με αυτόν τον τρόπο. Χάσαμε ήδη πολύ κεφάλαιο και πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια λόγω του ζητήματος των Σκοπίων, το οποίο θα μπορούσαμε να έχουμε κλείσει πριν από πολλά χρόνια με πολύ ευνοϊκούς όρους. Αυτοεγκλωβιστήκαμε, πράγμα επικίνδυνο στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής.
Οι επόμενοι μήνες θα προσφέρουν ευκαιρίες για να διαπιστωθεί εάν η νέα ηγεσία των Σκοπίων θέλει πραγματικά μια έντιμη λύση ή αν απλώς επιδίδεται σε επικοινωνιακά τεχνάσματα για να ξεγελάσει την Αθήνα. Το ίδιο θα φανεί και με την Αλβανία.
Το τραγικό θα είναι να εμπλακούν αυτά τα θέματα στην εσωτερική πολιτική ατζέντα. Εχει συμβεί πολλάκις στο παρελθόν –και το πληρώσαμε ακριβά– όταν κάθε κόμμα προσπαθούσε να είναι πιο σκληρό από το άλλο δημοσίως, παρότι συμφωνούσε σε όλα πίσω από κλειστές πόρτες.
Η Τουρκία γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτη και δυσανάγνωστη. Η στρατηγική ασυμμετρία μεγαλώνει μεταξύ μας και θα χρειαστούμε πολύ καθαρό μυαλό και σχέδιο για να την αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια.
